Kỹ thuật trồng Chanh dây (Chanh leo) cho năng suất cao

I. Yêu cầu khí hậu đất và đai khi trồng chanh dây

- Cây chanh dây nói chung không kén đất, nhưng tốt nhất là chọn đất thoát nước tốt, không để đọng nước.

+ Đất có thành phần cơ giới nhẹ, tầng canh tác sâu >50 cm, độ mùn trên 1% và pH 5,5-6.

+ Ở vùng đất bằng phẳng, ấm áp, ẩm ướt, chanh dây phát triển rất tốt.

- Chanh dây đòi hỏi khí hậu ấm và ẩm, lượng mưa trung bình từ 1.600mm trở lên, phân bố đều, đặc biệt trong thời kỳ ra hoa ít bị mưa bão.

+ Nhiệt độ thích hợp từ 16 – 30oC, không có sương muối.

- Giống chanh dây quả tím thích hợp vùng á nhiệt đới, cao độ 1000-1200m so mặt biển cho chất lượng quả tốt.

- Ngược lại giống chnah dây quả vàng thích hợp vùng nhiệt đới, độ cao <600m.

II. Kỹ thuật trồng chanh dây cho năng suất cao

1. Nhân giống chanh dây

- Hiện nay tại các địa phương chủ yếu sử dụng giống chanh dây quả tím (Đài nông F1), khả năng tự thụ phấn cao, ít biến dị, có thể nhân giống bằng hạt.

- Để tăng khả năng chống chịu sâu bệnh, tuyến trùng và khả năng sinh trưởng phát triển người ta dùng giống chanh dây quả tím ghép lên gốc ghép là giống chanh dây quả vàng.

- Yêu cầu giống chanh dây phải sạch bệnh, cây giống có đỉnh sinh trưởng (ngọn) mập khỏe,  bộ rễ rậm, có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng.

2. Chuẩn bị đất trồng chanh dây

Trồng chanh dây được trên mọi địa hình. Thích hợp với các loại đất thoáng xốp, giàu chất hữu cơ như: Đất thịt nhẹ, đất đỏ Bazan … Đất quá chua hoặc quá kiềm cũng ảnh hưởng tới sinh trưởng phát triến của cây.

– Làm sạch cỏ dại, cào san cho mặt đất bằng phẳng.

– Trên các địa hình đất dốc nên làm các rãnh thoát nước tránh rửa trôi, xói mòn.

– Đào hố kích thước 60 x 60 x 60cm, bỏ lớp đất mặt 1 bên. Bón vôi 0,5 kg/hố sau đó tiến hành bón lót phân chuồng 10-15kg + 0,5 kg lân/hố. Trộn đều với lớp đất mặt.

3. Mật độ khoảng cách trồng chanh dây

Tùy theo điều kiện đất đai và khả năng thâm canh, có thể trồng các mật độ:

- 400cây/ha:        khoảng cách 5 x 5m

- 500cây/ha:        khoảng cách 5 x 4m

- 625 cây/ha:       khoảng cách 4 × 4m

4. Làm giàn trồng chanh dây

Do là loài cây leo nên cần làm giàn. Có thể làm theo kiểu giàn mướp hoặc kiểu chữ T. Giàn kiểu chữ T chanh dây phát triển tốt hơn do ánh sáng tiếp xúc bề mặt tán lớn, hạn chế nấm bệnh. Nên làm giàn cao 1,8-2m với các trụ tre, gỗ hoặc bê tông, bên trên căng lưới thép với khoảng cách ô vuông 40 x 40cm cho cây leo.

5. Kỹ thuật trồng chanh dây

– Ở các tỉnh Tây Nguyên nói riêng có thể trồng được quanh năm nhưng thời điểm trồng thích hợp nhất là vào giữa và cuối mùa mưa.

– Phân bón lót như phân chuồng hoai, phân vi sinh, phân Đạm, Lân, NPK … theo liều lượng thích hợp trộn đều với lớp đất mặt vào trong hố.

– Dùng dao sắc cắt bầu nilong, đặt cây con xuống giữa hố, lấp đất nhẹ xung quanh gốc. Sau trồng cần tưới nước nhẹ để giữ ẩm (nếu không có mưa).

6. Quy trình bón phân cho chanh dây

Áp dụng quy trình bón phân chuyên dùng cho cây Chanh dây mà Bà con có thể tham khảo như sau:

- Bón lót: Ngoài số lượng phân chuồng, Lân, Vôi theo tập quán cần bón theo quy trình sau:  1,5 – 2 kg phân bón Hữu cơ + 0,1 – 0,2 kg NPK 15-9-13+TE chuyên dùng cho cây chanh dây/cây.

- Bón thúc: Từ khi trồng đến cây con 2 tháng tuổi: Bón: 0,1 – 0,2 kg NPK 15-9-13+TE chuyên dùng cho cây chanh dây/cây/lần bón. Tháng bón 2 lần.

- Từ 2 tháng tuổi đến 6 tháng tuổi: Bón 0,2 – 0,3 kg NPK 15-9-13+TE chuyên dùng cho cây chanh dây/cây/lần bón. Tháng bón 2 lần.

- Chanh dây thời kỳ kinh doanh: Bón 0,1 – 0,2 kg NPK 15-9-13+TE chuyên dùng cho cây chanh dây/cây/lần bón, kết hợp 0,5 – 1 kg phân Hữu cơ/cây. Tháng bón 2 lần.

7.  Chế độ chăm sóc chanh dây

a. Tưới nước cho chanh dây

Cây chanh dây là loại cây cần độ ẩm cao, lượng nước nhiều và thường xuyên vì vậy thường tưới 2 ngày 1 lần, nhất là vào mùa khô cần tưới lượng nước nhiều hơn sẽ giúp cho cây ra chồi, ra hoa và đậu quả liên tục, yêu cầu nước nhiều ở giai đoạn làm trái và phát triển trái nếu thiếu nước sẽ làm  rụng hoa, trái hoặc trái teo lại.

b. Cắt tỉa, tạo tán cho chanh dây

Việc cắt tỉa tạo tán nên làm thường xuyên tạo ra các cành thứ cấp mới phân bố đều trên mặt giàn giúp cho cây ra hoa đậu trái được tốt hơn.

Khi cây đã lên giàn cần tạo hình, tỉa cành thường xuyên, đặc biệt là tỉa bớt lá vào thời kỳ mùa mưa vừa để hạn chế nấm bệnh phát triển gây hại đồng thời nhằm ức chế sinh trưởng, giúp cho cây ra nhiều nụ, đậu nhiều trái.

Việc cắt tỉa được tiến hành thường xuyên. Sau thu hoạch cắt hết tất cả các cành trên mặt giàn đã cho trái. Để lại thân và các cành từ mặt đất tới giàn. Sau đó cây sẽ ra chồi mới, phân cành cấp 2, 3 và các cành quả. Nếu chanh dây không được đốn tỉa hoàn toàn vào cuối năm, sang năm sẽ ảnh hưởng rất lớn đến sinh trưởng và phát triển, đặc biệt làm hạn chế đến năng suất.

c. Phòng trừ sâu bệnh cho chanh dây

- Bệnh hại:

+ Chanh dây thường gặp một số bệnh như bệnh đốm nâu (brown spot) là loại bệnh phổ biến nhất, do nấm Alternaria passiflorae gây nên, bệnh ghẻ (scab) do nấm Cladosporium horbarum, bệnh đốm do Septoria gây nên.

+ Bệnh đốm vi khuẩn: do vi khuẩn Pseudomonas passiflorae;

+ Bệnh sần sùi:  gây ra bởi nấm Septoria passiflorae.

+ Bệnh phấn trắng: gây ra bởi nấm Sclerotinia sclerotiorum

- Phòng trừ:

+ Đối với các bệnh do nấm gây ra có thể dùng các lọai thuốc: Daconil,  Derosal, Tilt, Ridomil Gold… Bệnh sần sùi, phấn trắng Có thể sử dụng các loại thuốc Viaphos 80BTN, carbenzim 50HP Vicuron 250SC, Workup 9SL

+ Bệnh do vi khuẩn: dùng các lọai thuốc gốc đồng, New Kasuran, Starner…

- Sâu hại chanh dây:

+ Các loại ruồi đục trái Dacus dorsalis, Dacus cucurbitae. Dùng thuốc diệt ruồi SOFRI protein, chỉ cần phun dưới tán mỗi cây một khoảng 30 cm x 30cm cách mặt đất 0,8 – 1,0m, hoặc mật độ ruồi ít thì 1 cây phun 1 cây chừa, sẽ dẫn dụ ruồi ăn và chết.

+ Dùng bẫy dẫn dụ Methyl Eugenol (Vidubon…) hoặc tự làm bằng dấm pha đường và ít thuốc trừ sâu, đặt rải rác cách 5-10 m một bẫy.

+ Nhện đỏ, rệp: Dùng các loại thuốc Nissoran, commite, Bifentox 30ND, Vibamec 1.8EC, Vineem 1500EC, supracide 40EC … liều lượng sử dụng theo khuyến cáo trên bao bì sản phẩm.

+ Bọ trĩ (Thips), rầy các loại: Vertimec, Tập kỳ, Mospilan, Vineem1500EC, Confidor…để  phòng trừ.

Lưu ý:

- Khi phun thuốc chú ý tránh thời gian cây nở hoa vào sáng sớm, ảnh hưởng đến khả năng thụ phấn của hoa.

- Cần thăm đồng ruộng thường xuyên để phát hiện sâu bệnh hại kịp thời để phòng trừ có hiệu quả tốt. Nên áp dụng các biện pháp phòng trừ tổng hợp.

8. Thu hoạch và bảo quản chanh dây

- Thu hoạch nên tiến hành đồng loạt, thu tất cả các trái gần chín và chín hoàn toàn nhằm đạt trọng lượng trái tối đa cho năng suất cao. Thu hoạch tránh làm cho vỏ quả bị trầy xước cơ học làm ảnh hưởng đến mẫu mã và vi sinh vật gây hại xâm nhập vào trong quả.

- Bảo quản nơi thoáng mát, chọn phân loại quả trước khi đóng hộp vận chuyển.

- Thông tin tham khảo được Bác sĩ nông nghiệp tổng hợp -