BA YẾU TỐ CƠ BẢN AN TOÀN SINH HỌC TRONG CHĂN NUÔI GIA CẦM, GIA SÚC

Với mục đích ngăn cản sự xâm nhập của mầm bệnh từ bên ngoài vào trong trại, hạn chế tối đa sự lây lan mầm bệnh trong các khu vực và ngăn cản sự lây lan mầm bệnh từ trong trại (nếu có) ra ngoài thì quy tắc an toàn sinh học trong chăn nuôi là quy tắc phải được ưu tiên hàng đầu của nhà nông.

Vậy, áp dụng các biện pháp an toàn sinh học trong chăn nuôi cần những yếu tố cơ bản nào? Yêu cầu trong xây dựng chuồng trại ra sao? Mời bà con tham khảo qua bài viết bên dưới.

Điểm mặt ba yêu cầu cơ bản của an toàn sinh học trong chăn nuôi gia cầm, gia súc:

1. Xây dựng khoảng cách giữa các khu vực chuồng trại, kiểm soát ra vào chặt chẽ 

Việc đảm bảo khoảng cách giữa các khu vực trong hệ thống chuồng trại và kiểm soát ra vào chặt chẽ nhằm giữ cho các trại chăn nuôi tránh xa những nguồn lây nhiễm như: vật nuôi ốm, chết, chất thải chăn nuôi, mang mầm bệnh, con người, thức ăn nước uống, các dụng cụ, trang thiết bị trong chăn nuôi và động vật khác…

 Xây dựng khoảng cách giữa các khu vực chuồng trại, kiểm soát ra vào chặt chẽ

Các việc cần làm khi giữ khoảng cách để để đạt được mức độ ATSH cao như:

- Các trang trại chăn nuôi cần cách xa nhau, xa khu dân cư, các cơ sở công cộng.

- Cần có hàng rào tiêu chuẩn bao quanh trại gồm ranh giới trại, vùng đệm, hàng rào bên trong. Cổng luôn đóng, có biển báo hạn chế khách tham quan, người ra vào.

- Tại cổng trại có hệ thống bơm và vòi nước áp lực để rửa các loại phương tiện vận chuyển, tiếp đến là hố sát trùng để sát trùng ủng và bánh xe, rồi đến nhà thay quần áo (trong đó có phòng tắm và các hố sát trùng).

- Khu chăn nuôi gia súc gia cầm, chuồng nuôi và bãi chăn cần bố trí hợp lý, sạch sẽ, thoáng mát, có hố sát trùng ở các cổng ra vào.

- Cách ly gia súc, gia cầm mới mua về, vật nuôi ốm và nghi ốm

- Nơi chứa và xử lý chất thải riêng, cách biệt và xa khu chăn nuôi

- Khu vực chứa thức ăn và dụng cụ kỹ thuật hỗ trợ chăn nuôi riêng biệt, độc lập

- Kiểm soát chặt chẽ và khống chế các động vật lạ ra vào trại chăn nuôi

- Kiểm soát vấn đề con giống và vận chuyển con giống

- Các biện pháp tuân thủ trên đều phải áp dụng cùng vào cùng ra 2 chiều

- Chia các ca công nhân làm việc, cố định theo dãy chuồng, khu vực chăn nuôi

Lưu ý quan trọng:

Đối với tiêu chuẩn trại an toàn sinh học trong chăn nuôi heo hay an toàn sinh học trong chăn nuôi gà thương phẩm nên nuôi khép kín, mỗi trại chỉ nên có 1 giống gia súc, gia cầm và tất cả đều cùng một độ tuổi. Việc này nhằm giảm thiểu số lượng công việc chăm sóc, nuôi dưỡng, vệ sinh, phòng bệnh, xuất nhập vật tư…

Quan trọng hơn, chế độ nuôi khép kín này sẽ làm giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm chéo giữa đàn gia cầm giống này với đàn gia cầm giống khác, giữa lứa tuổi này với lứa tuổi khác.

Đối với các trại gia cầm giống thì nên bố trí các khu vực nuôi dành cho các lứa tuổi khác nhau.

Các trại gia cầm giống thì nên bố trí các khu vực nuôi dành cho các lứa tuổi khác nhau.

2. Giữ vệ sinh chuồng trại sạch sẽ, đúng quy chuẩn an toàn sinh học trong chăn nuôi 

Giữ vệ sinh chuồng trại an toàn sinh học trong chăn nuôi heo hay an toàn sinh học trong chăn nuôi gia cầm là việc quét dọn và làm sạch, khử trùng thường xuyên hoặc định kỳ. Bà con cần:

- Quét dọn chuồng nuôi, khu vực xung quanh chuồng hàng ngày sạch sẽ.

- Sử dụng dụng cụ cọ rửa chuyên dụng và nước tẩy rửa hoặc chất sát trùng để làm ủng, giày dép, dụng cụ chăn nuôi, các thiết bị hàng ngày ...

- Dùng bơm cao áp, vòi xịt áp suất để rửa sạch xe cộ, nền, tường của chuồng nuôi, nhà nuôi, loại bỏ hoàn toàn tác nhân gây hại.

Đặc biệt bà con nông dân cũng cần lưu ý bảo vệ sức khỏe:

- Rửa tay trước và sau khi tiếp xúc với gia súc, gia cầm cũng như các vật dụng khác bằng xà phòng và nước sạch.

- Bố trí giày dép, ủng bảo hộ và quần áo bảo hộ lao động chuyên biệt cho các khu vực chăn thả gia súc gia cầm.

Lưu ý trong xử lý chất thải và tiêu hủy vật nuôi ốm, chết:

- Xử lý chất thải: Xử lý chất thải bằng biogas hoặc vôi sao cho bể xử lý đạt nồng độ 10%.

- Xử lý, tiêu huỷ gia cầm ốm và chết: Phải có khu vực riêng để xử lý vật nuôi ốm, chết. Phun sát trùng thường xuyên và theo sự hướng dẫn của địa phương và bác sĩ thú y.

3. An toàn sinh học trong chăn nuôi bằng cách chủ động tiêu diệt mầm bệnh

An toàn sinh học trong chăn nuôi heo và an toàn sinh học trong chăn nuôi gà bằng cách chủ động tiêu diệt các mầm bệnh qua việc sử dụng các hóa chất sát trùng với nồng độ tiêu chuẩn như nhà sản xuất khuyến cáo.

Các mầm bệnh rất nhỏ, khó nhìn thấy bằng mắt thường, hay ẩn chứa bên trong các chất bẩn, trang thiết bị và dễ bị che phủ bởi các chất hữu cơ như phân, chất thải. Nhiều loại dung dịch sát trùng dễ bị vô hiệu hóa bởi các chất hữu cơ như gỗ hay phân nên các chất không thể ngấm với một nồng độ đủ cao để có thể diệt được mầm bệnh.

Vì vậy, với các vật dụng như phương tiện vận chuyển, trang thiết bị chăn nuôi vào hoặc ra trang trại cần được cọ rửa, làm sạch triệt để để loại bỏ những vết bẩn, mầm bệnh nhìn thấy được. 

Việc sát trùng chỉ thực sự hiệu quả khi các bề mặt vật dụng, trang thiết bị đã được vệ sinh, làm sạch kỹ càng +  thời gian tiếp xúc với hóa chất đủ lâu (khử trùng qua đêm).

Chủ trang trại, chăn nuôi cũng nên lưu ý trong việc kiểm soát côn trùng, sâu bọ bằng việc phun chất diệt côn trùng thuộc nhóm phốt pho hữu cơ (khu vực được cách ly trong 24h) vào các góc, ngóc ngách của chuồng, toàn bộ phân và độn chuồng, toàn bộ phần chân tường/vách ở phạm vi từ nền lên 1m sau khi lùa vật nuôi ra khỏi chuồng. 

An toàn sinh học trong chăn nuôi bằng cách chủ động tiêu diệt mầm bệnh

Bên cạnh đó, chủ động phòng tránh mầm bệnh bằng cách khử trùng các vật dụng như:

- Khử trùng hệ thống bồn chứa , ống nước: dùng dung dịch Clo 200ppm đổ vào bồn và ống nước => ngâm 24 giờ rồi xả.

- Khử trùng chuồng và trang thiết bị: Tiến hành phun thuốc sát trùng với lượng 1 lít/1m2.

- Silo chứa thức ăn: Cạo, cọ, rửa sạch, hong khô toàn bộ silo và xông formol.

- Khử trùng khu vực lối đi, đệm và xung quanh chuồng: 

Tiến hành phun dung dịch sát trùng với lượng 1 lít/1m2.

Hoặc rắc bột natri cacbonat: 50 – 100kg/ 1.000m2

Hoặc rắc bột vôi: 400 kg/ 1.000m2

Lưu ý: Sau khi hoàn thành các bước khử trùng trên bà con cần để trống chuồng ít nhất 10 ngày mới cho vật nuôi vào.

Tại sao áp dụng an toàn sinh học trong chăn nuôi gia cầm, gia súc lại quan trọng?

Trong những năm gần đây, do mật độ gia cầm tăng cao ở các vùng chăn nuôi thâm canh dẫn đến nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như: cúm gia cầm, gum-bo-ro, bạch lỵ, ký sinh trùng đường máu,...

Nguy hiểm hơn một số bệnh của gia cầm đã ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng bùng phát như cúm gia cầm hay bạch lỵ

Các biện pháp ATSH là công cụ đắc lực để tránh được các rủi ro về bệnh dịch cho vật nuôi, tăng hiệu quả sản xuất và hướng đến an toàn thực phẩm cho người tiêu dùng.

Các biện pháp ATSH tránh được các rủi ro về bệnh dịch, tăng hiệu quả sản xuất và hướng đến an toàn thực phẩm cho người tiêu dùng

- Giữ cho vật nuôi khỏe mạnh, chất lượng, cho năng suất cao.

- Tăng lợi nhuận, giảm thiểu tối đa các chi phí chăm sóc, thuốc men.

- Cung cấp sản phẩm chất lượng cao cho người tiêu dùng. Nâng cao uy tín doanh nghiệp - trang trại.

Trên đây là các thông tin an toàn sinh học trong chăn nuôi heo, an toàn sinh học trong chăn nuôi gà cũng như lợi ích của việc áp dụng các biện pháp ATSH cho bà con nông dân. Chúc bà con có vụ mùa bội thu.

- Thông tin tham khảo được Bác sĩ nông nghiệp tổng hợp -