Phòng trị ruồi vàng đục quả (trái), bảo vệ vườn cây cho mùa màng bội thu

Ruồi vàng đục quả gây thiệt hại lớn đến vườn cây ăn quả vào mùa mưa. với cách sinh sản vào quả của cây, sau khi ấu trùng nở sẽ làm thối và rụng quả hoặc làm giảm chất lượng của nông sản.

1. Đặc điểm hình thái và cách ruồi vàng gây hại.

Ruồi vàng hay còn gọi là ruồi đục trái (ruồi đục quả), là côn trùng bộ cánh đều có tên khoa học là Bactrocera sp…

Đặc điểm hình dáng để nhận biết ruồi vàng

Ruồi vàng thường gây hại nặng trong các vườn trồng cây ăn quả vào mùa mưa. Ruồi đẻ trứng vào các quả trên cây, khi trứng nở thành dòi đục vào và ăn thịt quả bên trong gây thối và rụng trái. Các loại cây ăn trái (quả) thường bị ruồi vàng gây hại là mận, ổi, bưởi, cam, quýt, xoài, mãng cầu,...

Trứng được ruồi cái chọc và đẻ vào quả, mỗi lần đẻ từ 5-10 trứng,  trứng mới đẻ có màu trắng, hình hạt gạo, sắp nở chuyển thành màu vàng nhạt

Ruồi vàng cái đẻ trứng

Dòi (ấu trùng): khi mới nở ấu trùng ruồi vàng dài khoảng 1.5mm, dòi trưởng thành miệng có móc, dài khoảng 6 mn, dòi sẽ đục và ăn thịt trái. phần bị ăn sẽ thâm đen, ứ nhựa (mủ), mềm nhũn. Quả sẽ rụng hoặc còn đeo trên cây.

Nhộng: sau khi dòi phát triển đầy đủ, sẽ rơi xuống đất và hóa nhộng, thời gian nhộng khoảng từ 1-2 tuần, ấu trùng ruồi vàng làm nhộng sâu trong đất từ 5-7 cm.

Thành trùng (ruồi vàng trưởng thành): cơ thể dài từ 6 - 10mm. Đầu có màu nâu đỏ, thân có màu nâu đỏ có sọc vàng, sải cánh lên đến 1.5 cm, nhìn dáng gần giống như ruồi nhà nhưng nhỏ hơn, thường hoạt động vào ban ngày. Thời gian sống của ruồi vàng từ 1- 3 tháng có thể bay rất xa, gây hại trên diện rộng.

Ấu trùng ruồi vàng gây hại trên quả từ lúc quả già đến khi quả chín. 

Các vết gây hại của ruồi vàng sẽ bị các vi sinh vật tấn công gây thối và rụng quả

Quả bị ruồi vàng gây hại sẽ gây ảnh hưởng đến giá trị thương phẩm, không thể xuất khẩu. Nếu gây hại nặng dẫn đến mất mùa.

Xoài bị ấu trùng ruồi vàng gây hại

2. Cách phòng trị ruồi vàng hiệu quả trong vườn cây

Bao bọc quả (trái): ở giai đoạn trái bắt đầu lớn, sử dụng các loại bao chuyên dụng để bọc trái lại, nếu trồng ít có thể dùng túi nilon đã chọc lỗ thông hơi để bao lại. Giữ nguyên cho đến khi thu hoạch.

Dùng vải mùng (màn) hay lưới để bao bọc cả cây lại, với điều kiện cây có chiều cao thích hợp.

Thu dọn các quả (trái) bị rụng và tiêu hủy, chôn lấp, để hạn chế sự phát triển của nhộng và thu hút ruồi trưởng thành bay đến.

Sử dụng các loại thuốc, bẫy để diệt ruồi:

• Sử dụng chất dẫn dụ để diệt  ruồi: sử dụng Vizubon-D, cho thuốc diệt ruồi vào thuốc dẫn dụ sau đó lắc đều. Sau đó sử dụng bông để thấm hỗn hợp thuốc đó, cho vào bẫy mua sẵn hoặc khoét 4 lỗ trên thân chai nước rồi treo lên cây, treo 4 bẫy/1000m2. Treo trực tiếp lên cây hoặc cắm cọc để treo, nên treo ở nơi có bóng râm, ánh sáng trực tiếp sẽ làm giảm hiệu quả của thuốc. Sau nửa tháng sẽ thay thuốc 1 lần.

Đặt bẫy để dẫn dụ ruồi vàng

• Dùng bẫy dính: Sử dụng các tấm dính để diệt ruồi và một số loại côn trùng khác, tùy vào mật độ ruồi sẽ treo số lượng tấm dính phù hợp. 

Dùng bẫy dính ruồi treo trong vườn cây

• Dùng chất dẫn dụ của ruồi đực để thu hút ruồi cái (Methyl eugenol) pha với các loại thuốc diệt ruồi sau đó dùng vải thấm hỗn hợp này treo lên cây, cần che chắn tránh mưa và tránh ánh nắng. Mỗi tuần thay bả một lần từ lúc quả (trái) lớn đến khi quả (Trái) thu hoạch, 1 ha treo khoảng 4-5 bả.

Bẫy diệt ruồi vàng trong vườn rau

• Dùng một số quả (trái) chín (chuối, mít, thơm,..) nhún vào các hỗn hợp thuốc diệt ruồi treo xung quanh vườn để dẫn dụ diệt ruồi.

3. Có nên phun thuốc để trị ruồi vàng không?

Để an toàn cho người trồng và người dùng, thì không nên sử dụng thuốc để diệt ruồi vàng vì sẽ ảnh hưởng đến chất lượng nông sản, giảm giá trị và không thể xuất khẩu đến một số quốc gia trên thế giới. 

Trong giai đoạn dòi (ấu trùng) nếu phun thuốc thì dòi sẽ không bị ảnh hưởng. Bởi vì ở giai đoạn này dòi sẽ ăn sâu vào trong thịt quả và thuốc sẽ không thể tiêu diệt ấu trùng ruồi vàng.

Nên sử dụng các loại bẫy, bã, dẫn dụ để ruồi tập trung lại cho dễ tiêu diệt.

 - Thông tin tham khảo được Bác Sĩ Nông Nghiệp tổng hợp -