Tất tần tật cách nuôi cá Koi chi tiết cho người mới bắt đầu

Cá Koi là một trong những loại cá cảnh được yêu thích hàng đầu hiện nay. Nhu cầu nuôi cá Koi làm cảnh, trang trí ngày càng nhiều. Thế nhưng, không phải ai cũng biết cách nuôi cá Koi đúng để cá có được một hồ cá đẹp, ít bệnh. Nếu bạn cũng đang bắt đầu tìm hiểu nuôi cá cảnh Koi thì hãy tham khảo kỹ thuật nuôi được cập nhật dưới đây nhé!

1. Tìm hiểu về nguồn gốc, đặc điểm, tập tính của cá Koi

1.1 Nguồn gốc của cá Koi

Cá Koi (cá chép Nhật Bản) là một trong những loại cá cảnh được nuôi để trang trí và phong thủy. Cá Koi thuộc họ cá chép, có quan hệ họ hàng với cá chép vàng. Xuất xứ ban đầu của cá Koi là đến từ Trung Quốc. Đến thế kỷ XIX, người Nhật bắt đầu lai tạo và phát triển giống cá này với nhiều màu sắc sặc sỡ như ngày nay. Năm 1914, lần đầu tiên Nhật Bản đã tổ chức triển lãm cá Koi để tôn vinh hoàng tử Hirohito. Kể từ đó, cá Koi được biết đến rộng rãi. Ngày nay, cá được nuôi phổ biến ở nhiều nước trên thế giới trong đó có Việt Nam.

Hiện nay, cá Koi được nuôi làm cảnh phổ biến ở khắp nơi (Ảnh: Sưu tầm)

1.2 Đặc điểm của cá Koi

Cá Koi là loài cá cảnh có màu sắc đẹp, thu hút. Cá trưởng thành có thể có chiều cao lên đến 1m. Nếu được nuôi dưỡng trong môi trường thuận lợi, áp dụng cách nuôi cá Koi đúng, mỗi năm cá koi có thể tăng trưởng từ 50 – 150mm. Hiện nay, trên thế giới có khoảng 24 giống cá Koi, mỗi loại có màu sắc, hình dáng, đặc điểm khác nhau.

Cá Koi có tuổi thọ trung bình thường từ 25 đến 35 năm nếu được chăm sóc tốt. Người ta thường dựa vào hình dáng cá để phân biệt cá trống và cá mái. Cá trống có thân hình thon dài, nắp mang và hai vây ngực có nhiều nốt sần trắng. Cá mái thì có thân hình to tròn hơn, phần bụng hông nở nang hơn cá mái.

Cá Koi có màu sắc, hình dáng nổi bật (Ảnh: Sưu tầm)

1.3 Tập tính của cá Koi

• Tập tính ăn uống

Cá Koi thuộc loài cá ăn tạp. Tuy nhiên, chúng ta không nên cho cá ăn quá nhiều và thức ăn của chúng cần được chọn lựa, đảm bảo dinh dưỡng, vệ sinh.  Thức ăn của cá Koi con thường là các sinh vật phù du, bobo, bột đậu nành pha loãng. Khi cá đã phát triển cứng cáp hơn, chúng có thể ăn các loại động vật tầng đáy như giun, ốc, loăng quăng, ấu trùng,...sống trong hồ. Với cách nuôi cá Koi đúng thì cá Koi trưởng thành có thể ăn các loại thực phẩm như cám, bã đậu, thức ăn dạng viên được sản xuất riêng cho cá. 

• Tập tính sinh sản

Cá Koi trưởng thành từ 2 - 3 năm tuổi có thể sinh sản. Loài cá này thường đẻ vào ban ngày. Tùy vào điều kiện và môi trường sống mà cá Koi có thẻ đẻ  từ 150 – 200 nghìn trứng. Cá Koi là loại động vật thụ tinh ngoài. Sau khi cá cái Koi cái đẻ xong, cá Koi đực sẽ bơi theo sau và thụ tinh trứng. Sau khoảng 40 – 50 giờ thụ tinh thì trứng nở.

Cá Koi con (Ảnh: Sưu tầm)

2. Cách nuôi cá Koi không bị chết 

2.1. Cách chọn giống cá Koi đẹp, đạt tiêu chuẩn

Trên thị trường hiện nay có rất nhiều loại cá Koi cùng nhiều địa chỉ bán cá Koi. Để chọn được loại cá đẹp, đạt tiêu chuẩn để nuôi không phải là điều dễ dàng, Nhất là đối với những người mới bắt đầu nuôi, chưa có nhiều kinh nghiệm. Việc chọn giống cá Koi, bạn  có thể dựa trên một số tiêu chí sau:

+ Về hình dáng: Một chú cá Koi đẹp, khỏe mạnh thường sẽ có thân hình thon dài, tròn đều, không quá gầy hoặc quá béo. Cá Koi có thân hình đẹp thể  hiện đó là chú cá khỏe mạnh, ăn tốt, có sức đề kháng cao. Khi chọn cá, bạn nên lưu ý chọn cá Koi có thân hình thuôn dài tựa như tàu ngầm, thân cá nở nang, đường viền bao quanh thân mượt mà, tỷ lệ cơ thể cân đối, hài hòa. 

+ Về màu sắc: Vẻ đẹp của cá Koi phụ thuộc rất nhiều vào màu sắc. Cách nuôi cá Koi đúng thì cá Koi đẹp thường có màu sắc tươi tắn, rực rỡ, ranh giới giữa các mảng màu trên thân cá rõ nét, nổi bật, không bị mờ, không chồng chéo lên nhau. Màu sắc cũng giúp người mua phân biệt được cá nhập khẩu từ Nhật Bản với  cá Koi lai. Cá koi lai F1, F2 thường có màu đen nhạt, cam nhạt, các đường ranh giới mờ.

Ngoài ra, người nuôi cần chọn cá Koi có phần da sáng bóng, nhẵn mịn, vảy to đều đẹp mắt, vảy không bị bong tróc, trầy xước.

+ Tình trạng sức khỏe: Khi chọn nuôi cá Koi, bạn nên kiểm tra kỹ tình trạng sức khỏe của cá. Cá Koi khỏe mạnh thường có cơ thể lành lặn, màu sắc tươi sáng, cơ thể lành lặn, ăn tốt, vận động nhanh nhẹn, không có ký sinh bám trên da,…

+ Dáng bơi: Cá Koi đẹp, khỏe sẽ có dáng bơi khỏe, nhanh nhẹn, uyển chuyển. Để đánh giá được điều này, bạn nên quan sát kỹ cá bơi từ điểm bắt đầu đến điểm kết thúc, cá  bơi cao và bơi thấp. Không nên chọn loại cá bơi xiêu vẹo, vận động chậm, mang cá hở, hoặc các điểm bất thường khác.

Cá koi khỏe mạnh sẽ có dáng bơi nhanh nhẹn, vận động khỏe (Ảnh: Sưu tầm)

Một số lưu ý khi vận chuyển về hồ sau khi mua:

• Nên vận chuyển cá vào thời điểm mát trời. Khi vận chuyển, cần tiến hành nhẹ nhàng để tránh làm vảy cá bị trầy xước. 

• Áp dụng cách nuôi cá Koi Việt  đúng kỹ thuật thì bạn cần giữ khoảng cách, mật độ cá vừa phải trong quá trình vận chuyển. .

• Khi mua cá mới về, cần cách ly cá trước khoảng 14 ngày trước khi cho chúng vào hồ. 

2.2 Chuẩn bị bể nuôi cá Koi

Chuẩn bị hồ nuôi cá Koi, bạn cần đảm bảo các yêu cầu sau: 

Yêu cầu về bể (hồ) nuôi:

Diện tích tối thiểu của hồ nuôi cá Koi là 1m2. Thông thường hồ cá lớn thường sâu từ 0,8 – 1m, hồ nhỏ thường sâu từ 0,4 – 0,5m. Nếu diện tích hồ nuôi càng rộng thì càng cần phải đào sâu. Tùy vào vị trí, kích thước và mong muốn, bạn có thể chọn thiết kế hồ nuôi cá theo hình tròn, hình vuông, hình oval, chữ nhật,...Hồ nuôi nên thiết kế theo dạng âm xuống đất hoặc lửng. Mực nước trong hồ có thể ngang với mặt đất để thuận tiện cho việc chăm sóc cũng như tăng tính thẩm mỹ cho hồ cá. 

Áp dụng cách nuôi cá Koi đúng kỹ thuật, sau khi thiết cá xong hồ cá, bạn cần ngâm nước và xả hồ 2- 3 lần để để loại bỏ chất bẩn,  mầm bệnh, mùi mới… Bạn có thể dùng WUNMID với  liều 100g/ 200m3 nước để sát khuẩn toàn bộ hồ nuôi. Hồ nuôi cần được trang bị hòn non bộ, hệ thống sục khí, tiểu cảnh… để tăng tính thẩm mỹ.

Một hồ nuôi cá Koi đẹp (Ảnh: Sưu tầm)

Yêu cầu về chuẩn bị nước hồ nuôi:

Nhiệt độ nước trong hồ khoảng 20 – 25 độ C. Cá Koi thích hợp với môi trường nước độ cứng thấp, hơi kiềm. Độ pH phù hợp khoảng 7,2 – 0,7. Cá chép Koi càng lớn yêu cầu lượng oxy hòa tan càng cao, chính vì vậy mà hồ nuôi cần phải có hệ thống bơm sục khí. 

Lưu ý: lượng oxy hòa tan tối thiểu trong nước cần phải duy trì ở mức  2,5mg/l.

Hệ sinh thái trong bể nuôi cá Koi:

Trong hồ nuôi cá, bạn nên trồng một số loại cây thủy sinh lá rộng như sen, súng… để tăng tính thẩm mỹ. Tuy nhiên, không nên trồng quá nhiều. Bạn có thể thiết kế thêm tiểu cảnh, các thác nước mini để trang trí hồ cá Koi thêm đẹp. Để tạo môi trường sống tốt nhất cho cá, hệ sinh thái trong hồ cần được cân bằng. 

Cách nuôi cá Koi đúng cần chú trọng hệ thống lọc cho hồ cá:

Hệ thống lọc nước cho hồ cá cần được chú trọng để hạn chế rêu, tảo, nhằm bảo vệ nguồn nước, giúp mặt hồ thông thoáng, đồng thời loại bỏ các chất thải, thức ăn từ cá. Hệ thống lọc hồ cá thường bao gồm: Hệ thống hút đáy và hút bề mặt, hệ thống lọc thô và lọc tinh, hệ thống đẩy đáy, hệ thống xả cặn, hệ thống tràn,...

Bể nuôi cá Koi cần có hệ thống lọc nước hồ cá (Ảnh: Sưu tầm)

2.3. Chọn thức ăn cho cá

Cá Koi là động vật ăn tạp nhưng bạn không được cho chúng ăn quá nhiều vào một cữ. Nên cho cá ăn vào nhiều cữ trong ngày để cá hấp thụ tốt hơn. Do cá không có bao tử, thức ăn thường đi thẳng vào đường ruột, vì vậy bạn cần chọn viên thức ăn có size phù hợp với từng cỡ cá. 

Để có được màu sắc cá đẹp, bạn cần chú trọng cách nuôi cá Koi Cần bổ sung thức ăn tăng màu cho cá vào các bữa phù hợp. Trên cơ thể cá koi có bộ phận giữ màu sắc, trong quá trình phát triển, cá sẽ sử dụng số lượng màu sắc này để thân hình phát triển đẹp hơn. Tuy nhiên vào một số giai đoạn, màu sắc trong túi sẽ cạn kiệt. Cá càng lớn màu sẽ nhạt dần. Chính vì vậy mà bạn cần bổ sung các thức ăn tăng màu sắc cho cá. 

Lựa chọn size thức ăn phù hợp với thể trọng của cá (Ảnh: Sưu tầm)

3. Biện pháp phòng bệnh cho cá Koi

Trong quá trình nuôi cá Koi, một số yếu tố từ môi trường bên ngoài như hồ nước bẩn, hệ thống xử lý nước không hiệu quả, diện tích hồ nuôi bé so với lượng cá trong hồ, thức ăn cá không đảm bảo vệ sinh, kỹ thuật nuôi sai cách,.... gây nên một số bệnh cho cá Koi Nhật Bản như bệnh đường ruột, thối mang, loét thân, rụng vảy, lở môi… Vì vậy, trong quá trình nuôi, chúng ta cần chú ý cách nuôi cá koi đúng kỹ thuật và phòng bệnh cho cá bằng cách:

• Chuẩn bị hồ phù hợp với số lượng cá nuôi, đảm bảo mật độ cá phù hợp. 

• Thường xuyên kiểm tra hồ cá, xử lý rêu tảo kịp thời. 

• Kiểm tra thường xuyên hệ thống lọc nước để kịp thời phát hiện sự cố, đảm bảo hệ thống luôn hoạt động ổn định.

• Khi thay nước hồ cá, cần chú ý thay dần 1/3 bể trong vài ngày, lưu ý không thay toàn bộ nước cùng lúc.

• Chọn thức ăn cho cá cần chú ý loại thức ăn có nguồn gốc rõ ràng, đảm bảo an toàn vệ sinh, dinh dưỡng.

• Cách ly ngay khi phát hiện những chú cá bị bệnh để tránh lây lan và cần có biện pháp chăm sóc đúng cách, kịp thời cho cá bị bệnh. 

Triển lãm cá Koi ở Thành phố Hồ Chí Minh (Ảnh: Sưu tầm)

Trên đây là tất tần tật cách nuôi cá Koi đầy đủ, chi tiết để những bạn mới nuôi cá Koi có thể tham khảo. Hy vọng những chia sẻ trên đây sẽ giúp bạn có thêm những kinh nghiệm cần thiết cho mình. 

 Để hiểu thêm thông tin về cây trồng, vật nuôi, bạn có thể truy cập kênh Bác sĩ Nông Nghiệp. 

 - Thông tin tham khảo được Bác Sĩ Nông Nghiệp tổng hợp -