Giống tôm sú - Nguồn gốc, đặc điểm sinh học và kỹ thuật chọn con giống chất lượng

Tôm sú là một loài động vật giáp xác có tên khoa học là Penaeus monodon. Tôm sú được nuôi để dùng làm thực phẩm và là giống tôm được ưa chuộng nhất trên thế giới cùng với tôm thẻ chân trắng cũng đang ngày được ưa chuộng và chiếm lĩnh thị trường tôm thế giới.

1. Đặc điểm của tôm sú

Phân bổ tự nhiên và tập trung số lượng tôm sú nhiều nhất  là khu vực Ấn-Tây-Thái Bình Dương, trải từ bờ đông châu Phi, bán đảo Ả Rập, đến tận Đông Nam Á và biển Nhật Bản. Mỗi năm hơn 900.000 tấn tôm sú được thị trường đón nhận và tiêu thụ, hai phần ba số đó đến từ các trại tôm giống ở các nước Đông Nam Á.

Tại Việt Nam cũng là nơi số lượng tôm sú sinh sống và phát triển khá nhiều, phân bố rộng từ vùng biển Móng Cái tới Cà Mau. Trước đây tôm sú chủ yếu sinh sống ở ngoài biển hoặc cửa biển nhưng do nhu cầu tăng cao nên loại tôm này đang được nuôi phổ biến ở cả nước ngọt, ao hồ, cửa sông.

Giống tôm sú (Ảnh: Sưu tầm)

Đặc tính ngoại hình tôm sú rất dễ nhận biết, do kích cỡ tôm sú lớn hơn một số loài khác như tôm thẻ, tôm đất, tôm bầu... Vỏ tôm sú vốn rất dày, được bao bọc bởi lớp kitin, màu vỏ đa dạng phụ thuộc vào từng môi trường sống như màu, xanh, xám đỏ, vàng... đan xen nhau. Đặc biệt, vì tôm sú thuộc nhóm động vật máu lạnh nên rất nhạy cảm với các biến đổi khí hậu. Tôm sú khi thành thục có thể đạt kích thước đến 33cm chiều dài, đa phần tôm cái thường sẽ có kích thước lớn hơn tôm đực.

Khi kích thước và thể trong tôm tăng lên chúng phải tiến hành lột xác, quá trình này thường diễn ra vào ban đêm.

Tôm sú được đông đảo người tiêu dùng ưa chuộng không chỉ bởi hương vị mà hàm lượng dinh dưỡng rất cao. Trong tôm sú có một lượng dồi dào protein, chất béo và hơn 20 loại vitamin, khoáng chất khác. 

Phân loại

– Ngành: Arthropoda

– Lớp: Crustacea

– Bộ: Decapoda

– Họ chung: Penaeidea

– Họ: Penaeus Fabricius

– Giống: Penaeus

– Loài: Monodon

– Tên khoa học: Penaeus monodon Fabricius

Đặc điểm sinh học 

– Tôm sú rất mẫn cảm với các loại dịch bệnh, đặc biệt là khi thời tiết thất thường và môi trường sống thay đổi đột ngột.

–  Loài tôm này rất  thích hoạt động và kiếm ăn ban đêm, ban ngày chúng sẽ tìm nơi trú ẩn

– Ở giai đoạn tôm trưởng thành tôm có sở thích sống vùi dưới đáy ao.

– Mỗi giai đoạn sinh trưởng phát triển và tăng kích thước cơ thể tôm phải trải qua giai đoạn lột xác.

Giống tôm sú (Ảnh: Sưu tầm)

Đến mùa giao phối con cái sẽ lột xác không bơi gần mặt nước mà nằm sát đáy, con tôm đực tiến đến bắt đầu giao phối. Tinh trùng của tôm đực sẽ chuyển sang túi chứa tinh của tôm sú cái, sau vài ngày buồng trứng tôm cái dần phát triển và tạo thành trứng trong thành bụng.. 

Tôm sú thường đẻ trứng vào ban đêm, thời điểm gần sáng, mỗi tôm sú cái có thể đẻ từ 300.000 đến 1.200.000 trứng (tôm sú tự nhiên). Vòng đời của tôm sú có sự thay đổi theo loài, thông thường tuổi thọ của tôm sú tự nhiên là tôm đực 2 năm, tôm cái là 1,5 năm.

>>> Xem thêm: Nhu cầu dinh dưỡng của tôm sú

Đặc điểm môi trường sống

– Điều kiện môi trường sống của tôm sú cần ở nhiệt độ từ 18 đến 30 độ C.

– Độ mặn của nước sẽ phụ thuộc vào từng giai đoạn phát triển và độ pH, độ kiềm trong nước.

– Độ trong thích hợp nuôi để tôm sú là khoảng 30 – 40 cm

– Độ pH thích hợp cho tôm dao động từ 7.5 – 8.5 và không quá 0.5 trong ngày. 

– Trong ao nuôi tôm, độ kiềm giữ vai trò quan trọng trong việc duy trì hệ điểm của hệ sinh thái ao nuôi. Độ kiềm tiêu chuẩn thích hợp cho tôm sú sinh sống là  80 – 120mg/l.

– Các chất khí hòa tan: hàm lượng oxy, CO2, H2S ở mức ổn định

2. Thức ăn của tôm sú

Tôm sú là loài động vật ăn tạp, thức ăn yêu thích ngoài tự nhiên của chúng là các loài giáp xác, thực vật dưới nước, giun, côn trùng,… Tùy vào từng giai đoạn phát triển ấu trùng - tôm bột - trưởng thành mà loại thức ăn của tôm cũng khác nhau, cụ thể:

- Giai đoạn ấu trùng: Lúc này tôm sú chỉ ăn được các loại như tảo, luân trùng, vật chất hữu cơ từ động, thực vật

- Giai đoạn tôm bột: Chúng bắt đầu ăn được các loại giáp xác nhỏ, ấu trùng, giun nhiều tơ, các loại nhuyễn thể..hoặc các loại thức ăn chế biến sẵn.

- Giai đoạn tôm trưởng thành: Tôm sú trưởng thành có thể ăn được đa dạng nguồn thực phẩm hơn, như: các loại giáp xác sống dưới đáy, giun và hậu ấu trùng các loài động vật đáy, thức ăn công nghiệp…

Khi ăn, tôm sú sẽ dùng 2 chân trước để bắt mồi sau đó phối hợp cùng 2 chân sau đưa thức ăn vào miệng, thời gian tiêu hóa thức ăn khoảng 4 – 5 giờ trong dạ dày tôm.

>>> Xem thêm: Giống tôm càng xanh nước ngọt

3. Kỹ thuật chọn tôm sú giống chất lượng

Chọn nguồn tôm giống chất lượng là yếu tố quan trọng để nâng cao năng suất ao nuôi và phòng tránh được các loại bệnh lây nhiễm gây ra cho tôm và các bệnh gây chết hàng loạt ở tôm sú.

Khi chọn mua tôm giống, bà con cần lựa chọn con giống ở trại tôm giống uy tín, chất lượng, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng. Tôm đồng đều, cùng kích cỡ (khoảng 12mm). Có đầy đủ 6 đốt ở bụng, các đốt càng dài càng tốt càng đốt dài sẽ giúp tôm lớn và phát triển nhanh. 

Tôm có râu, đuôi hình chữ V, quan sát kỹ các chân ở phần đuôi khi bơi xoè rộng ra chứng tỏ tôm chắc khỏe. Khoảng cách giữa 4 chân ở phần đuôi tôm càng xa càng tốt. Cơ thịt , cơ bụng tôm co đều đặn, căng bóng mới tạo được sự chắc khỏe và dáng tôm cũng đẹp hơn.

Giống tôm sú (Ảnh: Sưu tầm)

Chọn đàn tôm không bệnh, không nhiễm khuẩn, nhiễm nấm hay nguyên sinh động vật bám ở chân, bụng, đuôi, vỏ và mang tôm sú. Bởi các sinh vật lạ này sẽ làm tôm bị ngạt và không lột xác được. 

Nên lựa những con có lớp vỏ sáng, mỏng, màu tro đen đến đen, đầu và thân cân đối là con giống chất lượng tốt.

Khi đảo ngược dòng nước trong chậu bà con cần để ý: những con tôm bơi ngược dòng nước là tôm rất khoẻ, con nào yếu sẽ bị nước cuốn đi. Nếu 10 trong số 200 con thả mà trôi theo dòng nước là đàn giống tôm này xấu, tôm yếu.

Chọn những con có khả năng chịu đựng tốt khi dùng formol. Số tôm bị chết ít (khoảng 5/150 con) khi dùng formol 1cc/10 lít nước, thì đó là giống tôm sú tốt.

Sau khi quá trình chọn con giống thì bà con tiến hành đến công đoạn thả tôm vào ao. Trước khi thả, nên tắm vô trùng cho tôm sú rồi thả tôm giống hoặc thả ở ao ương trong 15- 20 ngày cho tôm quen nước, sau đó tuyển chọn lần nữa rồi thả vào ao nuôi sẽ đảm bảo tỷ lệ sống ở tôm cao hơn.

Mật độ thả con giống trung bình là 5- 7 con/m2 với mô hình nuôi tôm sú quảng canh và mật độ khoảng 30 - 50 con/m2 nếu nuôi thâm canh.

Kỹ thuật thả tôm giống

Kỹ thuật thả tôm giống thế nào rất quan trọng đến sức khỏe và sự thích nghi của tôm sau khi chuyển từ môi trường này đến môi trường khác.

Mật độ: 

• Thả mật  độ 3-4 con/m2 - diện tích ruộng nuôi từ 0,5-1,0ha 

• Thả mật độ 5-10 con/m2 - diện tích ruộng nuôi nhỏ hơn 0,5ha

Lưu ý khi thả giống: Khi bà con thả giống đúng kỹ thuật sẽ góp phần tăng tỷ lệ sống của đàn tôm lên đáng kể. Nên thả tôm sú vào ao lúc sáng sớm hay chiều tối. Không nên thả tôm vào lúc thời tiết không tốt như nắng gắt,  mưa gió hay trong điều kiện môi trường ao nuôi chưa thích hợp. Nên thả tôm đầu hướng gió để tôm dễ bởi lội và phân tán khắp ao.

Giống tôm sú (Ảnh: Sưu tầm)

Lưu ý khi vận chuyển tôm sú giống đi đường xa

• Cho số lượng tật độ tôm giống vào túi khí vừa phải, khoảng 1.000 con tôm/1 lít nước, cột miệng túi kín và có không khí bên trong.

• Nhiệt độ vận chuyển thích hợp cho tôm khoảng 20 –22⁰C, đặc biệt không nên vận chuyển lúc trời nóng sẽ làm tôm yếu và dẫn đến lượng tôm bị hao hụt đi.

• Thời gian vận chuyển đường đi tốt nhất trong 5 tiếng đồng hồ, nếu xa hơn cần có chế độ bảo quản phù hợp. Thời gian vận chuyển tối đa của tôm sú khoảng 18 giờ.

• Trước khi thả tôm, bà con nông hộ cần  cần kiểm tra độ mặn, độ pH và nhiệt độ của nước phù hợp với điều kiện thích nghi của tôm giống.

Trên đây là thông tin tổng hợp về nguồn gốc, đặc điểm sinh học, tập tính sinh sản, môi trường sinh sống của tôm sú và kỹ thuật chọn con giống chất lượng. Hy vọng bài viết cung cấp những thông tin hữu ích cho bà con nông dân và áp dụng kiến thức hiệu quả trong quá trình nuôi tôm sú.

>>> Xem thêm: Phòng bệnh virus gan tụy cấp tính trên tôm thẻ chân trắng, tôm sú

Nếu có thắc mắc hoặc muốn tư vấn vui lòng liên hệ: Hotline 02871069698 hoặc Fanpage Bác sĩ Nông nghiệp.

- Thông tin tham khảo được Bác sĩ nông nghiệp tổng hợp -