Kỹ thuật trồng thanh long và chăm sóc cho năng suất và hiệu quả cao

Cây thanh long là cây ăn quả quan trọng ở nước ta. Cây được trồng nhiều ở Bình Thuận, Long An, Tiền Giang và rải rác ở nhiều tỉnh thành khác. Với thị trường tiêu thụ thanh long ở nước ta rất rông, để đáp ứng được nhu cầu đó cần phải có các kỹ thuật trồng thanh long hiệu quả, để cây cho năng suất cao và đem lại giá trị kinh tế ổn định cho người trồng. 

Thanh long là loại cây ăn quả được trồng phổ biến (Ảnh: sưu tầm)

1. Kỹ thuật làm đất trồng thanh long

1. Chuẩn bị đất trồng thanh long

• Đối với vùng đất cao như các tỉnh ở Miền Trung và Đông Nam bộ: đất trồng ở khu vực này thường là các loại đất bạc màu, đất cát pha, đất núi đồi, địa hình thường dốc dễ bị xói mòn. Cần phải bón phân hữu cơ và thường xuyên cải tạo đất trồng thanh long. Trong quy trình kỹ thuật trồng thanh long cần có các bước chuẩn bị đất bao gồm cắm cọc, đào lỗ, hạ trụ. Sau khi chôn trụ xong cần đào quanh trụ với độ sâu khoảng 20cm, rộng 1.5cm để tiến hành bón lót bằng phân chuồng hoặc vi sinh hữu cơ sau đó phủ đất và đặt hom.
• Đối với những vùng đất thấp, đất nhiễm phèn mặn: Cần phải lên liếp, mô đất trước khi tiến hành trồng thanh long. Lên liếp mô với độ cao trên 40cm so với mặt đất để phòng ngập nước đúng mùa mưa.
• Làm đất đúng kỹ thuật trồng thanh long cần phải cày bừa kỹ vào mùa nắng, phơi ải đất, diệt trừ cỏ dại. Nếu không làm cỏ kỹ lưỡng sau này sẽ tốn rất nhiều chi phí để triệt cỏ dại trong vườn thanh long. Một số loại cỏ có thể ảnh hưởng đến độ phản ứng của đất trồng thanh long như cỏ tranh, cỏ ống,... những loại cỏ này sẽ làm tăng mức độ nhiễm phèn của đất trong vườn trồng thanh long.

2. Chuẩn bị trụ để trồng thanh long

Có thể dùng trụ gỗ, trụ đá, trụ xây bằng gạch hoặc trụ xi măng cốt sắt để trồng thanh long. Trụ xi măng cốt sắt được khuyến cáo dùng để trồng thanh long nhiều nhất hiện nay với kích thước cạnh vuông dao động từ 12 - 15cm, cao khoảng 1.6 - 2m, mỗi trụ chôn sâu khoảng 40 - 50cm tùy thuộc vào kết cấu của vùng đất trồng thanh long. Phí trên trụ trồng có 2 - 4 thanh sắt đưa ra ngoài có chiều dài khoảng 20 - 25cm được bẻ theo nhiều hướng khác nhau để làm giá đỡ cho nhánh thanh long.

Trồng thanh long trên trụ bê tông (Ảnh: sưu tầm)

2. Chọn thời vụ trong kỹ thuật trồng thanh long.

Thanh long thường được tiến hành trồng vào khoảng tháng 10 và tháng 11 dương lịch. Ở những nơi có điều kiện thiếu nước tưới thì nên bắt đầu trồng thanh long vào đầu mùa mưa (Khoảng tháng 5 -6 dương lịch) nên chuẩn bị hom giống trước đó. Cây đang trong giai đoạn ra hoa mang trái thì không được tiến hành lấy hom thanh long để nhân giống.

3. Kỹ thuật chuẩn bị hom giống để trồng thanh long.

Chọn những cành có tiêu chuẩn có độ tuổi khoảng từ 1 - 2 năm trở lên. Hom giống thanh long có chiều dài phù hợp nhất là khoảng 50 - 70 cm. Chọn hom giống để trồng thanh long phải là các cành mập, có màu sắc xanh, không dị dạng, không bị nhiễm sâu bệnh hại. Các đốt mắt, gai phải mẩy có khả năng đâm chồi mạnh.

Sau khi chọn hom giống để trồng thanh long thì đêm hom dựng ở nơi khô ráo thoáng mát. Để hom giống khoảng từ 10 - 15 ngày sẽ bắt đầu ra rễ, có thể đem đi trồng.

Chuẩn bị hom giống để trồng thanh long (Ảnh: sưu tầm)

4. Kỹ thuật trồng thanh long 

1. Lựa chọn mật độ và khoảng cách trồng đúng kỹ thuật trồng thanh long.

• Thanh long là cây trồng ưa ánh sáng, trong suốt quá trình sinh trưởng cần nhiều nắng. Mật độ khi trồng thanh long phù hợp là từ 900 - 1.100 trụ/ha. Khoảng cách phù hợp là từ 3.0 - 3.5m, hàng cách hàng 3.0 - 3.5m, để đảm bảo mỗi trụ đều nhận được đầy đủ ánh sáng và thuận tiện chăm sóc, cơ giới vườn trồng thanh long. 

2. Kỹ thuật trồng thanh long hiệu quả.

• Đặt 4 hom quanh 4 phía của trụ trồng thanh long. Đặt hom cao hơn mặt đất khoảng 0.5cm để tránh bị thối gốc. Áp phần mặt phẳng của hom vào mặt phẳng của trụ trồng thanh long để hom nhanh ra rễ và bám vào trụ.

• Dùng dây nilon hoặc dây vải buộc nhẹ hom vào trụ để thành gió làm cành hom giống thanh long bị lung lay hoặc đổ ngã. Sau đó dùng rơm khô hoặc cỏ khô tủ dưới gốc thanh long sau khi trồng để giữ ẩm.

• Kỹ thuật bón phân khi trồng thanh long để có hiệu quả cao - Đọc tại đây:Bón phân cho cây thanh long để có năng suất cao - chất lượng tốt

5. Chăm sóc sau khi trồng để cây thanh long cho năng suất hiệu quả.

1. Thiết kế hệ thống tưới cho vườn trồng thanh long

• Chủ động tưới nước sẽ giúp cây thanh long sinh trưởng và phát triển tốt. Tùy vào điều kiện kinh tế và khả năng đầu tư mà có thể thiết kế hệ thống tưới cho vườn trồng thanh long. Có thể lắp đặt các hệ thống tưới như tưới bằng máy bơm, mô tơ, hệ thống tưới nhỏ giọt, hệ thống tưới phun sương.

2. Kỹ thuật tưới nước cho vườn trồng thanh long

• Cây thanh long là cây trồng có thể chịu hạn tốt. Nhưng cần phải bổ sung nước cho cây trong điều kiện nắng hạn kéo dài để tránh cây bị mất sức, giảm sự sinh trưởng và phát triển, ảnh hưởng lớn đến năng suất.

• Ở các khu vực có nền đất trồng thanh long thấp như Long An, Tiền Giang thì không cần tưới vào mùa mưa, còn vào mùa khô thì chỉ cần tưới nước với cường độ thấp, tùy vào kết cấu của đất trồng thanh long mà lựa chọn chế độ tưới phù hợp khoảng  3 - 7 ngày/lần vào mùa khô.. Do mực nước ngầm cao nếu tưới nhiều sẽ gây ngập úng trong vườn trồng thanh long.

• Vùng đất trồng ở Bình Thuận, khan hiếm nước tưới vào mùa khô. Vì vậy khi thiết kế vườn trồng cần thiết phải chủ động nguồn nước vào mùa khô như lên vườn ở nơi gần sông hồ hoặc xây dựng các bể chứa nước tưới dự trữ vào mùa khô trong vườn trồng thanh long.

Cần tưới nước đầy đủ vào mùa khô để cây thanh long phát triển tốt (Ảnh: sưu tầm)

3. Tủ gốc cho vườn trồng thanh long vào mùa khô.

• Tủ gốc giúp độ ẩm được lưu giữ trong đất, hạn chế sự phát triển của cỏ dại trong vườn trồng thanh long. Ngoài ra sau khi các vật liệu dùng để tủ gốc sau khi phân hủy còn giúp bổ sung chất dinh dưỡng cho cây, bổ sung nguồn hữu cơ và các vi sinh vật có lợi vào đất, giúp cây thanh long sinh trưởng và phát triển tốt, chống chịu được nhiều loại sâu bệnh hại.

• Các loại vật liệu thường được dùng để tủ gốc trong vườn trồng thanh long là lục bình (bèo tây), rơm rạ, mụn dừa, cỏ khô. Các nguyên liệu dùng để tủ gốc thường sẽ được quấn xung quanh trụ trồng thanh long hoặc trên toàn bộ mặt liếp. Có thể kết hợp tủ gốc sau khi tiến hànhbón phân cho vườn thanh long để tránh làm thất thoát phân bón.

Tủ gốc giữ ẩm cho thanh long (Ảnh: sưu tầm)

4. Tỉa cành, tạo tán cho vườn trồng thanh long

• Sau khi trồng thanh long khoảng 2 tuần đến 1 tháng, cây sinh trưởng nhiều chồi, cần tỉa bỏ các chồi yếu, nhỏ, dị dạng, nhánh tai chuột. Chỉ để lại khoảng 2 - 3 chồi có beh to, khỏe và cho leo giàn để tạo khung tán sau này.

• Sau khi cành thanh long vươn dài vượt khỏi đỉnh trụ khoảng 30 - 40cm cần tiến hành uốn cành để tại cành nằm ngang với đỉnh trụ, dùng dây vải hoặc dây nilon để cố định cành thanh long với khuôn tán bằng sắt đã tạo trước đó. Phương pháp này còn giúp cây thanh long đâm nhiều chồi mới.

• Trong quá trình trồng thanh long, từ khoảng 2 năm trở về sau cần tiến hành tỉa cành định kỹ để loại bỏ các cành yếu, cành sâu bệnh, cành đã cho trái và tạo hình tán cho cây thanh long. Sau khi trồng thanh long khoảng 3 năm thì mỗi trụ chỉ để khoảng 100 cành.

• Có 3 phương pháp tỉa cành trong quy trình kỹ thuật trồng thanh long: 

• • Tỉa đau: thực hiện sau khi thu hoạch. Tiến hành loại bỏ ⅔ số cành già, cành ốm và cành bị sâu bệnh. Chỉ giữ lại những cành tốt. Dùng liềm hoặc dao chặt bỏ ¾ chiều dài cành cần tỉa bỏ, vị trí tỉa cách gốc cành khoảng 30cm.

  • Tỉa lựa: thường xuyên kiểm tra vườn trồng thanh long, tỉa bỏ những cành yêu, cành bị sâu bệnh, để cây tập trung nuôi cành tơ cà quả.

  • Tỉa sửa cành thanh long: Tỉa bỏ những cành mới ra, cành mọc chỉa ra ngoài chiếm nhiều không gian đã ra quả trên cành mẹ. Phương pháp tỉa này chỉ chừa 1 - 2 cành con cách xa nhau trên cạnh mẹ.

  • Trong quá trình sinh trưởng của cây thanh long thường có hiện tượng mọc lệch tán. Vì vậy cần thường xuyên kiểm tra vườn trồng thanh long để sắp xếp các cành ở nhiều hướng để tán cây có thể nhận được đầy đủ ánh sáng.

• Tỉa nụ và quả: 

• • Sau khi cây ra hoa được khoảng 5 - 7 ngày cần tiến hành tỉa bỏ các nụ hoa nhỏ, dị dạng, bị sâu bệnh. Chừa ít hoa trên cành để hoa có thể phát triển đồng đều.

Cần tỉa bớt nụ để hoa phát triển đồng đều (Ảnh: sưu tầm)

• • Sau khi thụ phấn khoảng 5 - 7 ngày tiến hành tỉa bớt quả trong vườn trồng thanh long. Chỉ chừa 1 - 2 quả phát triển tốt nhất. Nếu để quá nhiều quả trên cành sẽ làm quả bị nhỏ đi và ko đạt tiêu chuẩn.

• Làm cỏ: cần tiến hành xử lý cỏ dại trước khi trồng để bớt công diệt trừ cỏ dại vào các mùa sau. Cày đất, phơi đất kỹ trước khi lên liếp trồng. Thời gian đầu sau khi trồng thanh long có thể trồng xen với các loại cây trồng ngắn ngày để vừa có thể tạo thu nhập trước khi thu hoạch thanh lòng vừa có thể tiêu diệt cỏ dại. Cần kết hợp làm cỏ thủ công với kết hợp với phun thuốc để tiêu diệt cỏ dại trong vườn trồng thanh long.

- Thông tin tham khảo được Bác Sĩ Nông Nghiệp tổng hợp -