Kim tiền thảo - Đặc điểm nhận dạng, phân bố sinh thái và công dụng dược liệu

Kim tiền thảo là loại cây bản địa ở khu vực Đông Nam Á và Hoa Nam. Trong y học cổ truyền, kim tiền thảo được sử dụng để điều trị nhiều loại bệnh liên quan đến đường tiết niệu, chứng viêm thận.

1. Đặc điểm hình thái và giá trị sử dụng của cây kim tiền thảo.

1. Đặc điểm hình dạng của cây kim tiền thảo

Kim tiền thảo (Coin-leaved Desmodium) có những tên gọi khác như mắt trâu, vảy rồng, mắt rồng, đồng tiền lông,.. Có tên khoa học là Desmodium styracifolium, là một loại cây thuộc họ đậu Fabaceae

Kim tiền thảo là loại cây thân thảo, dạng bò, thân có hình trụ, màu xanh hơi vàng. Bề mặt thần có phủ một lớp lông tơ mịn màu vàng hoặc gỉ sắt. Thân thường dài 40 - 80cm, thân thường bò rạp xuống rồi ra rễ ở những đốt thân và mọc nhánh thẳng lên.

Lá của cây kim tiền thảo mọc so le gồm một hoặc ba lá chét, mỗi lá dài 2.5 - 4.5, lá ở giữa có hình mắt chim, lá chét bên có hình bầu dục hoặc mắt chim. Trên bề mặt lá có màu xanh lục hoặc lục xám. Mặt dưới có màu hơi mốc, phủ nhiều lông mịn màu trắng. Gân lá kim tiền thảo  có dạng hình lông chim và hiện rõ ở mặt dưới của lá.

Hình dạng thân và lá của cây kim tiền thảo (Ảnh: sưu tầm)

Kim tiền thảo có hoa dạng chùm mọc ở đầu cành thi thoảng có mọc ở nách lá, hoa màu hồng. Mỗi chùm hoa dài 5cm. Cụm hoa kim tiền thảo thường được phủ đầy lông mịn, hoa nhỏ không đồng đều. Hoa lưỡng tính, lá bắc có hình bầu dục, thuông và nhọn ở đỉnh. Quả của cây thõng xuồng, hơi cong thành hình cung, thường có 3 đốt.

Chùm hoa kim tiền thảo (Ảnh: sưu tầm)

>>> Tìm hiểu thêm: Bạch hoa xà thiệt thảo

>>> Tìm hiểu thêm: Hà thủ ô đỏ - Đặc điểm nhận dạng và phân bố sinh thái 

2. Giá trị sử dụng của cây kim tiền thảo 

Kim tiền thảo thường ra hoa từ tháng 6 - 9, và kết quả vào tháng 9 - 10 hàng năm. Bộ phận thường được sử dụng để làm thuốc là thân và lá. Cây thường được thu hái vào mùa hè và có thể phơi khô hoặc sử dụng cây tươi để chữa bệnh.

2. Đặc điểm phân bố sinh thái của kim tiền thảo

• Cây kim tiền thảo ưa sống ở vùng đồi núi có địa hình cao, độ cao thích hợp để cây sinh sống là 600m so với mực nước biển. Các khu vực trung du rất thích hợp để canh tác cây kim tiền thảo.

• Kim tiền thảo ưa thích nhiệt độ nóng ẩm hoặc ẩm mát, đất ít chua, thành phần cơ giới trung bình, giữ ẩm và thoát nước tốt.

• Là loại cây ưa sáng, sống hàng năm, tái sinh từ hạt, chồi gốc, chồi thân, cành mạnh. Với các đặc điểm sinh học của cây kim tiền thảo giúp cây dễ dàng thích nghi với nhiều điều kiện khí hậu khác nhau, Phù hợp canh tác ở các sườn đồi, sườn núi. 

3. Phân bố sinh thái của cây kim tiền thảo.

Cây mọc phổ biến ở các vùng Sri Lanka, Ấn Độ, Myanmar, Thái Lan, Trung Quốc, Lào, VIệt Nam, Campuchia,...

Ở nước ta cây phân bố nhiều ở các khu vực trung du và miền núi phía bắc và trải dài trên khắp cả nước như Lào Cai, Phú Thọ, Hòa Bình, Thanh hóa, Nghệ An, Huế, Kontum, Gia Lai, Lâm Đồng, Đồng Nai, Cần Thơ,..

Cây Kim tiền thảo có thể tìm kiếm dễ dàng trong các bãi cỏ, ruộng đất hoang, đất cát, vùng đất thấp và trung du.

Cây kim tiền thảo phân bố ở nhiều nơi trên khắp cả nước ta (Ảnh: sưu tầm)

4 Thành phần dược tính và công dụng y học của cây kim tiền thảo

Thành phần hóa học có trong kim tiền thảo là có chứa nhiều polysaccharid, saponin triterpenoid và các Flavonoid như isovitexin, vicenin glycosid,.. và nhiều hoạt chất như desmodium, lupenone, acid stearic,...

Trong y học cổ truyền, kim tiền thảo có vị ngọt, tính bình, có công dụng làm mát, thanh nhiệt, lợi tiểu. Thường được dùng để chữa những bệnh sỏi thận, sỏi bàng quang, sỏi mật. Các triệu chứng nhiễm khuẩn đường tiết niệu, bàng quang, viêm thận. Chuyên trị bệnh viêm gan và vàng da.

 >>> Tìm hiểu thêm: Kim tiền thảo trị bệnh gì? Giá trị dược liệu của cây kim tiền thảo trong y học

>>> Đọc thêm: Trồng kim tiền thảo và chăm sóc theo hướng sản xuất dược liệu an toàn

- Thông tin tham khảo được Bác Sĩ Nông Nghiệp tổng hợp -