Kỹ thuật trồng măng tây và phương pháp thâm canh cây măng tây hiệu quả

Cây măng tây luôn là loại rau có hàm lượng dinh dưỡng cao, luôn được săn đón và có giá thành cực kỳ cao. Ngoài được sử dụng làm rau tươi, măng tây còn được sử dụng để chế biến thành nhiều loại đồ ăn đóng hộp và dược phẩm. Vì vậy cần có quy trình kỹ thuật trồng măng tây và thâm canh theo hướng sản xuất an toàn để đảm bảo chất lượng và giá trị dinh dưỡng của cây măng tây. 

1. Điều kiện ngoại cảnh thích hợp để trồng măng tây.

Cây măng tây là loại cây trồng nhiệt đới có yêu cầu ngoại cảnh, sinh thái như sau:

• Nhiệt độ: nhiệt độ thích hợp có thể trồng măng tây là từ 25 - 33^oC, nếu nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp sẽ ảnh hưởng đến sự sinh trưởng của cây. Hạt măng tây có thể nảy mầm ở nhiệt độ 20 - 25^oC, nhiệt độ thích hợp nhất để trồng măng tây là khoảng từ 20 - 30^oC.

• Ánh sáng: cần trồng măng tây ở nơi có điều kiện ánh sáng tốt và không cần phải che bóng, thời gian chiếu sáng mỗi ngày cho cây măng tây là trên 7 - 8 tiếng mỗi ngày. 

• Ẩm độ, lượng mưa, nước tưới: ẩm độ thích hợp để trồng măng tây là khoảng từ 60 - 70%, ẩm độ đất từ 70 - 75%, yêu cầu lượng mưa trung bình thấp < 1.000mm/năm. Nước tưới để trồng măng tây là nước ngọt, không được nhiễm phèn, mặn và kim loại nặng, hóa chất độc hại, nước thải. Nồng độ muối trong nước tưới cho cây măng tây phải dưới 0.05%. Măng tây là loại cây trồng không chịu được ngập úng, nếu thời gian ngập quá 8 tiếng sẽ làm mầm của măng bị biến dạng, rễ bị thối. Khu vực trồng măng tây nếu bị ngập úng quá 24 tiếng sẽ làm cây măng bị chết.

• Đất trồng măng tây thích hợp là loại đất thịt có sa cấu nhẹ, đất pha cát, giàu chất mùn và hữu cơ. pH thích hợp là từ 6.5 - 7.5, tần canh tác phải dày trên 1m, mạch nước ngầm phải sâu hơn tần canh tác. Đất trồng măng tây phải  bằng phẳng hoặc không dốc quá 10^o, không ngập úng, nhiễm mặn, trên bề mặt không có đất sét, đá ngầm, sỏi đá nhiều là thích hợp nhất.

• Gió: khu vực có mức gió dưới cấp 3 thích hợp để trồng măng tây, nếu mức gió quá lớn sẽ làm cây bị gãy đổ và thiệt hại nhiều đến năng suất và chất lượng sản phẩm. Nếu khu vực trồng măng tây không có gió sẽ dễ phát sinh bệnh hại trong vườn trồng. 

Khu vực trồng măng tây cần có nhiều ánh sáng (Ảnh: sưu tầm)

2. Chọn giống và thời vụ khi trồng măng tây.

1. Các loại giống măng tây phổ biến.

• Măng tây xanh: là loại măng được trồng phổ biến ở nước ta, có diện tích trồng hơn 90%. Những giống măng tây được trồng ở nước ta thường có nguồn gốc nhập nội từ các nước như Mỹ, Hà Lan, Nhật, Thái Lan.

• Măng tây tím: giống măng tây này thường sẽ mềm và ít xơ hơn măng tây xanh, phần sử dụng được nhiều hơn măng tây xanh. Tuy nhiên do kỹ thuật trồng măng tây tím và thị trường chưa có thói quen sử dụng nên diện tích trồng rất ít.

• Măng tây trắng: Măng tây trắng thực sự giống măng tây tím hoặc măng tây xanh được trồng và chăm sóc đặc biệt như che nắng, chụp mũ. Bình thường măng tây trắng có giá thành rất cao. Tuy nhiên, kỹ thuật trồng măng tây trắng rất khó và yêu cầu kỹ thuật trồng rất cao nên việc trồng măng tây trắng ở nước ta còn nhiều hạn chế.

Các giống măng tây hiện nay (Ảnh: sưu tầm)

2. Yêu cầu cây giống măng tây 

Tuổi của cây tối thiểu là 60 ngày sau khi ươm đối với trồng măng tây giống trong bầu đất hoặc 90 ngày sau khi ươm trên liếp. Cây con đạt chiều cao trên 60cm, số lượng rễ phải trên 10 cái. Cây sinh trưởng đồng đều, không có dấu hiệu sâu bệnh hại. 

3. Thời vụ trồng măng tây 

Măng tây thường được gieo trồng vào 2 vụ trong năm

• Vụ 1: Gieo hạt từ cuối tháng 2 đến đầu tháng tư, tiến hành trồng măng tây giống đã xuất vườn vào tháng 5 đến tháng 7 dương lịch.

• Vụ 2: Gieo hạt vào cuối tháng 8 đến đầu tháng 10, trồng cây con vào tháng 11 đến tháng 2 năm sau.

3. Chuẩn bị đất trồng măng tây

• Đất trồng măng tây phải có độ pH từ 6.5 - 7.5, chọn loại đất có tầng canh tác sâu trên 1.5m. Thất thoát nước tốt. Chọn đất phù sa sông, đất thịt nhẹ, đất cát pha ven biển để tiến hành trồng măng tây. Khu vực trồng phải có nhiều ánh sáng và đảm bảo có gió nhẹ. 
• Đất trồng phải được cải tạo bằng phẳng, trước khi tiến hành trồng cần cày xới qua 2 lần cách nhau khoảng 10 ngày. Cày sâu khoảng 20 - 25cm.
• San phẳng bề mặt đất trồng măng tây, lên liếp rộng 1.2m, cao 30cm, rãnh giữa 2 liếp rộng 20cm. Sau khi lên liếp cần phơi nắng khoảng 30 ngày để hạn chế sự phát sinh của mầm bệnh trong đất. Có thể làm liếp dốc 2 bên để trồng măng tây để tránh ngập úng vào mùa mưa. Khu vực đất cát có thể làm luống chim, nhưng cần phải có hệ thống thoát nước vào mùa mưa.
• Bón lót phân chuồng ủ hoai hoặc các loại phân hữu cơ vi sinh trong quá trình lên liếp. Sau đó tiến hành bừa kĩ, đảo đều phân bón và đất trồng măng tây cho thật tơi xốp. 

Chuẩn bị đất trồng măng tây (Ảnh: sưu tầm)

4. Kỹ thuật trồng măng tây hiệu quả. 

1. Mật độ và khoảng cách trồng măng tây

Tùy vào điều kiện chăm sóc, có thể chọn trồng măng tây theo hàng đơn, hàng đôi, hàng 3.

• Trồng măng tây theo hàng đơn: khoảng cách trồng là 120 x 45cm tương đương 18.000 cây/ha.

• Trồng theo hàng đôi: mật độ là 27.000 cây/ha với khoảng cách giữa các cây là 45cm và khoảng cách giữa các hàng là 120cm.

• Măng tây trồng theo hàng 3: có mật độ là 27.000 cây/ha với khoảng cách giữa các cây là 45cm và khoảng cách giữa các hàng là 120 - 150cm.

2. Kỹ thuật trồng măng tây giống.

Đặt cây con ngay giữa các hố đã được tạo ra đúng với mật độ ở trên. Lấy cây ra khỏi bầu và hạn chế làm vỡ bầu đất. Đặt bầu vào sao cho miệng hố ngang với mặt đất trong bầu. Sau khi đã trồng măng tây giống tiến hành phủ một lớp đất khoảng 5 - 10cm để bảo vệ gốc măng và tránh đổ ngã cho cây. Thường xuyên theo dõi tình hình cây con sau khi trồng. Tiến hành trồng dặm những cây con bị chết hoặc sâu bệnh.

3. Cắm cọc, giăng dây chống đổ ngã khi trồng măng tây.

Thân cây măng tây rất nhỏ và rất mềm, tán lá và cành nặng nên rất dễ bị đổ ngã. Giăng dây giúp hạn chế ruộng trồng măng tây ít đổ ngã và hạn chế ảnh hưởng đến năng suất. Cách cắm cọc, giăng dây cho ruộng trồng măng tây:

• Ngay sau khi trồng cây con bắt đầu mọc mầm mỗi hốc cắm 1 cọc tre đường kính 1,5cm , cao 1,5m chôn sâu 0,3m làm cây chống để cây con không bị gió làm đổ rạp. Dùng dây cước nilon cỡ 10mm buộc vào cây nối các cọc với nhau để chống đổ ngã,lượng dây nilon để buộc cố định măng tây khoảng 50kg/ha. Có thể thay dây nilon bằng lưới có ô 10 x 10cm

• Khi ruộng trồng măng tây đã lớn, tiến hành cắm hai cọc tre ở giữa luống, đường kinh cọc khoảng 5cm, cao khoảng 1.5m, mỗi cọc cách nhau khoảng 3 - 4m. Dùng cước nylon căng thành hàng đôi kẹp chặt tán cây măng tây ở giữa cách bề mặt liếp trồng măng tây khoảng 50cm. Rồi tăng dần chiều cao lên theo chiều cao của cây măng đây để giữ cây luôn đứng thẳng.

4. Bón phân trước và sau khi trồng măng tây 

• Bón lót trước khi trồng măng tây: lượng phân cho 1ha từ 80 - 100 tấn hoặc phân chuồng hoặc 8 - 10 tấn phân hữu cơ vi sinh kết hợp với 350kg lân nung chảy + 65kg Urê + 60kg KCl. 

• Bón thúc trong quá trình trồng măng tây: thời gian bón thúc định kỳ mỗi tháng với liều lượng như sau và chia ra làm 2 lần bón:

• Từ năm thứ 2 trở về sau lượng phân có thể tăng từ 10 - 15% tùy vào tình hình sinh trưởng của cây. Ngoài ra cần bổ sung thêm các yếu tố vi lượng trong quá trình trồng măng tây để cây có thể sinh trưởng ổn định và cân bằng.

5. Chăm sóc măng tây sau khi trồng

1. Tỉa cây

Sau khi trồng măng tây được khoảng 135 ngày, sẽ đón lứa măng đầu tiên, để cây phát triển bình thường và chọn các cây măng có kích thước > 1cm để làm cây mẹ. Cắt bớt ngọn cây măng ở độ cao 1.2 - 1.3m để kích thích ra măng mới. Cần tỉa định kỳ 15 ngày 1 lần để loại bỏ cây yếu, cây già, cây bị sâu bệnh hại. Giữ cho mỗi bụi măng tây còn khoảng 4 - 6 cây mẹ khỏe mạnh. 

Lưu ý: Lứa măng tơ đầu tiên cần được thu hoạch triệt để, để các lứa măng sau ra khỏe mạnh và có năng suất cao. Khi thu hoạch lứa măng tơ được khoảng 20 - 30 ngày cần ngưng hơn 1 tháng để dưỡng sức cho cây măng.

2. Tưới nước

Cần duy trì độ ẩm đất trong ruộng trồng măng tây ở mức 60 - 70%. Có thể tưới 2 -3 lần/ tuần vào mùa khô và ít hơn hoặc không cần tưới vào mùa mưa. Cần chú ý công tác thoát nước vào mùa mưa để đảm bảo chất lượng và năng suất của cây măng tây. Không được tưới nước cho ruộng trồng măng tây sau 5 giờ chiều để tránh làm biến dạng chồi măng và làm bùng phát các loại bệnh hại trong ruộng măng tây.

Cần chăm sóc tưới nước để măng tây sinh trưởng và cho năng suất tốt (Ảnh: sưu tầm)

3. Làm cỏ 

• Cần tình toán tiêu diệt cỏ dại trong ruộng trồng măng tây để giảm thiểu công sức và thời gian để làm cỏ say này.
• Sau khi trồng măng tây, trước các lần bón phân định kỳ cần tiến hành làm có, tráng để cây cỏ phát sinh nhiều trên đồng ruộng.
• Thường xuyên vun gốc sau khi làm cỏ để hạn chế sự phát triển của cỏ dại trên ruộng trồng măng tây.
• Khi trồng măng tây không được sử dụng thuốc diệt cỏ
• Không dùng bạt phủ nông nghiệp để tránh ảnh hưởng đến sự sinh trưởng của cây. vì bạt phủ sẽ ngăn cản sự phát triển của các chồi măng non. 
• Không sử dụng các loại tàn dư thực vật, nông nghiệp chưa qua xử lý để phủ gốc nhằm hạn chế sự phát triển của các loại bệnh hại trong ruộng trồng măng tây

 - Thông tin tham khảo được Bác Sĩ Nông Nghiệp tổng hợp -