Giống cá tai tượng - nguồn gốc, đặc tính sinh học và các bệnh thường gặp

Cá Tai Tượng hay còn được gọi với cái tên đầy may mắn là cá Tài Phát là một loài cá mang lại hiệu quả kinh tế cao. Và nó còn được chế biến thành những món ăn đầy đủ chất dinh dưỡng. Chính vì thế mà hiện nay cá Tai Tượng đang rất được ưa chuộng và được bà con chăn nuôi nhiều. 

Cùng Bác sĩ Nông nghiệp tìm hiểu về nguồn gốc, đặc tính sinh học và các bệnh thường gặp của giống cá này nhé!

1. Nguồn gốc cá Tai Tượng

Cá Tai Tượng (tên tiếng anh là Osphronemus goramy) là loại cá xương sống ở nước ngọt thuộc họ Tai Tượng. Chúng thường sống ở vùng nước lặng, nhiều cây thủy sinh hay các đầm nước ngọt, nước lợ.

Đây là loài cá đặc trưng cho vùng nhiệt đới, phân bố chủ yếu ở Thái Lan, Campuchia, Lào, Indonesia. Ở Việt Nam, cá Tai Tượng sống chủ yếu ở sông Đồng Nai, khu vực La Ngà. 

Đây là loài cá có khả năng thích nghi với các điều kiện môi trường khắc nghiệt. Chúng khá là dễ chăm sóc và nuôi dưỡng.

Cá Tai Tượng là một loài cá mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người chăn nuôi và giàu dinh dưỡng cho người dùng (Ảnh: Sưu tầm)

2. Đặc tính sinh học

2.1. Đặc điểm sinh trưởng

• Các Tai Tượng là loài cá có kích thước lớn, con cá lớn được biết đến có trọng lượng 50kg, dài đến 1.8m. Tuy vậy nhưng chúng lại sinh trưởng khá chậm. 

• Cá Tai Tượng có thân hình dẹt, bề ngang cao gần bằng cá rô phi thường. Phần đỉnh đầu cá hơi gù nổi lên, lưng hơi cong. 

• Có phần vây lưng dài, trải dài từ lưng đến gần đuôi. Vây cá gần mang có hình tròn như cánh quạt. 

• Cơ quan hô hấp phụ nằm ở cung mang thứ nhất giúp cá sinh trưởng tốt trong điều kiện nước bẩn, thiếu oxy.

• Cá Tai Tượng có tuổi thọ trung bình từ 5 năm đến 7 năm. Nếu trong điều kiện nuôi tốt, cá Tai Tượng có thể tăng trọng lượng từ 800g đến 1.200g/năm. 

• Theo thực tế, cá thường lớn nhanh ở năm thứ 2, cá 2 tuổi có thể đạt 2.5kg/con.

>>> Xem thêm: Kỹ thuật nuôi cá Kỳ Nhông trong bể thủy sinh cho người mới bắt đầu

2.2. Đặc điểm dinh dưỡng

• Cá Tai Tượng thuộc nhóm cá ăn tạp thiên về thực vật. Khi mới nở chúng ăn các loại động vật phù du như: Moina, Cyslops, Daphnia, v.v…Sau hai tuần tuổi, các đã có thể ăn trùn chỉ, sâu bọ, bèo cám, v.v…

• Càng trưởng thành, cá Tai Tượng chuyển sang ăn thực vật là chính, chiếm đến 87,5% khẩu phần ăn. 

• Chúng ăn được hầu hết các loại rau, thực vật thủy sinh và các thể loại phụ phẩm khác.

Cá Tai Tượng có kích thước lớn và phần đỉnh đầu hơi gù lên, chúng là loại động vật ăn tạp thiên về thực vật  (Ảnh: Sưu tầm)

2.3. Đặc điểm sinh sản

Trong điều kiện chăn nuôi tốt, cá Tai Tượng có thể sinh sản sau 1.5 đến 2 năm tuổi. Cá Tai Tượng sinh sản tốt khi được 3 - 5 năm tuổi, có trọng lượng từ 1 đến 1,5kg. 

Khi tới mùa sinh sản cá Tai Tượng có xu hướng làm tổ đẻ trứng, mỗi lần đẻ dao động từ 3.000 đến 5.000 trứng. Sau khi để 25 đến 40 ngày cá có thể đẻ đợt tiếp theo. Mùa sinh sản của cá tập trung vào tháng 2 đến tháng 5, cá Tai Tượng sẽ giảm đẻ từ tháng 6.

Tuy nhiên, mùa sinh sản có thể dài hoặc ngắn tùy vào chế độ chăm sóc, môi trường nước và điều kiện tự nhiên.

(Lưu ý: bà con không được nhầm lẫn cá tai tượng với cá tai tượng Châu Phi. Chúng có đặc điểm ngoại hình khá giống nhau. Cá tai tượng Châu Phi còn gọi là cá heo lửa hoặc cá heo Phi châu.)

>>> Xem thêm: Phòng bệnh lồi mắt ở cá cảnh hiệu quả

3. Các bệnh thường gặp ở giống cá tai tượng

Bất kể nuôi giống loài động thực vatah hay thủy hải sản nào cũng có những bệnh cơ bản trên giống loài đó, cá Tai Tượng cũng không ngoài lệ. Một số bệnh mà cá Tai Tượng có thể gặp phải sau đây:

3.1. Bệnh nấm thủy mi

Nguyên nhân gây ra bệnh này là do bào tử nấm xuất hiện ở vùng nước ngọt, lợ. Chúng sinh ra từ các chất hữu cơ chết. Chủ yếu là do Saprolegniales peronosporales và Leptomitales. Phổ biến nhất vẫn là Saprolegnia. 

Cá Tai Tượng có thể bị tổn thương ngoài da do môi trường đông đúc hoặc do yếu tố môi trường bất lợi khác. Sau đó, bào tử nấm bám vào các mô hoại tử của cá và nảy mầm, hình thành sợi nấm. Chúng có thể sẽ lan ra các mô bình thường lân cận, xâm nhập vào lớp hạ bì da và cơ làm hoại tử da và cơ.

Giống cá tai tượng và các bệnh thường gặp: Bệnh nấm thủy mi; bệnh thối vây-thối đuôi; bệnh đốm đỏ... (Ảnh: Sưu tầm)

Từ những sợi nấm trên bề mặt da cá có thể lan rộng ra và tạo thành một lớp như lớp bông rồi hình thành nên bào tử nang. Sau đó, các bào tử này giải phóng vào trong nước và làm lây lan cho các đồng loại qua nước.

Với loại bệnh này, bà con nên để cá Tai Tượng phải được tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng trực tiếp. Khi thay nước cho cá, bà con nên cho một lượng muối thích hợp để khử trùng.

Sau khi cá phát bệnh, bà con nên ngâm cá với dung dịch Malachite có tỷ lệ 2 đến 3 mg/L trong vòng một giờ hoặc bôi Malachite 1% vào vùng bị ảnh hưởng. Ngoài ra, bà con cũng có thể ngâm cá Tai Tượng bị bệnh với nước muối 3% trong vòng 10 phút.

3.2. Bệnh thối vây, thối đuôi

Nguyên nhân gây bệnh này chủ yếu là do chất lượng nước không được đảm bảo hoặc do bà con chưa biết cách chăm sóc hợp lý. Cũng có thể do cá Tai Tượng đánh nhau với các loại cá khác dẫn đến thương tích.

Khi mắc bệnh này, trên vây cá Tai Tượng sẽ có những khuyết thiếu khá là rõ ràng. Lâu dần, khi bệnh trở nặng, nó sẽ ăn sâu vào vây và đuôi cá Tai Tượng.

Bà con khi phát hiện ra cá bị nhiễm bệnh cần bắt ra để cách ly. Bà con nên dùng dung dịch Malachite 1% bôi lên vết tổn thương trên vây và đuôi cá. Mỗi ngày bôi một lần liên tục như vậy trong vòng 4 đến 5 ngày. 

Hoặc bà con nên bắt những con cá bị bệnh thối vây đuôi ra cách lý riêng rồi lấy 5 đến 8 viên Oxytetracycline pha cùng 100 lít nước sau đó cho cá vào ngâm 30 phút khử trùng để diệt khuẩn.

3.3. Bệnh đốm đỏ

Cá Tai Tượng khi bị bệnh đốm đỏ sẽ có những mảng màu đỏ xuất hiện trên thân cá. Kéo theo đó là hiện tượng tróc vảy. Bệnh này chủ yếu là do các đánh nhau hoặc do nước bẩn. 

Ngoài ra, khi nhiệt độ nước cực thấp vào mùa đông, cá cũng có thể có nguy cơ mắc bệnh đốm đỏ nếu bị lạnh. 

Bà con nên thay nước ở giai đoạn đầu khi cá mắc bệnh. Mục đích của việc thay nước nhằm tăng nhiệt độ lên khoảng 28 đến 29°C. Bà con nhớ là nên cho muối vào nước, quan sát 2 đến 3 ngày, nếu tình trạng bệnh không cải thiện, bà con hãy sử dụng thuốc Furacilin để khử trùng và kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn.

Bà con cũng nên lưu ý liều lượng của thuốc Furacilin sao cho phù hợp với tình hình. Nếu nghiêm trọng quá bà con nên kết hợp sử dụng thuốc Furacilin kết hợp với Gentamicin (là thuốc kháng sinh, cải thiện sức đề kháng cho cá và ngăn bệnh trở nặng).

Tuy đây không phải là một căn bệnh quá nghiêm trọng nhưng bà con cũng cần phải sử dụng thuốc một cách hợp lý. Nếu không, bệnh tình của cá chẳng những không thuyên giảm mà còn trở nên nghiêm trọng hơn.

Trên đây là bài viết về thông tin tổng quan giống cá tai tượng - nguồn gốc - đặc tính sinh học và các bệnh thường gặp. Hy vọng bài viết trên sẽ là nguồn tư liệu bổ ích đồng hành cùng bà con trong hành trình chăn nuôi cá Tai Tượng.

>>> Xem thêm: Nhu cầu dinh dưỡng của ba ba ở mỗi giai đoạn phát triển

Nếu có thắc mắc hoặc muốn tư vấn vui lòng liên hệ: Hotline 02871069698 hoặc Fanpage Bác sĩ Nông nghiệp

- Thông tin tham khảo được Bác sĩ nông nghiệp tổng hợp -