2 loại sâu lúa phổ biến và cách điều trị

Trong nông nghiệp trồng lúa, sâu bệnh hại luôn là nỗi lo hàng đầu của người nông dân. Mỗi mùa vụ, mỗi giai đoạn phát triển, người trồng trọt thường phải đối phó với nhiều loại sâu hại khác nhau. Bài viết dưới đây chia sẻ đến bà con tác nhân, dấu hiệu nhận biết và cách trị 2 loại sâu lúa phổ biến, nguy hiểm để mọi người có thể chủ động đối phó, phòng trừ. 

1. Rầy nâu - loại sâu lúa nguy hiểm hàng đầu 

Rầy nâu là loại côn trùng, sâu ăn cây lúa vô cùng nguy hiểm. Khi chúng gây hại cây lúa, chúng còn tạo điều kiện cho các loại nấm bệnh khác tấn công khiến cây lúa phát triển kém, trổ bông chậm, lúa bị hạt lép, ảnh hưởng rất lớn đến năng suất và hiệu quả kinh tế. 

Tác nhân gây hại

Tác nhân gây hại chính là rầy nâu. Loại sâu lúa này có danh pháp khoa học là Nilaparvata lugens. Ban đầu, rầy thường xuất hiện thành từng vạt giữa ruộng, sau đó lan rộng ra cả ruộng. 

Rầy nâu thường tập trung gây hại ở gốc lúa, chích hút nhựa cây. Mật độ rầy xuất hiện nhiều sẽ gây nên hiện tượng “cháy rầy”. Rầy nâu còn là tác nhân làm lây lan bệnh lúa cỏ, vàng lùn , lùn xoắn lá. Đây đều là những bệnh hại cây trồng rất nguy hiểm.

Mưa nắng thất thường là điều kiện thuận lợi để rầy nâu phát sinh mạnh. Việc sử dụng quá mức các loại phân bón nitơ, urê, thuốc sâu cũng là những nguyên nhân dẫn đến bùng phát rầy nâu do làm giảm các thiên địch và tăng khả năng sinh sản của chúng. 

Rầy nâu gây hại trên cây lúa (Nguồn: Internet)

Dấu hiệu nhận biết rầy nâu gây hại lúa

Sâu lúa rầy nâu gây hại thường dùng miệng chích vào thân cây rồi hút dịch. Bà con dựa vào các dấu hiệu sau để nhận biết loại sâu lúa này tấn công cây:

• Cây bị rầy nâu hại nhẹ các lá dưới sẽ bị héo. 

• Cây bị sâu lúa hại nặng sẽ có hiện tượng “cháy rầy”với biểu hiện là cả ruộng bị khô héo, thân lá cây có màu trắng tái hoặc trắng. Thân dưới của cây lúa có màu đen nâu.

• Ban đầu, hiện tượng cháy rầy xuất hiện cục bộ trên một vài m2. Khi gặp điều kiện thuận lợi, vết cháy rầy lan tỏa mạnh lên cả cánh đồng lúa trong vòng 1 - 2 tuần.

• Các vết thương cơ giới do sâu lúa rầy nâu gây ra tạo điều điều kiện cho nấm bệnh xâm nhập khiến cây lúa thối nhũn, đổ rạp, bông lúa bị lép.

• Ngoài việc nhận biết rầy nâu tấn công cây lúa thông qua các dấu hiệu trên thân, cành, bà con cũng có thể quan sát ruộng lúa nhằm phát hiện rầy nâu. Loại sâu lúa này khi trưởng thành thường tập trung thành từng đám trên thân cây lúa và phía dưới khóm để hút nhựa. Bà con có thể khua động các đám lúa, sẽ thấy chúng bò ngang hoặc nhảy sang cây khác, nhảy xuống nước, bay ra ngoài.

Cách trị rầy nâu

Đối với rầy nâu mới xuất hiện ở giai đoạn đầu, bà con có thể dùng bẫy đèn. Nếu rầy nâu xuất hiện với mật độ lớn, bà con dùng thuốc để trị theo nguyên tắc “đúng thuốc, đúng liều lượng, đúng lúc và đúng cách”: 

- Giai đoạn lúa đầu vụ:

Nếu ruộng lúa xuất hiệu đa số rầy nhỏ tuổi, rầy mới nở thì bà con có thể dùng thuốc trị rầy nâu như Butyl 40WDG (pha 4gram thuốc/bình 8 lít), Butyl 10WP (pha 20gram/bình 8 lít), hoặc Butyl 400SC (pha 4ml thuốc cho bình 8 lít). Nếu xuất hiện nhiều rầy trưởng thành thì dùng thuốc Chess 50WG (pha 7,5g cho bình 16 lít) rồi phun cho lúa. 

- Giai đoạn lúa phát triển:

Nếu sâu lúa rầy nâu xuất hiện vào giai đoạn này, bà con dùng Dragon 585EC để trị. Tiến hành pha 15 - 20ml với bình 8 lít nước rồi xịt 4 - 5 bình/ruộng.

- Giai đoạn sau khi lúa trổ:

Rầy nâu xuất hiện, gây hại lúa giai đoạn này, bà con có thể phun  thuốc Actara 25WDG. Tiến hành pha 1g cho bình 8 lít nước, phun 25 - 80g/ha. Ngoài ra, bà con cũng có thể sử dụng các loại thuốc: Regent 800WP, Penalty Gold 40WP, Actara 25WG trị rầy nâu.

2. Sâu phao hại lúa

Tác nhân gây hại

Sâu phao là một trong những loài sâu lúa mới xuất hiện gần đây. Loại sâu này thường gây hại lúa ở giai đoạn ấu trùng. Sâu lúa cắn lá non thành từng đoạn, sau đó cuộn lại sống trong ống lá rồi rơi xuống mặt nước. 

Loài sâu lúa này hoạt động chủ yếu vào ban đêm. Chúng sinh trưởng và phá hại mạnh nhất vào những ngày trời âm u, có mưa phùn, ngập úng. Sâu gây hại chủ yếu cây lúa ở thời kỳ mạ và lúa đẻ nhánh. 

Sâu phao gây hại rất nhanh, chúng có thể cắn trụi ruộng lúa này sang ruộng khác.

Sâu phao gây hại cây trồng (Nguồn: Internet)

Dấu hiệu nhận biết: 

Sâu phao hại lúa thường có các dấu hiệu nhận biết sau: 

• Ấu trùng sâu gặm dần mô lá, để lại lớp biểu bì mỏng trên lá. Các mô lá còn lại trông giống như hình bậc thang.

• Lá bị sâu lúa cắn bị cắt vuông góc, nhìn giống như vết cắt bằng kéo.

• Ấu trùng sâu bám trên bẹ lá và trôi nổi trên mặt nước. 

 Cách trị sâu phao

Bà con phải thường xuyên theo dõi đồng ruộng để kịp thời phát hiện sâu phao hại lúa nhằm có biện phát đối phó kịp thời. Khi phát hiện loại sâu lúa này tấn công cây, bà con tiến hàng giữ cho nương mạ không bị ngập nước.

Sau đó, tiến hành hháo cạn nước rồi  xử lý sâu phao bằng cách phun các loại thuốc như Padan 95, Vitako3, Kinalux 25EC, Netoxin, Regent và các loại thuốc thuộc nhóm Pyrethroid.

Sâu lúa có rất nhiều loại. Trong đó, rầy nâu và sâu phao là những loại sâu lúa phổ biến, gây hại nặng nề cho cây lúa. Ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của cây, làm giảm năng suất lúa. Ngoài tìm hiểu các biện pháp khắc phục, bà con nên chủ động phòng ngừa các loại sâu bệnh này. 

>>> Xem thêm: Các biện pháp phòng ngừa lúa bị sâu đục thân gây hại hiệu quả