Bệnh giả sương mai trên cây họ bầu bí: Nguyên nhân và cách điều trị

Các cây thuộc họ bầu bí là những cây nông nghiệp ngắn ngày được trồng phổ biến ở hầu hết các tỉnh thành của nước ta. Trong quá trình trồng các loại cây này, bà con nông dân phải đối phó với rất nhiều loại sâu bệnh hại. Trong đó, bệnh giả sương mai trên cây họ bầu bí là một bệnh thường gặp, gây ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe cây trồng. Để có biện pháp đối phó hiệu quả với bệnh, bà con cần tìm hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng trừ bệnh. 

1. Nguyên nhân gây bệnh giả sương mai trên cây họ bầu bí

Tác nhân chính gây bệnh giả sương mai trên cây họ bầu bí là nấm Pseudoperonospora. Loại nấm bệnh này gây cả bệnh giả sương mai và bệnh sương mai trên cây trồng. Nấm bệnh tồn tại chủ yếu trong các tàn dư thực vật có trên đồng ruộng, phát sinh mạnh trong điều kiện nóng ẩm. Đối tượng gây bệnh chủ yếu của nấm là các cây họ bầu bí như bầu, bí, dưa leo,...

Bệnh hại cây trồng quanh năm. Thời điểm bệnh phát triển mạnh nhất là khi gặp điều kiện thuận lợi như độ ẩm cao, trời có mưa và sương mù vào buổi sáng. 

Bào tử nấm gây bệnh giả sương mai trên cây họ bầu bí được phát tán đi xa nhờ gió để đến các cây và ruộng vườn lân cận. Gặp điều kiện thời tiết thuận lợi, bào tử nảy mầm rồi xâm nhập vào tế bào của mô cây ký chủ. Ở giai đoạn hữu tính, nấm hình thành bào tử trứng, tồn tại trên lá và trong tàn dư cây bệnh. 

Bệnh giả sương mai phát sinh sớm từ lúc cây có 3 lá thật, lây lan rất nhanh giữa các tầng lá trong một cây hoặc từ cây này sang cây khác. Bệnh bắt đầu trở nặng ở giai đoạn cây thu hoạch cho đến cuối vụ. Bệnh giả sương mai trên cây họ bầu bí ở tình trạng nặng sẽ gây rách các mô tế bào, làm lá biến dạng, làm hoạt động quang hợp kém khiến cây cây còi cọc, giảm năng suất.

Vườn bí không thông thoáng, thời tiết có độ ẩm cao là môi trường thuận lợi để nấm bệnh phát sinh, phát triển (Nguồn: Internet)

2. Dấu hiệu nhận biết bệnh giả sương mai trên cây họ bầu bí

Để nhận biết bệnh giả sương mai trên cây họ bầu bí, bà con dựa vào các triệu chứng sau:

Bệnh gây hại ở tất cả các bộ phận của cây, nhiều nhất là trên lá. 

• Bệnh thường gây hại ở mặt dưới của lá. Vết bệnh trên lá ban đầu là những đốm xanh nhạt, ướt rồi chuyển dần sang vàng nhạt.

• Vết bệnh hình góc cạnh do trong quá trình lan ra chúng bị giới hạn bởi các gân lá. 

• Vết bệnh chuyển dần sang màu nâu có hình tròn đa giác hoặc hình bất định. 

• Vết bệnh nằm dọc các gân lá hoặc nằm rải rác trên lá.

• Trong điều kiện độ ẩm cao (mưa nhiều, nhiệt độ thấp), quan sát ở mặt dưới của lá chỗ có vết bệnh, bà con thường thấy ươn ướt, có các lớp bào tử nấm màu tím nhạt, nhất là thời điểm lúc sáng sớm và mất đi khi trời có nắng.

Dấu hiệu bệnh sương mai trên cây họ bầu bí (Nguồn: Internet)

3. Biện pháp phòng trị bệnh giả sương mai trên cây họ bầu bí

Để trị bệnh giả sương mai trên cây họ bầu bí, bà con cần quan sát cây thường xuyên để kịp thời phát hiện và điều trị đúng cách. Nhất là trong những ngày thời tiết có độ ẩm cao, mưa nhiều. 

Khi phát hiện cây bầu bí bị nấm bệnh giả sương mai tấn công, trước hết, bà con tiến hành ngắt lá già, lá sâu bệnh và dọn sạch cỏ dại trong vườn mang đi tiêu hủy nhằm hạn chế mầm bệnh lây lan và giúp cho vườn trồng được thông thoáng hơn. 

Vào những ngày có mưa nhiều hoặc ban đêm có sương, bà con kiểm tra kỹ các lá gần mặt đất, nếu chúng có triệu chứng nhiễm bệnh thì áp dụng biện pháp ngắt bỏ, tiêu hủy và sử dụng thuốc trừ bệnh phun đều lên lá để hạn chế nấm bệnh lây lan sang các lá tầng trên.

Bà con có thể dùng một số loại thuốc bảo vệ thực vật như Mataxyl, Aliette, Ridomil Gold, Vicarben 50HP, Vialphos 80 BHN để phun trừ bệnh giả sương mai trên cây bầu bí ở giai đoạn chớm xuất hiện.

Ở những vùng đang có bệnh, bà con có thể phun phòng lúc cây họ bầu bí lên 3 – 4 lá thật bằng các thuốc gốc đồng, Ridomil Gold, Topsin–M, Zineb, Mancozeb. Phun 2 – 3 lần, mỗi lần cách nhau khoảng 10 ngày.

Mật độ bệnh thấp bà con sử dụng bộ sản phẩm Nano bạc đồng & Nano đồng oxyclorua HLC để phun liên tiếp 2 - 3 lần,  cách nhau 3 - 5 ngày cho cây nhằm phòng bệnh lây lan. 

Lưu ý: 

Trong quá trình sử dụng thuốc trừ bệnh, bà con nên sử dụng luân phiên thuốc, phải đọc kỹ và tuân thủ theo những khuyến cáo ghi trên nhãn thuốc nhằm đảm bảo an toàn cho cây trồng và con người.

Sau khi cây ổn định ngừng lây lan, bà con sử dụng bộ sản phẩm Nano đồng oxyclorua và Nano bạc đồng để phun phòng bệnh cho cây định kỳ 5 - 7 ngày một lần.

Bệnh giả sương mai trên cây bầu bí là một bệnh nguy hại đối với cây trồng. Nếu không được điều trị sớm, bệnh sẽ lây lan nhanh, gây ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng quả. Vì vậy, bên cạnh các biện pháp điều trị, bà con cần chủ động tìm hiểu, áp dụng các biện pháp phòng ngừa bệnh nhằm hạn chế bệnh xuất hiện gây hại cho cây. 

>>> Xem thêm: Bệnh sương mai trên cây họ bầu bí: nguyên nhân và cách điều trị