Cây sapoche ở Mỹ: Nguồn gốc và đặc điểm sinh học

Cây sapoche (hồng xiêm) là một trong những loài cây ăn quả cho giá trị kinh tế cao được trồng phổ biến ở đồng bằng Sông Hồng và các tỉnh miền Nam nước ta. Cây sapoche ở Mỹ  cho quả có hương vị thơm ngon, thanh mát, giàu giá trị dinh dưỡng được nhiều người thích dùng. Để hiểu hơn về giống cây này, mời bà con cùng Kênh thông tin nông nghiệp tìm hiểu về nguồn gốc và đặc điểm thực vật, sinh trưởng của loại cây trồng này. 

1. Nguồn gốc cây sapoche ở Mỹ

Cây sapoche (tiếng Mỹ Sapote) nhiều người vẫn lầm tưởng đây là trái cây bản địa của Việt Nam. Nhưng sự thật không phải vậy, cây sapoche còn được gọi là cây Hồng Xiêm, cây được trồng ở Việt Nam đến từ Thái Lan. Đây là loài cây có nguồn gốc đến từ vùng Nam Mexico, Bắc Belize và Đông - Bắc Guatemala. Sau đó, nó được nhân giống và trồng rộng khắp vùng nhiệt đới Nam Mỹ, phía Đông Indies và vùng Florida (Hoa Kỳ). 

Thời thực dân, cây sapoche ở Mỹ du nhập vào Việt Nam. Từ đó, người Việt đã lai tạo nhiều loại sapoche địa phương nổi tiếng như sapoche vùng Xuân Đỉnh (ngoại ô Hà Nội), giống sapoche trái thuôn tròn ở Cần Thơ. 

Sau này, sapoche được nghiên cứu nhằm khai thác thương mại. Người ta đã tiến hành lai tạo ra các giống cho quả có phẩm chất, năng suất cao. Chủng Russell được lai tạo lần đầu tiên tại Florida Keys cho quả tròn, lớn có đường kính lên đến 10cm, da màu nâu đỏ vớt những vệt xám. Quả sapoche giống này có thịt màu đỏ lợt, ngọt ngon nhưng năng xuất không đều.

Chủng được trồng nhiều hiện nay là giống Prolific lai tạo tại Homestead vào năm 1951. Giống này cho quả hình cầu có đường kính khoảng 6.2 - 9cm. Quả có hình dạng thuôn dài, thịt màu hồng nâu và có hương vị khá ngọt. Ưu điểm của giống này là cho năng suất quả rất cao. Cây sapoche Mỹ thuộc giống Brown Sugar cũng phát xuất từ Homestead vào năm 1948. Giống này cho quả có kích thước trung bình, dài khoảng 5 - 7cm, gần như tròn. Quả có vỏ mỏng màu nâu nhạt, rất thơm, ngọt và mọng nước.

Ngày nay, cây sapoche Mỹ được trồng rộng rãi khắp nơi trên thế giới và trở thành một trong những loại trái cây thơm ngon, giàu giá trị dinh dưỡng được nhiều người yêu thích. 

Hiện nay, giống sapoche được trồng ở Việt Nam chủ yếu đến từ Thái Lan (Nguồn: Internet)

2. Đặc điểm thực vật của cây sapoche ở Mỹ

Cây sapoche ở Mỹ có tên khoa học là Manilkara zapota. Ở nước ta, cây còn được gọi là cây hồng xiêm, sapoche, lồng mứt. Đây là loài cây thân gỗ, sống lâu năm.

Cây sapoche ở Mỹ có thể cao từ 2 – 10m. Vỏ cây có nhiều nhựa màu trắng, giống như gôm. Loại chất này thường được khai thác sử dụng trong các ngành công nghiệp. Cây có lá mọc tập trung ở đầu cành. Lá bóng ở mặt trên, màu xanh lục. Lá có hình elip hoặc oval tùy giống. Lá cây sapoche Mỹ dài khoảng 7 – 15cm có mép trơn. 

Cây sapoche cho hoa màu trắng, có hình dáng giống như quả chuông và có 6 tràng hoa hình thùy. Quả hình bầu dục tựa quả trứng ngỗng với đường kính khoảng từ 4 - 8cm, trơn bóng, có màu vàng nhạt. 

Quả của cây sapoche của Mỹ là loại quả mọng. Quả thường có hình cầu hoặc hình quả trứng, hình thon dài tùy giống. Quả có đường kính khoảng 4 – 8cm, chứa từ 2 – 10 hạt. Quả có vỏ có màu nâu vàng nhạt. Thịt bên trong có màu nâu ánh đỏ, mịn. Ăn có vị ngọt mát. Hạt có màu đen.

Quả của cây sapoche của Mỹ chỉ nên ăn khi chín vì lúc còn xanh nó chứa nhiều nhựa dính như latex. Ăn có vị chát rất khó chịu. Để nhận biết quả đã chín hay chưa, bà con có thể nắn vỏ xem còn cứng hay đã mềm bởi màu vỏ thường không thay đổi từ lúc nhỏ đến khi chín nên chúng ta không thể căn cứ vào vỏ quả để xác định như một số loại quả khác.  

Quả sapoche có hương vị thơm ngon, giàu dinh dưỡng nên được rất nhiều người yêu thích (Nguồn: Internet)

3. Đặc điểm sinh trưởng của cây sapoche ở Mỹ

Cây sapoche ở Mỹ thuộc loại cây thân mộc lâu năm có tốc độ sinh trường chậm. Câychịu được gió mạnh, thân phân nhiều canh. Cây loại cây có khả năng sinh trưởng tốt ở điều kiện khí hậu nhiệt đới. Cây trưởng thành có thể chịu được nhiệt độ từ 16 đến 28 độ F. 

Điều kiện để cây sapoche của Mỹ sinh trưởng, phát triển tốt là vùng có nhiệt độ từ 23 – 34 độ C, lượng mưa trung bình hàng năm từ 1.000 – 1.500mm. Cây phát triển tốt trên đất có độ pH từ 4,5 – 6,5,  đất trồng thích hợp nhất là đất thịt nhẹ, giàu dinh dưỡng và thoát nước tốt.

Cây sapoche cho quả hai lần trong năm. Tuy nhiên hoa có thể ra cả năm, ngoại trừ những nơi có nhiệt độ xuống thấp dưới 15 – 17 °C. 

Trên đây là những thông tin về cây sapoche ở Mỹ. Hy vọng những thông tin trong bài viết sẽ giúp bà con hiểu rõ hơn về loài cây này nhằm có biện pháp trồng, chăm sóc cây phù hợp. 

>>> Xem thêm: Giá trị dinh dưỡng và lợi ích sức khỏe của quả hồng xiêm xoài

 - Thông tin tham khảo được Bác Sĩ Nông Nghiệp tổng hợp -