Kinh nghiệm xây dựng mô hình nuôi con dúi thương phẩm cho hiệu quả kinh tế cao

Mô hình nuôi con dúi thương phẩm là một trong những mô hình kinh tế mang lại hiệu quả cao, đem đến thu nhập khá cho nhiều hộ gia đình, giúp nhiều vùng nông thôn thoát nghèo bền vững. Xây dựng mô hình nuôi con dúi bước đầu không tốn quá nhiều chi phí chăn nuôi với chuồng trại đơn giản và nguồn thức ăn dễ kiếm, giá rẻ. Bà con muốn chuyển đối sang mô hình này, có thể cùng Thông tin nông nghiệp tổng hợp tham khảo kinh nghiệm xây dựng mô hình nuôi dúi thịt được cập nhật trong bài viết sau: 

1. Tham khảo chi phí đầu tư xây dựng mô hình nuôi con dúi

Chi phí đầu tư nuôi dúi phụ thuộc vào quy mô của mô hình mà người nuôi muốn xây dựng. Mô hình xây dựng lớn, số dúi giống nuôi nhiều, chi phí sẽ càng cao. Chi phí đầu tư xây dựng mô hình nuôi con dúi ban đầu bao gồm chi phí mua con giống, chi phí làm chuồng trại và chi phí thức ăn. Trong quá trình nuôi, sẽ tốn một số khoản chi phí khác như chi phí phòng trị bệnh, chi phí phát sinh,... Bà con có thể tham khảo một số chi phí đầu tư ban đầu bao gồm: 

• Chi phí xây dựng chuồng trại nuôi con dúi

Chi phí làm chuồng trại phụ thuộc chủ yếu vào quy mô, số lượng dúi và định hướng phát triển của mô hình nuôi con dúi. Nếu mới nuôi lần đầu, bà con muốn nuôi thử nghiệm trước thì chưa cần làm nhà nuôi dúi. Để tiết kiệm chi phí, bà con chỉ tận dụng các không gian thừa trong nhà, các góc trống của chuồng trại chăn nuôi các vật nuôi khác để làm nơi nuôi dúi. Bà con chỉ cần ghép các viên gạch hoa thành các ô vuông là đã có thể chăn nuôi được. Cách làm này áp dụng cho mô hình nuôi từ một đến vài ba cặp dúi. Chi phí chỉ từ vài triệu là đã đủ để xây dựng các ô chuồng nuôi nhốt con dúi. 

Nếu bà con nuôi dúi với quy mô lớn, đầu tư làm chuồng trại mới cho dúi từ thì chi phí cao hơn, dao động từ 10 - 100 triệu đồng tuỳ vào diện tích mà bà con muốn xây dựng. Xây dựng chuồng trại với quy mô nhỏ thì chi phí khoảng 10 – 20 triệu đồng.

Chi phí xây dựng chuồng trại tùy thuộc vào quy mô chăn nuôi (Nguồn: Internet)

• Chi phí mua con dúi giống để làm mô hình nuôi con dúi thịt

Chi phí mua con giống phụ thuộc vào giống và độ tuổi của con dúi. Dúi có nhiều loại khác nhau như dúi mốc lớn, dúi má đào, dúi mốc đại. Mỗi dòng dúi khác nhau có giá khác nhau. Thông thường, một cặp dúi giống con ít tuổi nhất sẽ có giá từ 800.000 đồng/cặp trở lên. 

Bà con có thể tham khảo giá con  giống một số loại dúi được nuôi phổ biến hiện nay:

* Giá giống dúi mốc đại có nguồn gốc từ Trung Quốc  

• Dúi giống loại tách mẹ (trọng lượng 3 lạng) giá khoảng 1.400.000 đồng/cặp

• Dúi giống loại 4 – 5 tháng tuổi (trọng lượng 4 – 5 lạng)  có giá khoảng 1.600.000 đồng/cặp

• Dúi giống loại hậu bị (trọng lường từ 8 – 9 lạng) giá khoảng 2.200.000 đồng/cặp

• Dúi giống loại sinh sản đang giao phối ( trọng lượng từ 1 – 1,2kg), giá từ 2.500.000 đồng /cặp

* Giá dúi giống má đào Thái Lan 

• Dúi giống tách mẹ, giá khoảng 3.500.000 đồng/1 cặp

• Dúi giống 3 tháng tuổi, giá khoảng 5.000.000 đồng/1 cặp

• Dúi giống 4 tháng tuổi, giá từ 6.000.000 đồng/1 cặp

• Dúi giống 5 tháng tuổi, giá khoảng 7.000.000 đồng/1 cặp

• Dúi giống hậu bị có trọng lượng từ 2 - 3kg có giá khoảng 15.000.000 đồng/1 cặp

• Dúi bố mẹ đã sinh sản từ 1 - 2 lứa, giá từ 20.000.000 đồng 1 cặp

Lưu ý: Chi phí cập nhập trên chỉ để bà con tham khảo. Mức giá dúi giống có thể thay đổi theo mùa, theo nhu cầu thị trường.

• Chi phí thức ăn cho con dúi

Nhìn chung, chi phí mua thức ăn cho con dúi khá rẻ. Đối với những mô hình nuôi con dúi ở vùng nông thôn, bà con hoàn toàn có thể tận dụng các phụ phẩm nông nghiệp, cây lá trong vườn để cho dúi ăn. Thức ăn của dúi bao gồm các loại ngô hạt, khoai, sắn, mía, tre, cây chít,…. Chi phí thức ăn cho nhím chỉ tốn khoảng từ 200.000 - 500.000 đồng là dúi đã có thể ăn trong nhiều tháng. 

2. Kinh nghiệm chọn mua con dúi giống

Loài dúi có tuổi thọ trung bình khoảng 6 năm. Mỗi năm chúng đẻ khoảng 3 - 4 lần, mỗi lần từ  3 - 5 con. Làm mô hình nuôi con dúi lần đầu tiên, bà con chọn mua những con dúi giống nhỏ về nuôi. Dúi ít tuổi dễ thích nghi hơn, đồng thời thuận tiện hơn trong việc chăm sóc. Chi phí mua dúi giống nhỏ thấp hơn sẽ giúp giảm thiểu được rủi ro chăn nuôi. 

Khi mua dúi giống, bà con nên lựa chọn địa chỉ uy tín, có giấy chứng nhận kiểm lâm đầy đủ. Chọn mua con giống có kích thước tương đồng để thuận tiện cho việc chăm sóc. Lưu ý chọn con giống khỏe mạnh, lông mượt, ăn khỏe, ăn nhiều, lanh lợi, không bị dị tật, chạy nhảy khỏe. 

Để chọn dúi đực - cái, bà con căn cứ vào bộ phận sinh dục của chúng để phân biệt. Con đực sẽ có 2 tinh hoàn gần giống như tinh hoàn của chó và không có vú. Con cái sẽ có 2 hàng vú ở 2 bên sườn tương tự như vú của lợn. Thông thường, dúi đực sẽ có kích thước tương đương hoặc lớn hơn dúi cái.

Giống dúi má đào được nhiều bà con ưu tiên chọn nuôi thương phẩm (Nguồn: Internet)

3. Xây dựng chuồng nuôi con dúi

Yêu cầu kỹ thuật về chuồng nuôi 

Xây dựng chuồng nuôi con dúi phải đảm bảo các yêu cầu sau: 

• Chuồng nuôi phải kiên cố và vững chắc. Dúi là loài không thích ánh sáng, hoạt động chủ yếu về đêm, vì vậy, khi xây chuồng, bà con hạn chế ánh sáng chiếu trong ngày. Bà con có thể xây dựng chuồng nuôi kiểu nửa sáng nửa tối.

• Chuồng nuôi con dúi phải sạch sẽ, thoáng mát, khô ráo và không bị mưa tạt.

• Chuồng nuôi dúi phải được xây dựng ở vị trí yên tĩnh, không bị những loài động vật khác (chuột, rắn, chó, mèo,…) làm phiền, gây hại

• Để mô hình nuôi con dúi hiệu quả, chuồng trại phải đảm bảo vệ sinh. Chuồng nuôi cần được láng xi măng để thuận tiện cho việc vệ sinh. Nền chuồng xây có độ dốc từ 1 - 2%, dày từ 8 - 10cm để dúi không thể đào hang.

• Mái chuồng có thể dùng lá để lợp sẽ mát hơn cho đàn dúi. 

• Xung quanh chuồng nuôi bọc lưới thép B40 để bảo vệ dúi và đề phòng trộm cắp.

• Trong chuồng nuôi, bà con có thể làm hang nhân tạo cho dúi.

Làm chuồng nuôi con dúi thương phẩm 

Chuồng nuôi dúi được xây dựng thành từng ô có nắp đậy với diện tích mỗi ô khoảng 1 x 2 x 7 (m) (tương ứng ngang x dài x cao). Mỗi chuồng nuôi được từ 15 - 20 con dúi thương phẩm. 

Ngoài ra, khi mới nuôi thử nghiệm, bà con cũng có thể tham khảo làm chuồng theo kiểu “tủ thuốc bắc”. Loại chuồng này có thể sử dụng gạch viên gạch vuông hoặc gỗ để xây. Loại chuồng này thích hợp cho  mô hình nuôi con dúi có diện tích nhỏ hẹp. Ưu điểm của kiểu chuồng “tủ thuốc bắc” là dễ vệ sinh. Nhược điểm là kỹ thuật làm chuồng đòi hỏi phải tỉ mỉ nên khá tốn thời gian. 

4. Nguồn thức ăn cho con dúi 

Dúi là loại động vật ăn tạp, chúng có thể ăn được nhiều loại thức ăn khác nhau nên nguồn thức ăn của chúng tương đối phong phú và đa dạng. Nguồn thức ăn để nuôi dúi thương phẩm bao gồm tất cả các loại rau, củ, rễ cây, quả, mầm cây ngọt bùi, đắng, chát,... Ngoài ra, dúi còn có thể ăn thức ăn tinh hỗn hợp,  sinh tố, thức ăn bổ sung khoáng, thức ăn động vật như côn trùng, ốc, giun đất,...

Bà con có thể tham khảo khẩu phần ăn trung bình cho 1 con dúi trong 1 ngày như sau:

• Dúi từ 2 - 3 tháng tuổi: mỗi ngày ăn khoảng 50 - 100g rau, củ quả + 5 - 10g thức ăn hỗn hợp + 5 - 10g lúa, ngô, đậu các loại.

• Dúi từ 3 - 6 tháng tuổi: mỗi ngày tiêu thụ khoảng 100 - 250g rau, củ, quả + 10 - 15g thức ăn tổng hợp + 5 - 15g thức ăn hạt như thóc, đậu + 3 - 10g khô dầu lạc, khô dầu dừa.

• Dúi từ 6 - 9 tháng tuổi: mỗi ngày ăn khoảng 250 - 350g rau, củ, quả + 15 - 30g thức ăn tổng hợp + 15 - 30g thức ăn hạt các loại + 10 - 20g khô dầu lạc, khô dầu dừa.

Trong khẩu phần ăn của dúi khi làm mô hình nuôi con dúi thịt, bà con có thể thay dầu dừa, dầu phộng bằng các loại côn trùng như kiến, mối, sâu, bọ hoặc giun đất. Thức ăn tinh hỗn hợp cho dúi có thể dùng các loại thức ăn viên cho gà con, vịt con 1 tháng tuổi. 

Khẩu phần ăn trên chỉ nên tham khảo. Người nuôi có thể thay đổi, điều chỉnh lượng thức ăn theo cân nặng, sự phát triển của dúi. Đồng thời quan sát xem  nếu sau 12 giờ cho ăn, thấy dúi ăn hết thì có thể sung thêm thức ăn. Nếu lượng thức ăn thừa còn nhiều thì giảm bớt những lần cho ăn sau.

Bà con cho dúi ăn đủ thức ăn rau, củ, quả tươi thì không cần cho chúng uống thêm nước hoặc uống ít nước.

Thức ăn của dúi dễ tìm mua, chi phí rẻ (Nguồn: Internet) 

5. Phòng trị bệnh cho con dúi

Để mô hình nuôi con dúi thương phẩm đạt hiệu quả kinh tế cao, bà con cần chú trọng công tác phòng trị bệnh cho dúi. Áp dụng các biện pháp phòng bệnh cho dúi bằng việc đảm bảo chuồng trại luôn khô ráo, sạch sẽ, thoáng mát, tránh gió lùa, mưa tạt, nắng nóng. 

Con dúi là động vật hoang dã được thuần hóa. Nhìn chung, loài động vật này có sức đề kháng rất mạnh, ít bị dịch bệnh. Tuy nhiên, khi nuôi dúi, bà con cũng cần chú ý phòng trừ một số bệnh thường gặp như: 

• Bệnh ngoài da: Các ký sinh trùng ký sinh ngoài da như mò, do ve cắn dúi gây tình trạng ghẻ lở. Bà con có thể dùng thuốc kháng sinh bôi hoặc để chúng tự liếm cũng có thể khỏi. Phòng ngừa bệnh ngoài da trong mô hình nuôi con dúi thương phẩm, bà con nên định kỳ vệ sinh sát trùng chuồng nuôi, tẩy uế chuồng trại và khu vực xung quanh 1 – 2 lần/tháng.

• Bệnh đường ruột: Dúi thường bị bệnh đường ruột do khẩu phần thức ăn không đầy đủ thành phần và giá trị dinh dưỡng, không đảm bảo vệ sinh khiến chúng bị tiêu chảy. Lúc này, bà con có thể dùng thuốc điều trị tiêu chảy cho dúi. Ngoài ra, bà con có thể áp dụng các biện pháp dân gian như bổ sung thêm thức ăn đắng, chát như ổi xanh, rễ cau, rễ dừa,… để cầm tiêu chảy. Trong quá trình nuôi dúi, bà con không sử dụng các loại thức ăn ẩm mốc, hôi thối, khẩu phần ăn của dúi phải phong phú và đa dạng để phòng ngừa, hạn chế bệnh đường ruột ở dúi. 

6. Thu hoạch từ mô hình nuôi con dúi thương phẩm.

Trước khi bán dúi thịt khoảng 30 – 40 ngày, bà con tiến hành vỗ béo cho chúng bằng cơm, tấm gạo, ngô xay khoảng 60 – 70% trộn cùng thức ăn tinh hoặc thức ăn đậm đặc. Thức ăn tinh, bà con có thể dùng loại cho gà con, vịt con 1 tháng tuổi với tỉ lệ 30 – 40%. 

Dúi nuôi thương phẩm béo khỏe, tăng trọng rất nhanh. Chúng có thể tăng trưởng từ 0,5 – 0,7 kg/tháng. Dúi con nuôi được khoảng 10 tháng, có thể đạt từ 1,5 kg trở lên, bà con có thể xuất bán. 

Trên đây là kinh nghiệm xây dựng mô hình nuôi con dúi thương phẩm được tổng hợp từ nhiều người nuôi dúi lâu năm. Mới bắt đầu với nghề nuôi dúi, bà con có thể tham khảo những chia sẻ được cập nhật trong bài viết. 

>>> Xem thêm: Lão nông phát triển mô hình nuôi con Dúi thu lợi nhuận cao