Bệnh tụ huyết trùng ở bò: nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Theo thông tin nông nghiệp, bệnh tụ huyết trùng ở bò là một trong những bệnh thường gặp quanh năm ở nhiều địa phương của Việt Nam. Đặc biệt, bệnh thường bùng phát mạnh vào mùa mưa từ tháng 6 đến tháng 9. Đây là căn bệnh lây lan nhanh và có tỉ lệ tử vong khá cao. Để phòng trị bệnh, bà con cần nắm rõ nguyên nhân, các biểu hiện và cách điều trị bệnh.

1. Nguyên nhân gây bệnh tụ huyết trùng ở bò

Vi khuẩn tụ huyết trùng là tác nhân chính gây ra bệnh tụ huyết trùng ở bò. Bò nhiễm vi khuẩn tụ huyết trùng, vi khuẩn sẽ đi vào cơ thể, thậm chí vào máu gây ra tình trạng nhiễm trùng máu khiến bò mắc bệnh nặng. Tình trạng này gọi là bại xuất huyết ở bò.

Vi khuẩn tụ huyết trùng thường tồn tại trong môi trường đất và rất dễ phát tán. Loại vi khuẩn này được xác định là có thể tồn tại trong đất ẩm, thiếu ánh sáng, trong các ao tù nước đọng, đầm lầy hoặc các chuồng trại. Vào mùa mưa, nước mưa có thể mang theo vi khuẩn dính vào rơm cỏ. Bò ăn phải nguồn rơm cỏ hoặc nước uống có chứa mầm bệnh sẽ khiến bò bị nhiễm vi khuẩn tụ huyết trùng. Sau khi xâm nhập, vi khuẩn sẽ  tồn tại kí sinh ở niêm mạc mũi, ở hầu và tuyến hạnh nhân của bò.

Ngoài nguyên nhân ăn phải thức ăn, nước uống nhiễm vi khuẩn, bệnh tụ huyết trùng ở bò còn  do lây lan trực tiếp từ bò nhiễm bệnh sang bò khỏe mạnh thông qua nước bọt khi ở gần nhau, ở chung chuồng nuôi, dính vào thức ăn, nước uống chung.

Tụ huyết trùng ở bò là bệnh nông nghiệp lây lan bởi những vật trung gian gây bệnh như chuột, chó, mèo, côn trùng,… thông qua các vết cắn, vết đốt, vết thương hở ngoài da của bò. Những con bò từng mắc bệnh tụ huyết trùng và đã được chữa khỏi, cơ thể có thể vẫn còn mang vi khuẩn tụ huyết trùng.

Dấu hiệu của bệnh tụ huyết trùng trên bò (Nguồn: Internet)

2. Dấu hiệu nhận biết bò mắc bệnh tụ huyết trùng

Bệnh tụ huyết trùng ở bò biểu hiện ở 3 thể khác nhau. Bà con có thể căn cứ vào các dấu hiệu sau để nhận biết bệnh: 

Thể ác tính: 

Bệnh tụ huyết trùng ở bò ở thể ác tính rất ít triệu chứng lâm sàng. Ở thể này, bò thường có những biểu hiện như:

• Trâu bò mắc bệnh thường sốt cao, toàn thân run rẩy.

•  Bò có biểu hiện thần kinh như điên cuồng, hung dữ, lao đầu vào tường.

• Bò tử vong rất nhanh sau 24 tiếng. 

Thể cấp tính: 

Đa phần bò mắc bệnh tụ huyết trùng đều có các triệu chứng ở thể này. Bò mắc bệnh thường có thời gian ủ bệnh kéo dài 1 - 3 ngày với các biểu hiện như:

• Không có hoạt động nhai lại, cơ thể mệt mỏi ủ rũ.

• Bò thường sốt cao 40 - 41 độ,.

• Bò bị bệnh thường chảy nước, mắt nước mũi liên tục

• Niêm mạc dưới da, dưới mắt, mũi, miệng xuất hiện máu tụ có màu đỏ sẫm hoặc tối xám. 

• Yết hầu và hạch lâm ba sưng khiến bò thở khó và phải lè lưỡi. 

• Bò bắt đầu di chuyển khó khăn. 

• Bệnh tụ huyết trùng ở bò khiến bò bị viêm màng phổi, tụ huyết, tràn dịch và viêm phổi cấp khiến con vật khó thở và thở mạnh. 

• Một số con bò có biểu hiện xuất huyết trong chùm hạch ruột to khiến niêm mạc đường ruột có tụ máu và xuất huyết. Bò đi ngoài dữ dội, phân có lẫn máu.

Thể mãn tính: 

Nếu bò mắc tụ huyết trùng nhưng không chết sau khi có những biểu hiện ở thể cấp tính thì bệnh đã chuyển sang thể mãn tính. Bệnh tụ huyết trùng ở bò thể mãn tính thường có triệu chứng:

• Bò bị viêm đường ruột khiến con vật ỉa chảy hoặc táo bón kéo dài.

• Khớp bò bị viêm khiến chúng di chuyển khó khăn, tập tễnh.

• Bò bị viêm phế quản, viêm phổi mãn tính, ho kéo dài. 

• Con vật khỏi bệnh sau vài tuần nhưng cơ thể suy kiệt và gầy rộc.

Cần có biện pháp điều trị kịp thời khi bò mắc tụ huyết trùng (Nguồn: Internet)

3. Điều trị bệnh tụ huyết trùng ở bò

Để điều trị bệnh tụ huyết trùng ở bò, bà con dùng một trong số các loại thuốc kháng sinh như Streptomycin kết hợp với Penicillin; Gentamycin; Ampicillin; Tetracycline; Enrofloxacin; Thiamfenicol,… cho bò uống theo liều lượng và hướng dẫn sử dụng in trên sản phẩm. Nếu sử dụng Streptomycin và Penicillin để điều trị kết hợp thì bà con tiến hành tiêm riêng rẽ, không pha chung để tránh làm giảm hiệu lực của thuốc. 

Ngoài ra, bà con có thể sử dụng Cefalosporin để điều trị bệnh tụ huyết trùng ở bò. Bò trưởng thành dùng liều lượng 5 - 6g/lần/ngày, dùng trong 3 -5 ngày.

Khi cho bò dùng kháng sinh, cần lưu ý:

• Bệnh tụ huyết trùng ở bò diễn biến rất nhanh và phức tạp, vì vậy, bà con cần điều trị bằng kháng sinh sớm nhất có thể.

• Dùng thuốc đủ, đúng liều lượng, liệu trình theo hướng dẫn in trên bao bì và của cán bộ thú y

• Trong trường hợp bò bị sốt cao, bà con sử dụng thuốc hạ sốt cho bò uống. Đồng thời bổ sung thêm vitamin, thuốc trợ sức để bò nhanh lành bệnh. 

• Việc điều trị cần kết hợp chăm sóc tốt để bò nhanh chóng hồi phục.

Bệnh tụ huyết trùng ở bò là căn bệnh nguy hiểm, có tính chất lây lan nhanh. Vì vậy, khi bò có biểu hiện ban đầu của bệnh, bà con cần áp dụng ngay các biện pháp điều trị sớm để đạt hiệu quả tốt nhất. Đồng thời, chủ động phòng ngừa để hạn chế bệnh lây lan. 

>>> Xem thêm: Các loại thuốc trị bệnh tụ huyết trùng trên heo hiệu quả