Biện pháp phòng bệnh xuất huyết mùa xuân trên cá chép hiệu quả

Bệnh xuất huyết mùa xuân trên cá chép còn được gọi là bệnh đốm đỏ cá chép, bệnh phù của cá chép, bệnh viêm bóng hơi cá chép hay bệnh virus mùa xuân. Đây là căn bệnh có khả năng lây lan rất nhanh, cá mắc bệnh có tỷ lệ chết rất cao và hiện vẫn chưa có thuốc đặc trị. Vì vậy, phòng ngừa bệnh chính là biện pháp được bà con chú trọng áp dụng. Bài viết hôm nay, Kênh nông nghiệp chia sẻ đến bà con các cách phòng bệnh xuất huyết mùa xuân trên cá chép hiệu quả. 

1. Bệnh xuất huyết mùa xuân trên cá chép là bệnh gì?

Bệnh xuất huyết mùa xuân trên cá chép là bệnh do virus Rhabdovirus carpio gây ra. Loại vi rút này có cấu trúc acid nhân là ARN, lớp vỏ là protein. Vi rút có dạng hình que với một đầu tròn như viên đạn. Vi rút gây bệnh có chiều dài 90 - 180nm, rộng 60 - 90 nm.

Bệnh xuất huyết mùa xuân trên cá chép gây hại từ giai đoạn cá giống đến cá thịt. Bệnh thường lây lan rất mạnh. Virus có thể lây lan từ cá bệnh sang cá khỏe mạnh theo phân cá, các chất thải khác, dịch nhầy trên thân vào môi trường nước. Virus  Rhabdovirus carpio xâm nhập vào cá khoẻ thông qua mang, da và miệng.

Dấu hiệu nhận biết bệnh xuất huyết mùa xuân trên cá chép (Nguồn: Internet)

Bệnh thường xảy ra theo mùa, thời điểm có nhiệt độ thấp, thường xảy ra vào cuối đông đầu xuân ở các tỉnh phía Bắc. Bệnh xuất huyết mùa xuân trên cá chép xảy ra phổ biến trong các ao nuôi cá thịt. Đây là loại bệnh cấp tính, phát bệnh rất nhanh, có tỷ lệ chết rất cao.

Bệnh xuất huyết mùa xuân trên cá chép xảy ra phổ biến ở nhiều loài cá như cá chép, cá trắm, cá rô phi, ba ba, ếch,... Trong đó, cá chép chính là đối tượng dễ bị vi rút xâm nhập, gây hại nhất. 

Cá chép bị bệnh xuất huyết mùa xuân thường có dấu hiệu bệnh lý bao gồm cá có trạng thái ngạt thở, thường bơi tách đàn, bơi ở tầng mặt, mất thăng bằng không định hướng. Mắt và da của cá bệnh có hiện tượng xuất huyết. Cơ thể cá bệnh có màu tối, xuất hiện nhiều chỗ viêm có chất nhầy, mắt lồi nhẹ. Mang cá nhợt nhạt, các tơ mang thường dính bết lại. Lỗ hậu mô có hiện tượng máu loãng chảy ra, bụng chướng to.

Cá bị bệnh nặng sẽ chết nổi hoặc có thể chết chìm dưới tầng đáy. Giải phẫu cá chết do bệnh thấy nội tạng bên trong bị xuất huyết. Bóng hơi của cá xuất huyết và teo dần một ngăn. Lá lách cá sưng to, trong xoang bụng chứa nhiều dịch nhờn.

Cá chép là loài cá dễ nuôi, có thị trường tiêu thụ lớn, mang đến giá trị kinh tế cao cho bà con chăn nuôi thủy sản. Tuy nhiên, trong điều kiện nuôi thâm canh, bán thâm canh hiện nay, khi cá chép được nuôi heo hướng công nghiệp với mật độ nuôi cao. Vào các thời điểm giao mùa, thời tiết thay đổi cá thường rất dễ bị mắc bệnh. 

Đây là căn bệnh chưa có thuốc đặc trị, có tỷ lệ lây lan, tử vong cao nên biện pháp phòng ngừa bệnh luôn được bà con ưu tiên áp dụng. 

2. Biện pháp phòng bệnh xuất huyết mùa xuân trên cá chép

Chú trọng công tác phòng bệnh xuất huyết mùa xuân trên cá chép là biện pháp được nhiều địa phương ưu tiên áp dụng nhằm hạn chế thiệt hại do căn bệnh này gây ra. Bệnh xuất huyết phát triển liên quan đến yếu tố thời tiết, khí hậu, điều kiện môi trường ao nuôi. Những yếu tố môi trường không đảm bảo sẽ làm giảm hệ thống miễn dịch của cá. Vì vậy để phòng bệnh cho cá, bà con chú trọng vào công tác giữ cho môi trường ao nuôi luôn đảm bảo thích hợp để cá phát triển.

Để phòng bệnh xuất huyết mùa xuân trên cá chép, bà con áp dụng các biện pháp sau: 

• Kiểm soát tốt nhiệt độ ao nuôi: 

Giữ môi trường nước ao nuôi luôn ổn định, trên 22 độ C. Việc thay đổi nhiệt độ đột ngột sẽ làm tăng khả năng nhạy cảm của cá với bệnh. Nhiệt độ thay đổi còn gây ức chế hoạt động của hệ miễn dịch và làm giảm khả năng kháng bệnh của cá. Trong điều kiện nhiệt độ môi trường trên 22 độ C, các triệu chứng của bệnh xuất huyết mùa xuân trên cá chết thường diễn biến chậm hoặc ngừng phát triển dù cá đã mắc bệnh. Khoảng nhiệt độ này cũng thích hợp để khả năng miễn dịch của cá hoạt động tốt. Chính vì vậy, nuôi cá chép trong môi trường nhiệt độ ổn định  lớn hơn 22 độ C là một trong các biện pháp phòng bệnh hiệu quả. 

• Cải tạo ao nuôi trước khi thả cá

Cần thực hiện các biện pháp cải tạo ao nuôi tốt trước khi thả cá bằng biện pháp khử trùng ao. Sử dụng vôi bột với lượng từ 7 – 10kg/100m2 ao hoặc dùng hóa chất khử trùng sử ao nuôi thủy sản để cải tạo ao.

Cải tạo ao nuôi trước khi thả cá là biện pháp cần được áp dụng để phòng bệnh cho cá chép (Nguồn: Internet)

• Chú trọng chất lượng đàn cá giống: 

Chọn mua cá chép giống ở các cơ sở có uy tín. Đảm bảo cá giống thả phải là cá khỏe mạnh, sạch bệnh. Trước khi thả cá, tắm cho cá bằng muối ăn 1,5 – 2% trong 5 – 10 phút.

• Đảm bảo chăm sóc cá tốt:

Cho cá ăn đầy đủ để đảm bảo cá phát triển khỏe mạnh, có sức khỏe tốt.  Khi cho ăn, tránh để thức ăn dư thừa quá nhiều gây ô nhiễm nguồn nước. Trộn Vitamin C vào thức ăn cho cá ăn định kỳ để tăng sức đề kháng cho cá. 

Bên cạnh các biện pháp phòng bệnh trên, định kỳ 15 – 20 ngày thay nước ao nuôi 1 lần. Khi thay, tiến hành thêm nước cho ao  từ 20 – 30% lượng nước ao nhằm giữ cho môi trường sống của cá luôn đảm bảo, hạn chế bệnh xuất huyết mùa xuân trên cá chép. 

>>> Xem thêm: Bệnh xuất huyết ở cá chép: Nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và cách phòng trị