Bệnh ung khí thán ở trâu bò: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Bệnh úng khí thán ở trâu bò là bệnh truyền nhiễm cấp tính có tính chất địa phương. Trâu bò bị bệnh thường chết nhanh, gây thiệt hại lớn cho chăn nuôi. Để tìm hiểu về căn bệnh nguy hiểm này, mời bà con cùng thông tin nông nghiệp tham khảo nguyên nhân gây bệnh, triệu chứng nhận biết và cách điều trị bệnh thông qua bài viết sau

1. Nguyên nhân gây bệnh

Bệnh ung khí thán ở trâu bò là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do trực khuẩn yếm khí Clostridium chauvoei cùng một số loại trực khuẩn yếm khí khác (Cl.septicum, Cl.perfringens) gây ra với triệu chứng bệnh tích điển hình là sưng bắp thịt có khí nên được gọi là “ung khí thán”.

Bệnh có thể xảy ra quanh năm, nhưng chủ yếu là vào các tháng nóng ẩm, mưa nhiều. Nước mưa khiến cho các nha bào có trong đất trôi ra ngoài dính vào rơm cỏ. Khi trâu bò ăn phải thức ăn, nước uống dính phải nha bào sẽ khiến động vật phát sinh bệnh.

Trực khuẩn gây bệnh ung khí thán ở trâu bò có thể hình thành nha bào (kén) ở trong các bắp thịt và bên ngoài môi trường. Trong xác chết, nha bào sống khoảng 3 tháng, trong đất ẩm,  chúng sống được đến 18 năm. Nhiệt độ 70 độ C có thể diệt được loại trực khuẩn này sau 30 phút. Dung dịch Formol 3% diệt được trực khuẩn sau 15 phút.

Một số nguyên nhân làm lây lan bệnh ung khí thán ở trâu bò bao gồm: Nha bào tồn tại trong đất xâm nhập vào cơ thể trâu, bò qua các vết thương hở hoặc qua thức ăn vào đường tiêu hóa rồi nảy mầm thành trực khuẩn, sinh sôi trong máu, di chuyển đi khắp cơ thể. 

Trâu bò ăn cỏ bị nhiễm trực khuẩn là nguyên nhân chủ yếu khiến con vật mắt bệnh (Nguồn: Internet)

2. Triệu chứng của bệnh ung khí thán ở trâu bò

Bệnh úng khí thán ở trâu bò biểu hiện qua các thể:  

Thể quá cấp tính:

Ở thể này, bệnh thường có các biểu hiện sau:

• Bệnh tiến triển nhanh từ 3 – 6 giờ. 

• Con vật đang ăn cỏ, hoạt động bình thường đột nhiên ngã quỵ, run rẩy rồi chết

• Một số trâu bò có ung ở đùi, bụng. 

• Bệnh tiến triển nhanh. Tỷ lệ chết của bệnh ung khí thán ở bê nghé đến 90%.

Thể cấp tính:

Ở thể cấp tính, bệnh thường có các biểu hiện:

• Trâu bò sốt cao trên 42 độ C,

• Con vật mệt mỏi nhưng không bỏ ăn, vẫn ăn uống đến lúc gần chết. 

• Trên bắp thịt ở vùng vai, mông, đùi, bụng có xuất hiện các ung, sưng. Các vết ung, sưng không cố định, chúng thường di chuyển từ vai mông xuống bụng, đùi, ức, bẹn. 

• Khối ung sau đó nóng, tấy đau, sau ít đau hơn rồi to dần lên khiến da căng. Dùng tay ấn vào có tiếng kêu lạo xạo. 

• Khối ung vỡ chảy ra nhiều nước màu hồng nhạt.

• Khối ung xuất hiện ở đùi làm trâu bò đi lại khó khăn. Sức khỏe giảm sút.

Bệnh tích

• Xác con vật chết do bệnh úng khí ở trâu bò thường chậm thối, mổ ra có mùi bơ ôi. Ở giữa ung bắp thịt có màu thâm tím hoặc đen xám, nâu xám. Bắp thịt bị hoại tử, nhìn như miếng thịt chín, nhìn như thịt đông, có chất keo lầy nhầy, cắt sâu vào thấy sủi bọt khí.
• Ung thẩm thấu có dịch tương màu thẫm. Hạch bạch huyết ở vùng có ung khí thán thường sưng to, thuỷ thũng. Phủ tạng bị tụ máu, màng gan hoại tử, mật sưng.

Bệnh tích ở trâu bò nhiễm ung khí thán (Nguồn: Internet)

3. Điều trị bệnh ung khí thán ở trâu bò 

Khi phát hiện bò bị ung khí thán, bà con có thể dùng kháng huyết thanh chống bệnh để tiêm cho gia súc. Tuy nhiên phương pháp này chưa phổ biến. Bà con có thể trị bệnh bằng kháng sinh theo phác đồ sau: 

• Mũi 1: Dùng thuốc Penicilin. Đây là thuốc có tác dụng đặc trị trực khuẩn Cl. perfringens, Cl. chauvoei, Cl. septicum và Cl. oedematiens. Dùng với liều lượng 30.000 UI/kg thể trọng gia súc/ngày.
• Đới với trâu, bò có trọng lượng 300kg trở lên, bà con dùng liều như sau: Ngày thứ nhất sử dụng 4 - 5 triệu đơn vị/lần, tiêm 3 lần/ngày. Từ ngày thứ 2 trở đi tiêm 2 lần/ngày, liều lượng 3 triệu đơn vị/lần.
• Mũi 2: Dùng thuốc Oxycen 200 LA (Oxytetracyclin) với liều 1ml/10kg TT/ lần, tiêm ngày 2 lần. Hoặc dùng thuốc Pneumotic liều 1ml/7 - 10kg thể trọng/lần, ngày tiêm 2 lần. Chú ý mỗi vị trí tiêm, tiêm không quá 20ml.
• Truyền tĩnh mạch cho trâu bò bệnh 1 lần gồm: 40ml Glucose + 25ml Canxi B12. Thực hiện 1 lần trong cả quá trình điều trị ca bệnh.
• Để hỗ trợ trâu bò nhanh hồi sức, bà con dùng các loại thuốc trợ sức, trợ lực bao gồm: 01 ống (5ml)Cafein + 01 ống B1 + 5ml vitamin C + 10ml Anagil 30%/con. Thực hiện tiêm bắp nông cho trâu bò 2 lần/ngày. Điều trị theo liệu trùng từ 4 - 5 ngày liên tục.

Bài viết vừa chia sẻ đến bà con cách điều trị bệnh ung khí thán ở trâu bò. Hy vọng những thông tin trong bài viết có thể giúp bà con nắm rõ căn bệnh này nhằm có cách đối phó với bệnh phù hợp. 

 >>> Xem thêm: Bệnh xoắn khuẩn ở trâu bò: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị