Mô hình kỹ thuật trồng cà gai leo trên đất canh tác lúa kém hiệu quả cho lợi nhuận kinh tế cao

Cà gai leo còn có các tên gọi khác là cà gai dây, cà vạnh, cà bò được sử dụng trong các bài thuốc chuyên dùng để giải độc gan tốt nhất hiện nay. Với khả năng sinh trưởng tốt trên nhiều điều kiện khí hậu thời tiết, cà trên nhiều dạng đất đai khác nhau. Vì vậy những nghiên cứu phát triển những mô hình trồng cà gai leo trên đất lúa canh tác kém hiệu quả để tiến hành thay đổi cơ cấu cây trồng cho phù hợp với loại đất canh tác mang lại hiệu quả kinh tế cao.

1. Vì sao chọn trồng cà gai leo trên đất lúa canh tác kém hiệu quả.

Những năm gần đây một số địa phương thuộc các tỉnh miền trung nước ta đang dần chuyển hướng từ trồng lúa sang trồng cây dược liệu, nổi bật nhất là chuyển hướng trồng cà gai leo trên đất lúa canh tác kém hiệu quả. Cây cà gai leo trước đây là loài cây mọc hoang dại, nhờ có những giá trị dược liệu quý báu cây cà gai leo được nhân giống và trồng với số lượng lớn để phục vụ cho ngành sản xuất dược phẩm. 

Cây cà gai leo rất dễ trồng, thích hợp trồng trên các vùng đất cằn cỗi, lượng nước tưới thấp, cây sinh trưởng nhanh, thời gian thu hoạch dài. Vì vậy, việc chuyển hướng trồng cà gai leo trên đất lúa canh tác kém hiệu quả để cung cấp nguyên liệu cho ngành dược phẩm là phương pháp phù hợp để thay đổi cơ cấu cây trồng, tạo ra thu nhập cao của bà con nông dân trong khu vực.

Chuyển đổi cây trồng từ lúa sang cà gai leo thu lại lợi nhuận cao (Ảnh: sưu tầm)

2. Kỹ thuật trồng cà gai leo trên đất trồng lúa kém hiệu quả

1. Chọn giống trước khi tiến hành trồng cà gai leo.

Trồng cà gai leo trên đất lúa cho giá trị kinh tế cao phải là loại cà gai leo có thân bò, nhỏ, hoa có màu trắng, quả khi chín chuyển thành màu đỏ. Nước được sắc từ quả cà gai leo phải có vị đắng nhẹ là chuẩn nhất. Ngoài chọn giống đúng loài, cần phải là loại giống có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng. 

Cần chọn đúng giống cây khi trồng cà gai leo (Ảnh: sưu tầm)

2. Đặc điểm sinh thái phù hợp trồng cà gai leo

Cà gai leo là cây trồng ưa sáng, có khả năng chịu hạn cao. là loại cây có thể thích nghi được ở nhiều kiểu khí hậu, thời tiết. Cà gai leo có thể sinh trưởng tốt trên nhiều loại đất khác nhau như đất bazan, đất cát pha, đất phù sa, đất bạc màu,...Cà gai leo có thể được trồng trên khắp cả nước ta. Nhờ những đặc tính thích nghi mạnh mẽ nên việc trồng cà gai leo trên đất lúa canh tác kém hiệu quả là lựa chọn phù hợp để thay đổi cơ cấu cây trồng.

Cà gai leo là loại cây trồng chịu được khô hạn tốt (Ảnh: sưu tầm)

3. Kỹ thuật trồng cà gai leo trên đất lúa canh tác kém hiệu quả

Mùa vụ gieo trồng cà gai leo: cây Cà gai leo giống thường được sản xuất bằng hạt hoặc giâm cành thời gian trồng và canh tác cà gai leo được chia làm hai vụ chính. 

• Vụ 1: thời gian gieo hạt từ tháng 1 - 2 và tiến hành trồng vào tháng 3 - 4 

• Vụ 2: thời gian gieo hạt khoảng tháng 6 - 7 và trồng vào tháng 8 - 9 dương lịch.

Đất trồng cà gai leo: cây cà gai leo không kén đất, nhưng để cây sinh trưởng, năng suất và đảm bảo an toàn thì cần chọn những vùng đất gần sông hồ, tránh xa những nguồn ô nhiễm từ rác thải, hóa chất công nghiệp.

Kỹ thuật làm đất trồng cà gai leo: đất phải được cày sâu, phơi ải đất để diệt trừ sâu và bệnh hại. Làm đất kỹ, làm sạch cỏ dại, xử lý vôi bột để cải thiện độ pH và tiêu diệt mầm bệnh. Tiến hành lên luống ở những vùng có nền đất trồng cà gai leo trũng, thấp, khó thoát nước. Lên luống có chiều rộng mặt luống là 60cm, cao khoảng 30cm, rãnh giữa 2 luống khoảng 30cm.

Lên luống và bón lót để trồng cà gai leo (Ảnh: sưu tầm)

Kỹ thuật trồng cà gai leo: 

• Sau khi tiến hành lên luống thì cuốc đất thành hốc có khoảng cách 30 x 30 theo hình nanh sấu (zíc zắc) sau đó đặt cây xuống cạnh hốc, không được trồng cà gai leo trực tiếp lên phân bón. 

• Phủ rơm rạ quanh gốc cây trồng và tưới ẩm, nên trồng cà gai leo vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát để tránh cây con bị mất sức.

Bón phân khi trồng cà gai leo:

• Bón lót trong quá trình trồng mới cần tiến hành bón lót phân hữu cơ để kích thích sự phát triển của cây con.

• Bón thúc: tiến hành bón chung với những đợt làm cỏ và xới xáo.

Làm cỏ và trồng dặm: 

• Trồng dặm: sau khi trồng cà gai leo cần tiến hành kiểm tra, dặm cây bị chết, đúng mật độ, khoảng cách

• Làm cỏ: Tiến hành kiểm tra và làm cỏ sau khi trồng 15 ngày để hạn chế sự cạnh tranh của cỏ dại. Sau khi làm xong cỏ trong ruộng trồng cà gai leo cần tiến hành xử lý và thu gom để tránh nơi trú ẩn cho sâu bệnh hại

Trồng dặm và làm cỏ sau khi trồng cà gai leo (Ảnh: sưu tầm)

Tưới nước: Thời gian đầu sau khoảng 5 ngày sau khi trồng cần tiến hành tưới nước 2 ngày/lần để duy trì và kích thích cây con ra rễ mới. Về sau chỉ cần tưới ít để duy trì độ ẩm xung quanh gốc trong quá trình trồng cà gai leo để cây sinh trưởng bình thường

3. Giá trị sử dụng của cây cà gai leo trồng trên đất lúa kém hiệu quả

Trồng cà gai leo để thu hoạch cành, thân, lá. Là một loại cây thảo dược quý giúp điều trị nhiều loại bệnh liên quan đến gan. Mô hình trồng cà gai leo ngày một nhân rộng nhằm mục đích cải thiện kinh tế của những hộ nông dân trên vùng canh tác lúa kém hiệu quả. Vì vậy nhiều mô hình trồng cà gai leo đã và đang được lan rộng trên nhiều tỉnh thành khắp cả nước. Với hiệu quả đem lại từ mô hình trồng cà gai leo, việc cân nhắc và chú trọng chuyển đổi cây trồng nông nghiệp không chỉ ở những vùng canh tác lúa kém hiệu quả mà còn ở những nơi có đất khó canh tác, tận dụng những khu vực ruộng nương bỏ hoang trên núi đồi để trồng cây tạo ra kinh tế và hạn chế nhiều tác động của môi trường. 

Cà gai leo sấy khô (Ảnh: sưu tầm)

- Thông tin tham khảo được Bác Sĩ Nông Nghiệp tổng hợp -