Biện pháp phòng ngừa các loại sâu lúa gây hại phổ biến

Thời tiết diễn biến bất lợi khiến cho ngành nông nghiệp trồng lúa phải đối mặt với nhiều loại sâu bệnh hại. Sâu lúa có rất nhiều loại, trong đó có 2 loại thường gây hại phổ biến quanh năm, ảnh hưởng lớn đến năng suất và khó điều trị là sâu đục thân và rầy lưng trắng. Đối với những loại sâu này, bà con cần áp dụng các biện pháp phòng ngừa để hạn chế những thiệt hại do sâu hại gây ra. 

1. Cách phòng ngừa sâu đục thân hại lúa 

Một trong những loại sâu lúa gây hại phổ biến phải kể đến các loại sâu đục thân. Trong canh tác lúa, sâu đục thân gây hại ảnh hưởng nghiêm trọng, trực tiếp đến các yếu tố hình thành năng suất. Tùy từng đoạn sinh trưởng, phát triển của cây lúa mà sâu đục thân sẽ có các hình thức gây hại khác nhau.

Sâu đục thân được bà con nông dân đánh giá là loại sâu rất nguy hiểm và khó đối phó. Bởi những triệu chứng bệnh trên cây giai đoạn đầu thường không rõ rệt. Thời điểm phát hiện triệu chứng trên cây lúa cũng đã là lúc sâu đục chui vào bên trong thân cây khiến cho việc tiêu diệt khó khăn. Lúc này, sâu lúa đã gây nhiều tổn thương cho cây. 

Cụ thể, thời điểm lúa đẻ nhánh, sâu lúa sẽ đục di chuyển vào bên dưới của thân cây, cắt đứt tổ chức bên trong, làm chức năng dẫn nhựa bị gián đoạn khiến lá non chuyển sang màu vàng và héo khô. Thời điểm lúa đứng cái làm đòng, sâu lúa sẽ tập trung phá hại bên trong bẹ, đục vào ống, làm đòng lúa bị hỏng nặng. 

Trong một vụ canh tác, thường có 2 đợt sâu lúa non phát sinh gây hại nặng đó là giai đoạn lúa đẻ nhánh và giai đoạn trỗ. Phòng ngừa là biện pháp tốt nhất nhằm hạn chế sự xuất hiện, gây hại của sâu đục thân.

Sâu đục thân hại lúa thường khó phát hiện do sâu ẩn náu trong thân cây (Nguồn: Internet)

Biện pháp phòng trừ:

• Bố trí mùa vụ gieo cấy lúa thích hợp để không trùng với  thời gian bướm rộ.

• Sau khi thu hoạch lúa, bà con tiến hành cày lật đất để diệt sâu lúa và nhộng nhằm giảm mật độ sâu ở vụ sau.

• Bảo vệ các loài thiên địch của sâu đục thân như các loài ong ký sinh trứng.

• Dùng bẫy đèn để bắt bướm khi bướm rộ.

• Bà con thăm ruộng thường xuyên, tập trung ngắt ổ trứng, thu gom và mang đi tiêu huỷ.

• Thời điểm lúa đẻ nhánh: Sử dụng một trong những loại thuốc để rãi phòng trừ sâu lúa như Vibasu 10H, Patox 4G, Regent 0.3G, Diazan 10H. Lưu ý luôn giữ mực nước ruộng từ 2 – 4cm. Liều lượng: 1 – 1,5 kg/sào (500m2).

• Thời điểm lúa trổ đòng: Dùng một trong những loại thuốc phòng trừ sâu lúa sau để phòng trị sâu đục thân hại lúa: virtako 40WG với liều lượng 3 gam thuốc pha cùng 16 – 20 lít nước phun cho 1 sào; Padan 95SP hoặc Patox 95SP với liều lượng 30gr thuốc pha cùng 30 lít nước, dùng phun 1 sào; sử dụng Regent 800WG hoặc Tango 800WG với liều lượng 2gr thuốc pha 24 lít nước, dùng phun cho 1 sào (500m2), Marshal 200SC pha liều lượng 50cc thuốc cùng 30 lít nước, phun 1 sào.

2. Biện pháp phòng ngừa sâu lúa rầy lưng trắng

Rầy lưng trắng cũng là một trong những loại sâu lúa gây hại thường xuyên và nguy hiểm.  Chúng còn là môi giới truyền các bệnh hại cây trồng do virus gây ra lúa như bệnh vàng lùn, bệnh lùn xoắn lá. Rầy lưng trắng là loài sống quần thể. Cả rầy non, rầy trưởng thành đều không ưa ánh sáng trực xạ. Vì vậy, loại sâu lúa này thường sống gần gốc lúa, chích hút ngay ở thân lúa, rất khó phát hiện. Chỉ khi thời tiết râm mát, rầy trưởng thành mới xuất hiện trên mặt tán lá. Nếu bị khua động, loại sâu lúa này sẽ rơi xuống nước hoặc nhảy lên các bộ phận khác của cây. Sâu lúa trưởng thành ưa ánh sáng đèn.

Rầy lưng trắng phát sinh trong điều kiện môi trường có nhiệt độ, độ ẩm cao, nắng mưa thất thường. Sâu lúa rầy lưng trắng gây hại nặng trong giai đoạn cây lúa làm đòng, trỗ bông và chắc xanh. Những ruộng bón thừa đạm, cấy dày hoặc sử dụng giống nhiễm rầy thường bị hại nặng. 

Rầy chích hút nhựa khiến cây lúa suy kiệt, tình trạng gây hại nặng sẽ lúa cháy khô. Sâu lúa trưởng thành và rầy non đều hút nhựa từ dảnh và lá lúa. Rầy lưng trắng gây hại giai đoạn lúa trổ bông sẽ làm cho số lượng bông, chiều dài bông giảm khiến hạt lúa bị lép, lửng, làm chậm quá trình chín của hạt. Điều này gây ảnh hưởng rất lớn đến năng suất, chất lượng lúa thu hoạch.

Rầy lưng trắng gây hại cây lúa (Nguồn: Internet)

Biện pháp phòng trừ:

Để phòng ngừa rầy lưng trắng gây hại lúa, bà con áp dụng các biện pháp phòng sâu lúa sau:

• Khi gieo trồng, ưu tiên sử dụng các giống lúa kháng rầy.

• Không trồng nhiều vụ lúa liên tục trong năm, bảo đảm giữa hai vụ lúa có thời gian cách ly ít nhất 20 - 30 ngày, không để vụ lúa chét.

• Để phòng ngừa các loại sâu lúa, bà con cần tránh bón thừa phân đạm, bón cân đối lượng phân NPK.

• Không gieo cấy quá dày. 

• Sau thời điểm sạ, bà con cho nước vào ruộng, duy trì mực nước thích hợp nhằm hạn chế rầy nâu chích hút thân lúa để bảo vệ cây lúa non.

• Thường xuyên thăm đồng nhằm phát hiện sớm sự xuất hiện của sâu lúa. Đối với rầy lưng trắng, bà con phải vạch gốc lúa để kiểm tra. 

• Phát hiện rầy nâu trên ruộng với mật độ ≥ 2.000 con/m2 ở giai đoạn lúa đẻ nhánh – làm đòng hoặc ≥ 3.000 con/m2 ở giai đoạn lúa làm đòng – trổ, bà con tiến hành phun thuốc trừ rầy. Khi phun thuốc trừ sâu lúa phải tuân thủ theo nguyên tắc: đúng thuốc, đúng lúc, đúng liều lượng và đúng cách.

Bài viết vừa chia sẻ đến bà con cách phòng trừ các loại sâu lúa thường gặp là sâu đục thân và rầy lưng trắng. Hy vọng những thông tin trong bài viết sẽ giúp bà con có được kinh nghiệm cần thiết trong việc phòng ngừa các loại sâu hại lúa. 

 >>> Xem thêm: Biện pháp phòng ngừa sâu bệnh hại lúa vụ hè thu hiệu quả