2 loại sâu hại ngô phổ biến và cách phòng trừ hiệu quả

Theo thông tin nông nghiệp, sâu xám và sâu đục thân là những loại sâu hại ngô phổ biến, gây hại ở nhiều vùng, nhiều mùa vụ trong năm. Sâu hại ngô khiến cây phát triển còi cọc, hạt lép, ảnh hưởng lớn đến năng suất và chất lượng quả ngô. Để hạn chế cây ngô bị sâu bệnh tấn công, bà con có thể  chủ động áp dụng các biện pháp phòng tránh. 

1. Sâu xám hại ngô

Sâu xám hại ngô có tên khoa học là Agrotis ypsilon Rott, là loại sâu đa thực, chúng không chỉ gây hại trên cây ngô mà còn gây hại trên cả cây đậu tương. Sâu hại ngô này gây hại ở tất cả các vùng vào giai đoạn cây con.

 Ở các địa phương phía Bắc, sâu xám thường gây hại nặng trên ngô trồng ở vụ đông xuân và vụ xuân. Ngô trồng vụ đông xuân gieo sớm vào khoảng đầu tháng 10 đến giữa tháng 10 thường bị hại nhẹ hơn so với ngô trồng vào cuối tháng 10 đến giữa tháng 11. 

Sâu xám thường gây hại vào ban đêm. Sâu hại ngô ở tuổi 1 - 3 thường gặm xung quanh thân ngô hoặc ăn lá ngô non. Từ tuổi 4 trở đi sâu cắn phá mạnh làm đứt ngang thân ngô non. Sâu xám  tuổi 6 mỗi đêm có thể cắn đứt từ 3 - 4 cây ngô non. Cây ngô có từ 7 - 8 lá, thân đã cứng, sâu xám th­ường gây hại bằng cách đục vào thân gần sát gốc để ăn phần non mềm ở giữa làm thân cây bị héo và chết. 

Ruộng ngô bị sâu xám gây hại khiến mật độ cây giảm, gây thiệt hại lớn về năng suất. Loại sâu bệnh hại cây trồng này thường gây hại nặng trên cây ngô trồng trên đất thịt nhẹ và đất cát pha.

Sâu xám gây hại cây ngô (Nguồn: Internet)

Đặc điểm nhận biết sâu xám hại ngô

Sâu xám hại ngô có trứng hình cầu dẹt. Trứng của sâu hại ngô này lúc mới đẻ có màu trắng sữa, khi gần nở sẽ có màu tím sẫm. Sâu non có màu xám hoặc  đen bóng, đầu nâu sẫm, dài khoảng 37 – 47 mm. Nhộng sâu màu cánh gián, dài từ 18 – 24mm. Bướm sâu xám màu nâu tối có thân dài từ 16 – 23mm, cánh trước có 6 chấm màu xám, ở giữa cánh có vân hình quả thận, hình tròn hoặc hình gậy.

Biện pháp phòng trừ sâu xám hại ngô

Để phòng trừ sâu xám, bà con áp dụng các biện pháp phòng trừ sâu hại ngô sau:

• Cày lật đất, phơi ải để tiêu diệt trứng và nhộng của sâu hại ngô.

• Tiến hành làm đất kỹ, dọn sạch cỏ, tàn dư thực vật trước khi trồng. Lưu ý làm sạch cỏ quanh bờ để hạn chế, ngăn cản nguồn ký chủ phụ của sâu.

• Bắt sâu bằng tay vào chiều tối hoặc buổi sáng sớm bằng cách bới đất quanh gốc cây ngô bị sâu cắn để tìm sâu xám. 

• Sử dụng bả chua ngọt để bẫy bướm trưởng thành (ở miền Bắc, bướm sâu xám  thường xuất hiện từ cuối tháng 2 đến giữa tháng 3 và từ khoảng cuối tháng 9 đến giữa tháng 10). Tiến hành đặt 3 bẫy trên mỗi ha, mỗi bẫy cách nhau 400 – 500m.

• Bà con có thể làm bẫy chua ngọt theo công thức: 1 phần nước + 4 phần đường + 4 phần dấm + 1 phần rượu. Sau đó cho vào bình đậy kín, ủ sau khoảng  3 – 4 ngày khi thấy hỗn hợp có mùi chua ngọt thì thêm vào bình 1%  thuốc trừ sâu. Sau đó, tiến hành quấn giẻ hay bùi nhùi rơm rạ vào đầu một cây gậy. Rồi dùng gậy nhúng vào bả và đem cắm trên bờ ruộng ngô. Sau 2 – 3 ngày, bà con nhúng lại 1 lần. Cách này khiến  bướm trưởng thành bay vào ăn bả và bị chết.

2. Sâu đục thân hại cây ngô 

Sâu đục thân hại ngô có tên khoa học là Ostrinia nubilalis. Đây là loại sâu hại ngô gây thiệt hại nặng ở nhiều vùng trồng ngô của nước ta. Sâu đục thân trên cây ngô sống tốt ở nhiệt độ cao, khoảng từ 25 – 30 độ C, độ ẩm trên 80 %. Sâu đục thân cây ngô xuất hiện thường xuyên trong năm, trong đó, thời điểm sâu hại ngô phát sinh, gây hại nhiều nhất vào các tháng mùa thu và mùa hè. Ở các trồng ngô liên tiếp nhiều vụ trong năm, sâu hại ngô sẽ tồn tại, chuyển tiếp qua các vụ.

Đặc điểm nhận biết sâu đục thân hại ngô:

Sâu đục thân ngô con cái trưởng thành dài khoảng 13 – 15mm, có sải cánh rộng từ 30 – 35mm. Cách trước của sâu hại ngô có màu vàng nhạt. Con đực trưởng thành nhỏ hơn, có  màu nâu đến nâu vàng. Loại sâu hại ngô này chủ yếu hoạt động về đêm, ban ngày chúng thường ẩn nấp trong bẹ lá hoặc trong nõn lá non.

Ở những cây ngô bị sâu đục thân gây hại, quan sát mặt sau của những lá bánh tẻ gần gân chính, bà con sẽ thấy có nhiều ổ trứng. Mỗi ổ có vài chục, có khi lên đến hơn trăm trứng. Trứng mới đẻ thường có màu trắng sữa. 

Trứng sâu hại ngô đẻ được 1 tuần thì nở ra con non. Con non thường cắn nõn lá, cuống hoa đực. Khi lá mở ra, bạn sẽ thấy trên lá có nhiều lỗ thủng do sâu cắn nằm thẳng hàng nhau. Nếu bị hại nặng, lá có thể bị rách. Sâu lớn sẽ đục vào thân cây hay trái bắp, khiến cây suy yếu, còi cọc. Nếu gặp gió to, cây có thể bị gãy ngang thân. Sâu đục thân gây hại khiến cây bắp kém phát triển, làm hạt bị lép dẫn đến năng suất và chất lượng hạt giảm. 

Sâu đục thân gây hại cây trồng (Nguồn: Internet)

Biện pháp phòng trừ sâu đục thân gây hại ngô

Để phòng tránh sâu đục thân gây hại cây ngô, bà con có thể áp dụng các biện pháp sau: 

• Trồng luân canh cây ngô với những cây trồng khác như lúa, các loại rau trồng nước,… nhằm cắt đứt nguồn thức ăn liên tục của sâu đục thân trên đồng ruộng. 

• Chọn trồng những giống ngô có khả năng kháng sâu bệnh hại. 

• Sau khi thu hoạch, bà con có thể sử dụng thân cây ngô cho trâu bò ăn hoặc làm chất đốt càng sớm càng tốt nhằm tiêu diệt những con sâu, nhộng, ổ trừng còn nằm bên trong thân cây. Việc làm này sẽ giúp cắt đứt nguồn lây lan qua vụ sau.

• Nếu phát hiện ổ trứng sâu hại ngô, bà con tiến hành ngắt rồi mang đi tiêu hủy.

• Thăm đồng, kiểm tra ruộng ngô thường xuyên nhằm phát hiện sớm sâu hại ngô để phun xịt thuốc kịp thời diệt sâu non mới nở đang cắn phá trên lá, chưa đục vào thân cây.

Sâu hại ngô có nhiều loại, trong đó sâu xám và sâu đục thân là những loại sâu gây hại phổ biến, gây nên nhiều thiệt hại nghiêm trọng cho mùa màng khiến nhiều người trồng ngô lo lắng. Chủ động phòng ngừa sâu gây hại là biện pháp tốt nhất để bảo vệ cây ngô. 

>>> Xem thêm: Kỹ thuật trồng ngô vụ đông xuân cho năng suất cao