Bệnh ecoli trên bò: Nguyên nhân, triệu chứng nhận biết và cách điều trị

Theo thông tin nông nghiệp, Escherichia coli là vi khuẩn thường tồn tại trong đường tiêu hóa của thú máu nóng, trong đó có bò và gặp ở khắp nơi trong môi trường chung quanh. Bệnh ecoli trên bò có thể xuất hiện ở dạng khu trú trong ruột hoặc gây bại huyết. Bệnh gây tỉ lệ tử vong cao ở bê mới sinh. Các biện pháp quản lý, chăm sóc, vệ sinh chăn nuôi yếu kém là những nguyên nhân khiến bệnh phát sinh, phát triển. 

1. Nguyên nhân gây bệnh ecoli trên bò

Bệnh ecoli trên bò xảy ra chủ yếu ở bò mới sinh (bê non). Bê mới sinh nếu không được thừa hưởng miễn dịch thụ động qua sữa đầu, sữa đầu từ mẹ có chất lượng kém có thể bị nhiễm khuẩn ecoli. 

Bệnh ecoli trên bò còn đến từ nguyên nhân do quản lý vệ sinh, chuồng trại kém. Bê mới sinh tiếp xúc với mầm bệnh ở điều kiện không được bảo hộ đầy đủ sẽ bị  mắc bệnh. Chuồng đẻ bẩn, nhiều chất thải, bụi bặm hoặc quá đông, bê không được sát trùng cuống rốn kỹ là các nguyên nhân khiến bê mắc bệnh. 

Nhiều chủng E.coli gây nhiễm trùng cơ hội (opportunistic infection) cho bê. Các kháng nguyên O gồm: 12; 26; 45; 78; 86; 115; 117; 137 hoặc O: 1; 2; 8; 20; 117; 55; 26; 78 và O: 15; 16; 35; 78; 86; 115; 117; 137. Bệnh ecoli trên bò ở các chủng này có sự khác biệt tùy vào điều kiện địa lý hoặc môi trường của từng vùng. 

Bê con mắc bệnh ecoli có khả năng tử vong cao (Nguồn: Internet)

Các chủng gây bại huyết ở bê con cũng chứa các plasmid (Vr. plasmid) hay colicin (V. plasmid). Nếu sữa đầu của bò mẹ có đủ lượng kháng thể bảo đảm được 1000 IgG mg/dl huyết thanh (10mg/ml huyết thanh), tốt nhất là 1600 mg/dl huyết thanh cho bê sẽ bảo vệ được bê không nhiễm bệnh. Trường hợp bê hấp thu lượng kháng thể ít hơn 500mg IgG/dl có khả năng nhiễm bệnh cao.

Bệnh ecoli trên bò gây bại huyết thường xảy ra ở bê từ 1 - 14 ngày tuổi.Vi khuẩn gây bệnh có thể xâm nhập qua cuống rốn, ruột hoặc đường mũi, niêm mạc miệng, yết hầu. Bê mắt bệnh bại huyết thường bài xuất E. coli qua nước tiểu, chất tiết mũi, miệng. Nếu bê sống đến giai đoạn tiêu chảy, vi khuẩn sẽ bài xuất qua phân. Nguồn bệnh từ chất thải sẽ lây truyền cho những con bê khác trong điều kiện nuôi nhốt chung. 

2. Triệu chứng nhận biết bệnh ecoli trên bò

Bệnh ecoli ở thể quá cấp thường có những triệu chứng sau: 

• Bò, bê bị bệnh thường uể oải, sức khỏe yếu ớt, nhịp tim không đều, nhất là bị mất nước.

• Bê mắc bệnh chủ yếu dưới 7 ngày tuổi, có khi dưới 1 ngày tuổi.

• Thời điểm bắt đầu khởi bệnh bê có thể sốt. Sau đó, sốt sẽ hết khi khi các triệu chứng lâm sàng xuất hiện. 

• Bê bị bệnh thường nằm một chỗ, thân nhiệt có thể giảm. 

• Bú giảm hoặc không bú.

• Niêm mạc bị xuất huyết. 

• Bê bị bệnh có biểu hiện viêm màng não, một số con bị sưng cuống rốn.

• Tiêu chảy có thể xuất hiện nếu bê sống lâu hơn. 

Bệnh ecoli ở bò thể cấp tính thường có biểu hiện:

• Bê bị bệnh thường dưới 14 ngày tuổi

• Bê có biểu hiện sốt, cuống rốn sưng và tiêu chảy, 

• Một số khớp bị sưng nóng, 

• Có thể có các triệu chứng thần kinh.

Bệnh ecoli ở bò thể mãn tính thường có biểu hiện:

• Bò thường yếu ớt, giảm trọng

• Con vật thường nằm một chỗ, viêm khớp. 

Bò ăn phải cỏ nhiễm độc, thức ăn nhiễm bẩn cũng là nguyên nhân khiến bò nhiễm ecoli (Nguồn: Internet)

3. Điều trị bệnh ecoli ở bò

Trường hợp bệnh ecoli ở bò trong tình trạng quá cấp tính, các biện pháp điều trị thường ít có kết quả vì độc tố của vi khuẩn đã có quá nhiều trong máu. Các triệu chứng thường tiến triển rất nhanh. 

Khi phát hiện bò, bê bị nhiễm vi khuẩn e coli, đầu tiên, bà con tiến hành truyền vào tĩnh mạch của con bò dung dịch glucose và bicarbonate để cân bằng chất điện giải. Dùng corticosteroid, flunixin meglumine (0,5 g/kg) cùng các kháng sinh Gentamycin, Amikacin, hay Trimethoprim-sulfa theo liều lượng, hướng dẫn của nhà sản xuất. Cách này có tác dụng rất hiệu quả trong việc chống vi khuẩn Gram âm.

Bệnh ecoli trên bò gây bại huyết thể cấp tính có shock: Bà con có thể điều trị bằng tiêm kháng sinh liều cao vào tĩnh mạch, kết hợp truyền dịch, truyền máu. Điều trị các triệu chứng cục bộ bằng những biện pháp đặc hiệu. Ví dụ, trường hợp bê bị viêm màng não, bà con có thể dùng Diazepam để trị cơn thần kinh. Nếu bê bị viêm khớp, thì tiến hành rửa và diệt trùng ổ khớp.

Bệnh ecoli trên bò ở thể mãn tính thường gây suy nhược và viêm nhiều khớp, có thể tiêu chảy. Trường hợp này điều trị thường không mang lại hiệu quả nhiều. Đối với các chuồng trại, khu vực chăn nuôi có bò, bê bị nhiễm ecoli, bà con tiến hành vệ sinh nơi ở của bò, phun thuốc khử trùng để hạn chế bệnh lây lan. 

Nhìn chung, bệnh ecoli trên bò là bệnh nguy hiểm. Con non bị bệnh có tỷ lệ tử vong cao. Vì vậy, bà con chăn nuôi cần chủ động áp dụng các biện pháp phòng bệnh để hạn chế bò mắc bệnh, gây ảnh hưởng đến hiệu quả chăn nuôi. 

>>> Xem thêm: Bệnh lở mồm long móng ở bò: Nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và cách điều trị