Bệnh khv trên cá chép: Nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và cách phòng trị

Trong những năm gần đây, người nuôi cá chép ở Việt Nam phải đối mặt với bệnh KHV trên cá chép - một loại bệnh nguy hiểm, hiện chưa có thuốc đặc trị, gây thiệt hại nặng về năng suất và chất lượng cá nuôi. Bệnh khv trên cá chép có tỉ lệ chết cao từ 80 - 100%, trong vòng 24 - 48 giờ do virus tấn công. Theo thông tin nông nghiệp, để đối phó với bệnh này, bà con cần nắm rõ nguyên nhân gây bệnh, dấu hiệu nhận biết bệnh sớm và cách xử lý khi cá nhiễm bệnh. 

1. Nguyên nhân gây bệnh khv trên cá chép

Bệnh khv trên cá chép do một loại virus có tên là Herpes Virus gây nên. Herpesvirus thuộc phân loại vi rút có nhân, là chuỗi xoắn kép ADN thuộc họ Herpesviridae. Loại virus này  chỉ gây bệnh cho cá Chép, cá Chép cảnh, không gây bệnh cho các loại cá khác thuộc họ cá chép.

Bệnh Khv trên cá chép khiến cá chết rất nhanh, tỉ lệ cá chết cao, từ 80 -100% đàn cá ở nhiệt độ 22 - 270C. Cá bị bệnh thường ở mức nhiệt độ nước từ 18 - 290C. Bệnh chủ yếu phát triển vào mùa thu đông và đông xuân ở miền Bắc. Bệnh có tỷ lệ nhiễm khác nhau ở các độ tuổi của cá. Khi nhốt cùng, người ta thấy cá hương nhiễm mạnh hơn so với cá trưởng thành.

Bệnh khv trên cá chép do một loại virus có tên là Herpes Virus gây nên (Nguồn: Internet)

Bệnh khv trên cá chép lây nhiễm bằng con đường tiếp xúc giữa cá khỏe mạnh với các bệnh thông qua dịch cá bệnh, nước từ hệ thống nuôi cá bệnh. Bệnh có thể gây nhiễm và làm chết cá phụ thuộc nhiệt độ nước tăng. 

Virus xuất hiện sau khi cá nhiễm bệnh 14 ngày. Bệnh bùng phát tùy thuộc vào nhiệt độ môi trường. Cá bị bệnh nặng và chết ở nhiệt độ từ 18 - 270C, hầu hết trường hợp chết không xảy ra ở nhiệt độ < 180C và > 300C.

2. Dấu hiệu nhận biết bệnh khv trên cá chép

Cá chép bị bệnh khv thường có những dấu hiệu nhận biết sau:

• Đầu tiên, cá bị bệnh xuất hiện một vài tổn thương trên mang.
• Cá nhiễm bệnh thường bơi gần tầng mặt. Cá chép bơi lờ đờ, bơi không định hướng và có thể bị sốc do ngạt thở
• Bệnh khv trên cá chép sẽ khiến mang cá có các vết chấm lốm đốm màu đỏ và màu trắng.
• Mang cá có biểu hiện chảy máu, mắt trũng, da có thể phồng rộp hoặc có các đám bạc màu. Lấy nhớt cá kiểm tra dưới kính hiển vi, bà con số thấy số lượng lớn vi khuẩn.
• Cá bị bệnh thường biểu hiện nổi đầu trên bề mặt nước do thiếu khí.
• Virus gây bệnh khv trên cá chép còn khiến cá viêm thận và làm tăng tiết dịch nhầy trên bề mặt cơ thể. Khi sờ vào cá, bà con sẽ thấy cá bệnh có cảm giác nhiều nhớt. Do gây viêm, hoại tử, tăng tiết dịch nhầy nên cá bệnh rất dễ bội nhiễm nấm, vi khuẩn, ký sinh trùng.
• Khi mổ cá bệnh, bà con sẽ thấy các cơ quan của cá bám chặt vào xoang cơ thể và có các chấm lốm đốm.

Cá bị bệnh chết bắt đầu trong vòng 24 - 48 giờ sau khi có các dấu hiệu bệnh. Ở nhiệt độ 22 độ C, 82% cá chết trong vòng 15 ngày

3. Điều trị bệnh khv trên cá chép

Theo tin nông nghiệp, bệnh khv trên cá chép hiện chưa có thuốc đặc trị. Khi bệnh xảy ra, bà con có thể tiến hành các biện pháp xử lý tổng hợp bao gồm việc xử lý nước ao nuôi, tăng cường sức đề kháng cho cá bệnh. Trước hết, bà con cần quản lý môi trường nước tốt để tránh gây stress làm tăng tỷ lệ chết ở cá. Đồng thời, bổ sung thêm Vitamin C, thuốc bổ vào thức ăn để tăng sức đề kháng tự nhiên cho cá.

Để hạn chế tình trạng bệnh khv trên cá chép lây lan, người nuôi sử dụng các loại hóa chất như: TCCA, BKC,… để xử lý nước trước khi thải ra môi trường. Đối với cá chết do bệnh khv trên cá chép, bà con cần đào hố con lấp và bón vôi. Không xả thải bừa bãi ra môi trường. 

Bổ sung thêm vitamin C để giúp cá tăng cường sức đề kháng (Nguồn: Internet)

Để phòng bệnh KHV trên cá chép,người nuôi cần áp dụng một số biện pháp:

• Phòng bệnh thông qua việc quản lý tốt môi trường nước ao nuôi. Ao nuôi cần được cải tạo trước khi thả cá giống. Xử lý môi trường nước định kỳ 20 - 30 ngày/lần bằng vôi bột với lượng 2 - 3kg/100m3 nước ao. Bà con có thể sử dụng một số loại hóa chất như: TCCA, BKC, IODINE,…để xử lý ao nuôi theo hướng dẫn của nhà sản xuất nhằm diệt trừ mầm bệnh và làm sạch môi trường nước ao nuôi. 

• Có thể sử dụng các chế phẩm vi sinh bón ao nuôi để làm sạch nước và cạnh tranh môi trường sống của các loại vi sinh vật gây bệnh.

• Bổ sung Vitamin C, các loại thuốc bổ vào thức ăn giúp cho cá chép nhằm cá tăng cường sức đề kháng, phát triển khỏe mạnh, chống chọi tốt với bệnh tật. 

• Cá giống mới nhập về, bà con cần nuôi cách ly tối thiểu 2 tuần  trước khi cho nhập đàn.

Bệnh khv trên cá chép là căn bệnh nguy hiểm, gây thiệt hại nặng nề cho bà con chăn nuôi cá. Hiện nay, bệnh vẫn chưa có thuốc đặc trị. Vì vậy, phòng ngừa bệnh được xem là biện pháp tốt nhất để hạn chế cá bị bệnh, gây thiệt hại về kinh tế. Trong quá trình nuôi cá chép, bà con chú ý giữ môi trường nước ao nuôi luôn đảm bảo, cho ăn đủ dinh dưỡng, đúng cách và bổ sung thêm các loại  thuốc bổ để tăng cường sức đề kháng cho cá. 

 >>> Xem thêm: Biện pháp phòng bệnh xuất huyết mùa xuân trên cá chép hiệu quả