Bệnh lở mồm long móng ở bò: Nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và cách điều trị

Theo thông tin nông nghiệp, bệnh lở mồm long móng ở bò là bệnh do virus gây nên, có tính chất lây lan nhanh chóng. Bệnh có thể bùng phát thành dịch, gây nên những thiệt hại nghiêm trọng về kinh tế cho bà con chăn nuôi. Để đối phó với bệnh, bà con cần chủ động nắm rõ nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và cách xử lý khi bò mắc bệnh. 

1. Nguyên nhân gây bệnh lở mồm long móng ở bò 

Bệnh lở mồm long móng ở bò do virus giống Aphthovirus, họ Picornaviridae, thuộc nhóm ARN virus gây nên. Loại virus này có đặc điểm là gây thủy hóa (các mụn mủ) tế bào ở vùng thượng bì.

Có 7 typ virus gây bệnh lở mồm long móng bao gồm: A, C, O, Asia1, SAT1, SAT2 và SAT3. Trong đó, bệnh lở mồm long móng ở bò tại Việt Nam chủ yếu do 3 typ virus gây nên bao gồm A, O và Asia 1. Loại virus này tồn tại được 4 tuần vào mùa Đông và 14 ngày vào mùa Hè trong môi trường tự nhiên. Các thuốc sát trùng như BIOSEPT ®, BIOXIDE, BIODINE ®, BIOGUARD có thể tiêu diệt được virus lở mồm long móng. Virus sẽ bị giết chết ở nhiệt độ từ 70°C. 

Biểu hiện của bệnh lở mồm long móng ở bò (Nguồn: Internet)

Virus gây bệnh lở mồm long móng ở bò có trong phân, nước bọt, nước tiểu, tinh dịch, sữa, dịch ở các mụn mủ của bò mắc bệnh hoặc tồn tại trong không khí. Bệnh thường lây lan theo đường tiêu hóa, hô hấp bởi thức ăn, nước uống có nhiễm mầm bệnh. Bò khỏe mạnh hít thở không khí có mầm bệnh, virus xâm nhập qua niêm mạc mũi

Bệnh lở mồm long móng lây truyền trực tiếp từ bò bệnh sang bò khỏe mạnh do nhốt chung chuồng nuôi. Bệnh lây lan gián tiếp thông qua các hoạt động chăn thả ở bãi, xe chở gia súc bị bệnh, các chất thải chăn nuôi, quá trình giết mổ, mua bán gia súc bệnh,...

Bò sau khi khỏi bệnh có thể bài thải virus 3 - 6 tháng. Giai đoạn này, bò bệnh vẫn có thể lây bệnh cho bò khỏe mạnh thông qua tiếp xúc ở các bãi chăn thả, chuồng nuôi,...

2. Dấu hiệu nhận biết bệnh lở mồm long móng ở bò

Bệnh lở mồm long móng ở bò có thời gian ủ bệnh từ 2 -7 ngày. Bò bị bệnh thường có những dấu hiệu sau: 

• Bò sốt cao trên 40 độ C trong 2 – 3 ngày đi kèm các triệu chứng như kém ăn hoặc bỏ ăn, ủ rũ, lông xù, nổi mụn nước ở miệng, lưỡi, vú, chân. Bò sữa sẽ bị giảm sản lượng sữa đáng kể. 

• Miệng bò bị bệnh chảy nhiều nước dãi có bọt trắng giống bọt xà phòng. 

• Ở trong mũi, niêm mạc miệng, lưỡi, lợi răng xuất hiện nhiều mụn đỏ kèm các vết lở loét. Các vết loét có nhiều màu khác nhau như vàng, đỏ, xám.

• Trên chân bò bệnh xuất hiện nhiều mụn nước ở kẽ móng, gờ móng. Bọng nước sau đó vỡ ra rồi bị nhiễm trùng sẽ tạo ra các vết lở loét làm sưng móng, long móng.

• Mụn loét cũng bắt đầu xuất hiện nhiều ở núm vú, quanh đầu vú bò cho sữa. Phần da vú tấy đỏ và đau khiến bò mẹ không thể cho con bú. .

• Bê con bị lở mồm long móng, ngoài triệu chứng sốt cao, có thể sẽ có triệu chứng tiêu chảy đi kèm. Sức khỏe suy giảm nghiêm trọng, bê có thể chết đột ngột.

• Bệnh lở mồm long móng có thể gây sẩy thai ở bò mang thai.

Bệnh tích ở bò mắc bệnh lở mồm long móng

• Mụn nước xuất hiện ở nhiều nơi như xoang miệng, miệng, mũi, chân, núm vú, bầu vú.

• Thấy có nhiều mụn loét ở các cơ quan trong đường tiêu hóa như thực quản, dạ múi khế, dạ cỏ…

3. Điều trị bệnh lở mồm long móng ở bò 

Hiện nay, vẫn chưa có thuốc đặc trị bệnh lở mồm long móng ở bò.  Khi bò mắc bệnh, bà con chú trọng điều trị các các vết loét, mụn mủ ở miệng, lưỡi, chân, núm vú,… để ngừa phụ nhiễm, sút móng. Biện pháp này giúp bò ít mất sức và mau lành bệnh. Việc điều trị cho bò phải thực hiện đồng thời điều trị tại chỗ và toàn thân.

• Điều trị tại chỗ: 

Đối với bò bệnh, bà con sử dụng các dung dịch nước muối, acid citric 1%, phèn chua 2% hoặc thuốc tím 1% để  rửa các vết loét, mụn mủ ở trong miệng, lưỡi, chân, móng, bầu vú. Ngoài ra, bà con có thể sử dụng khế, chanh vắt lấy nước để rửa cho bò. Tiến hành nhúng vải gạc sạch vào dung dịch sát khuẩn rồi rửa nhẹ lên vết loét. Mỗi ngày rửa 2 lần. Sau khi rửa thì dùng vải sạch lau khô, rồi xịt thuốc Bio-Blue Spray vào vết thương.

Khi phát hiện bò có dấu hiệu của bệnh, cần tách bò bệnh ra khỏi đàn ngay (Nguồn: Internet)

• Điều trị toàn thân: 

Cho bò uống B.Complex, Vitamin C nhằm tăng cường sức đề kháng. Tiến hành điều trị nhiễm khuẩn thứ phát cho bò từ 3 - 5 ngày bằng một trong các thuốc kháng sinh Penicillin, Lincomycin, Amoxicillin,… Nếu bò bị suy nhược nghiêm trọng thì kết hợp truyền thêm Glucose 5%.

Bên cạnh đó, bà con cần chú trọng cho bò bệnh ở trong chuồng sạch và khô ráo. Chuồng nuôi nên có tấm lót để bò không bị đau chân. Trong quá trình chăm sóc bò bệnh, bà con chú trọng cho bò ăn thức ăn dễ nhai và dễ tiêu hóa. 

Bệnh lở mồm long móng ở bò sẽ khỏi sau 10 - 15 ngày nếu điều trị đúng cách và được chăm sóc tốt.

Khi phát hiện bệnh hay nghi nhiễm bệnh lở mồm long móng ở bò, bà con phải lập tức khai báo với cơ quan thú y địa phương. Thực hiện cách ly gia súc mắc bệnh. Tránh cho bò bệnh tiếp xúc với gia súc khỏe mạnh. Đồng thời, hạn chế người không liên quan đến gần bò nhiễm bệnh. Nếu bò bệnh và chết, bà con phải xử lý theo đúng quy định của ngành thú y. Tuyệt đối không tự ý bán chạy hoặc giết mổ bò bị bệnh.

>>> Xem thêm: Các biện pháp phòng chống bệnh lở mồm long móng ở bò