Bệnh sương mai hại cà chua là gì? Cách nhận biết và nguyên nhân phát sinh và phát triển bệnh

Bệnh sương mai hại cà chua hay còn được gọi là bệnh mốc sương là loại bệnh do nấm gây ra. Bệnh xuất hiện nhiều vào mùa mưa và gây thiệt hại nhiều về năng suất ở những vùng trồng cà chua. Nấm bệnh có thể gây thiệt hại trung bình từ 30 - 70%, có khi có thể lên đến 100% và gây thất thu hoàn toàn. 

1. Các biểu hiện của bệnh sương mai hại cà chua

Cây cà chua bị bệnh sương mai gây hại có thể biểu hiện các triệu chứng từ bên ngoài lẫn thay đổi sinh lý bên trong cây trồng. Bệnh có thể gây hại trên hầu hết các bộ phận của cây trong suốt quá trình sinh trưởng của cây.

• Vết bệnh sương mai hại cà chua biểu hiện trên lá ban đầu là ở phần mép lá, đầu lá hoặc gần cuốn lá. Vết bệnh ban đầu là các đốm hình tròn hoặc hình bán nguyệt, màu xanh tối, về sau vết bệnh phát triển không có hình dạng nhất định và có màu nâu đen, không có giới hạn giữa mô bệnh và mô khỏe rõ ràng. Vết bệnh sương mai hại cà chua trên lá có thể lan hết trên bề mặt lá, bên dưới mặt lá có vết bệnh xuất hiện một lớp mốc màu trắng.

Lá cà chua bị bệnh sương mai gây hại (Ảnh: Sưu tầm)

• Bệnh sương mai hại cà chua gây hại trên thân, cành của cây ban đầu là các vết hình bầu dục hoặc các vết không có hình dạng nhất định, sau đó bệnh lan ra bao rộng quanh thân và kéo dài trên thân cây cà chua có màu nâu sẫm, hơi lõm vào và nhũn nước. Khí gặp điều kiện ẩm ướt vết bệnh phát triển nhanh và gây nhũn thân khiên cây gãy gục.

Bệnh sương mai gây hại trên thân cây cà chua (Ảnh: sưu tầm)

• Trên hoa vết bệnh có màu nâu hoặc đen. Ban đầu nấm bệnh sương mai hại cà chua gây hại trên đài hoa ngay sau khi hình thành nụ sau đó lan dần ra các cánh hoa, nhị hoa, cuống hoa khiến cho cả chùm hoa bị rụng.

• Bệnh sương mai hại cà chua gây hại trên trái biểu hiện các triệu chứng qua 3 giai đoạn: mất màu, rám nâu và thối rữa. Tùy vào loại giống, điều kiện thời tiết và vị trí gây hại ở quả mà bệnh có thể có nhiều biểu hiện khác nhau. Nhưng các đặc điểm phá hại của bệnh sương mai gây hại trên quả cà chua là vết bệnh thường có màu từ nâu nhạt đến nâu đậm, có các vòng tròn đồng tâm màu xanh xuất hiện trên vết bệnh, Ngoài ra còn có thể phát triển thành hình móng ngựa và gây thối nhũn trái. 

• • Vết bệnh ở trái non có biểu hiện là vết màu nâu, phát triển nhanh chóng và bao quanh làm trái bị rụng.

  • Bệnh sương mai hại cà chua trên trái trưởng thành thường xuất hiện đầu tiên ở cuốn hoặc giữa trái. Ban đầu là các vết màu nâu nhạt dần chuyển thành màu nâu đậm hoặc nâu đen và lan khắp bề mặt của trái. Những trái cà chua bị nấm bệnh gây hại thường có bề mặt khô cứng, lồi lõm. Phần thịt bên trong có màu nâu, khoảng trống bên trong trái thường có xuất hiện các tảng nấm, đó là nấm bệnh sương mai hại cà chua.

Vết bệnh sương mai trên trái cà chua (Ảnh: sưu tầm)

• Bệnh cũng có thể gây hại trên hạt. Những hạt bị nhiễm bệnh sương mai hại cà chua thường nhỏ hơn các hạt thường, vết bệnh màu đen chiếm 1 phần trên bề mặt hạt. Nếu trái bệnh bị thối hạt sẽ hóa đen toàn bộ. 

2. Nguyên nhân gây bệnh sương mai hại cà chua

Nấm bệnh Phytophthora infestans (Mont.) de Bary là nguyên nhân gây ra bệnh sương mai hại cà chua. Nấm có chu kỳ phát triển hoàn toàn bao gồm quá trình sinh sản vô tính tạo ra các sợi nấm và sinh sản hữu tính hình thành các bào tử trứng. Sợi nấm bệnh sương mai hại cà chua có dạng hình ống, đơn bào và chứa nhiều nhân. Những sợi nấm ở mô biểu bì quả có thể có nhiều hình dạng lớn nhỏ không đồng đều với nhau. 

Bào tử nấm bệnh sương mai hại cà chua (Ảnh: sưu tầm)

Sự hình thành bào tử nấm bệnh sương mai hại cà chua phụ thuộc rất nhiều vào điều kiện thời tiết, ngoại cảnh. Trong điều kiện nhiệt độ khoảng 14.6 - 22.9^oC độ ẩm từ 90 - 100%, đặc biệt là vào các đêm có sương mù và mưa phùn thì nấm bệnh hình thành rất nhiều bào tử. Nhiệt độ để bảo tử nảy mầm là từ 12 - 14^oC, trong giọt nước sau 15 phút và sau 1 giờ tỷ lệ nảy mầm đã đạt tới 25 - 75%.

3. Đặc điểm phát sinh và phát triển của bệnh sương mai hại cà chua.

Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến điều kiện để bệnh sương mai hại cà chua phát sinh và phát triển gây hại cây trồng. 

1. Ảnh hưởng của thời tiết 

• Độ ẩm, lượng mưa, nhiệt độ và thời gian chiếu sáng hàng ngày đều ảnh hưởng nhiều đến sự phát sinh và phát triển của bệnh sương mai hại cà chua. Đa số bệnh gây hại nhiều ở các vườn cà chua vào vụ Đông và vụ Xuân Hè. Bệnh gây hại nặng vào đầu tháng 12. Cao điểm bệnh thường xảy ra xuyên suốt trong các tháng 12, 1, 2 và tháng 3 vì thời điểm này thường xuất hiện sương mù và độ ẩm không khí rất cao có khi lên đến 75 - 100% và nhiệt độ thấp.

• Với điều kiện khí hậu thuận lợi, ổn định khoảng 20oC trời có mưa phùn hoặc mưa nhẹ, sương mù, số giờ nắng mỗi ngày ít thì chỉ sau 9 - 10 ngày bệnh sương mai hại cà chua sẽ phát triển rộ và phá hủy nhanh chóng ruộng trồng cà chua.

2. Ảnh hưởng của địa thế đất đai

• Địa hình khu vực trồng ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của bệnh sương mai hại cà chua vì đây là điều kiện để quyết định chế độ nước tưới và chế độ dinh dưỡng của cây cà chua. 

• Ở những khu vực đất thịt, đất thấp, trũng bệnh sẽ nặng hơn ở những vùng đất cát pha, cao ráo và thoát nước tốt. 

3. Ảnh hưởng của phân bón 

• Chế độ bón phân cân đối giữa phân chuồng và phân vô cơ sẽ tạo điều kiện cho cây phát triển cân đối, tăng sức chống chịu của cây với bệnh sương mai hại cà chua. 

• Nếu tỉ lệ phân kali cao, cây sẽ cứng cáp và sức chống chịu tốt hơn so với cây cà chua bón nhiều phân đạm. 

4. Ảnh hưởng của đặc tính giống

• Hầu hết các giống cà chua ở nước ta đều bị bệnh sương mai hại cà chua gây hại nặng nề.

• Hiện nay, bằng các phương pháp lai tạo hiện đại mà người ta đã tạo ra một số giống cà chua lai có thể chống lại bệnh mốc sương gây hại.

4. Biện pháp ngăn ngừa bệnh sương mai hại cà chua phát triển trong đồng ruộng.

• Để ngăn ngừa nấm bệnh sương mai hại cà chua phát triển nhiều trên đồng ruộng có thể sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật có chứa các hoạt chất trừ nấm như

• • Azoxystrobin (min 93%): Amistar 250 SC

  • Benthiavalicarb-isopropyl (min 91%): Hida 15WG

  • Chlorothalonil (min 98%): Daconil 75WP, Sulonil 750WP

  • Dimethomorph (min 98%): Cylen 500WP, Insuran 50WG

  • Eugenol (min 99%): PN-Linhcide 1.2 EW

  • Mancozeb (min 85%): Dithane M-45 80WP

• Ngoài ra còn có thể sử dụng một số loại chế phẩm sinh học có thể ngăn chặn bệnh sương mai hại cà chua như: 

• • Bacillus subtilis: Bionite WP

  • Trichoderma viride: Biobus 1.00WP

  • Tổ hợp các loại tinh dầu được chiết xuất từ thực vật ( tinh dầu màng tang, tinh dầu sả, tinh dầu hồng, tinh dầu hương nhu, tinh dầu chanh): TP-Zep 18EC

• Lưu ý: Cần sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật có trong danh mục thuốc được cấp phép sử dụng.

Nếu có thắc mắc hoặc muốn tư vấn vui lòng liên hệ: Hotline 02871069698 hoặc Fanpage Bác sĩ Nông nghiệp

>>> Đọc thêm: Phòng trị tổng hợp bệnh sương mai trên cà chua 

>>> Đọc thêm: Bệnh thán thư trên xoài

>>> Đọc thêm: Bệnh héo xanh vi khuẩn trên cà chua

- Thông tin tham khảo được Bác Sĩ Nông Nghiệp tổng hợp -