Biện pháp phòng ngừa một số bệnh hại lúa thường gặp

Theo thông tin nông nghiệp, bệnh đạo ôn, khô vằn, lùn xoắn lá là những bệnh hại lúa thường gặp, xảy ra phổ biến ở nhiều vụ lúa trong năm. Bệnh hại tấn công khiến cây lúa phát triển kém, làm giảm năng suất và chất lượng hạt. Để hạn chế khả năng cây lúa bị bệnh hại tấn công, bà con có thể chủ động áp dụng các biện pháp phòng ngừa bệnh. 

1. Biện pháp phòng ngừa bệnh khô vằn hại lúa

Bệnh khô vằn còn có tên gọi khác là đốm vằn hay ung thư ở lúa. Đây là căn bệnh hại lúa thường gặp, xảy ra chủ yếu trong điều kiện ít ánh sáng, thời tiết nóng, ẩm. Bệnh xuất hiện ở giai đoạn lúa đẻ nhánh đến giai đoạn lúa làm đòng và trổ bông.

Lúa bị bệnh khô vằn thường có biểu hiện nhiễm nấm ở bẹ lá giáp mực nước. Vết bệnh khô vằn có dạng đốm loang lổ như da beo, thường có màu xanh xám, viền nâu. Đốm bệnh dần dần ăn sâu vào bẹ lá làm bẹ lá vàng, khô và chết. Nấm bệnh hại cây trồng này ăn lan dần lên trên cho tới lá đòng. Dần dần, trên lá lúa sẽ xuất hiện những đốm nấm nhỏ màu nâu xám, cứng. Sau đó, sẽ rụng và rơi xuống nước rồi lây lan sang các bụi lúa nằm bên cạnh hoặc tồn tại trong đất, rơm rạ, tàn dư thực vật.  

Để phòng ngừa bệnh khô vằn gây hại lúa, bà con có thể áp dụng các biện pháp sau: 

• Gieo cấy lúa đúng thời vụ

• Chú ý mật độ gieo cấy hợp lý, không gieo quá dày hoặc quá thưa.

• Bón phân cho đồng lúa đầy đủ và cân đối.

• Thường xuyên thăm ruộng, theo dõi và vệ sinh đồng ruộng

• Quản lý nguồn nước, tránh để mức nước quá cao trong trường hợp bệnh hại lúa đang tấn công mạnh.

• Khi lúa xuất hiện dấu hiệu của bệnh khô vằn, bà con sử dụng một trong các loại thuốc Dovatop 400SC, Validacin 3SL, Vida 3SC, Daconil 75WP,… để phun phòng nhằm hạn chế sự phát triển, lây lan của bệnh. Lưu ý phun theo đúng liều lượng, hướng dẫn của nhà sản xuất. 

Biểu hiện của bệnh khô vằn trên cây lúa (nguồn: Internet)

2. Biện pháp phòng ngừa bệnh đạo ôn ở cây lúa

Bệnh đạo ôn, hay còn được gọi là bệnh cháy lá là bệnh hại lúa thường gặp, gây thiệt hại nặng nề về sản lượng lẫn chất lượng lúa. Bệnh hại lúa này xuất hiện từ giai đoạn mạ hoặc giai đoạn sau gieo cấy cho đến giai đoạn trổ. Bệnh thường gây hại trên lá, cổ bông, cổ gié, trên hạt và đốt thân.

Bệnh đạo ôn hại cây lúa thường xuất hiện những chấm nhỏ màu xanh xám nhạt trên lá. Sau đó, vết bệnh lớn dần theo hình thoi và có màu xám tro, viền xung quanh màu nâu đậm. Bệnh phát triển nặng, các vết bệnh nối liền nhau khiến lá cây bị cháy. Những nơi bị nhiễm nặng, lá có thể bị cháy rụi hoàn toàn, bộ rễ thối, lúa không thể hồi phục. Bệnh hại lúa trên đốt thân thường xuất hiện các vết bệnh màu nâu bao quanh khiến đốt thân khô, teo lại. Bệnh nặng, các đốt thân gần gốc bị mục ra khiến cây lúa gãy đổ. 

Để phòng tránh bệnh hại lúa gây cháy lá, bà con có thể áp dụng các biện pháp sau: 

• Trước khi gieo trồng vụ mới, tiến hành vệ sinh đồng ruộng, dọn sạch rơm rạ, cỏ dại.

• Ưu tiên trồng giống lúa có khả năng kháng hoặc chống chịu bệnh đạo ôn cao.

• Bón phân với tỉ lệ hợp lý giữa phân chuồng và N:P:K. Chú ý bón tập trung ở giai đoạn đầu, giảm liều lượng đối với các giai đoạn sau tùy theo mức độ phát triển của cây lúa.

• Chú ý không để nước ngập ruộng sâu trong thời gian dài. 

• Quan sát, thăm đồng thường xuyên để kịp thời phát hiện bệnh hại lúa. 

• Đối với bệnh đạo ôn gây hại trên cổ lá, cổ bông, bà con cần theo dõi chặt chẽ thời gian lúa trổ. Đặc biệt, lưu ý những ngày thời tiết nắng mưa thất thường. 

• Khi phát hiện cây lúa bị bệnh đạo ôn tấn công, bà con dùng các loại thuốc đặc hiệu để phun trừ bệnh như thước: Beam 75 WP, Filia 525SC, Kabim 30WP,….. Đồng thời, kết hợp phun thuốc phòng bệnh khô vằn, thối thân, thối bẹ ở giai đoạn đồng trổ.

Cây lúa bị bệnh đạo ôn (Nguồn: Internet)

3. Biện pháp phòng ngừa bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá trên cây lúa

Bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá là một căn bệnh hại lúa thường gặp do virus gây ra. Lúa bị bệnh thường biểu hiện rõ nhất ở lá. Lá lúa từ màu xanh nhạt sẽ chuyển dần sang màu vàng nhạt, màu vàng da cam rồi vàng khô. Bệnh xuất hiện đầu tiên ở chóp lá và lan dần vào phía bẹ lá.

Bệnh hại lúa vàng lùn, lùn xoắn lá thường khiến rìa lá bị rách và gợn sóng, dọc theo phần gân lá có bướu. Phần chóp lá xoăn tít lại, biến dạng. Bệnh hại lúa này khiến cây lúa bị nghẹn không trổ đòng được, gây nên tình trạng hạt lép. Cây lúa bị bệnh lùn xoắn lá gây hại thường thấp lùn, cây sinh trưởng còi cọc, chiều dài lá, rễ bị giảm sút, co ngắn lại. Bông lúa ngắn, ít hạt, lép lửng khiến năng suất lúa suy giảm nghiêm trọng hoặc thất thu hoàn toàn.

Để phòng phòng tránh bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá ở cây lúa, bà con áp dụng các biện pháp sau: 

• Trước khi gieo trồng lúa, cần cày bừa, làm đất đồng ruộng kỹ, vùi lấp tàn dư và nguồn bệnh

• Thường xuyên vệ sinh đồng ruộng, dọn sạch các tàn dư thực vật và ký chủ trung gian truyền bệnh hại lúa.

• Gieo cấy đồng loạt, tập trung theo khuyến cáo

• Ưu tiên gieo trồng các giống lúa có khả năng chống chịu sâu bệnh hại lúa. 

• Khi cây có dấu hiệu của bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá, bà con có thể dùng các loại thuốc phun như  Bassa 50EC, Trebon 20ND, Actara 25WWG, Admire 50EC để phun phòng trừ bệnh cho cây.

Trên đây là cách phòng tránh một số bệnh hại lúa thường gặp được chia sẻ chi tiết. Với những thông tin trên, chúng tôi hy vọng sẽ giúp bà con bỏ túi thêm những kinh nghiệm phòng trừ bệnh hại lúa đúng cách, hiệu quả. 

>>> Xem thêm: 2 bệnh hại lúa thường gặp và cách phòng trừ