Biện pháp phòng ngừa một số loại bệnh hại cam quýt phổ biến

Đất đai và khí hậu của nước ta rất thích hợp để trồng, phát triển các loại cây ăn quả có múi, đặc biệt là cam quýt. Cam quýt là những loại cây trồng lấy quả có giá trị kinh tế cao giúp nhiều vùng nông thôn cải thiện đời sống, vươn lên thoát nghèo. Mặc dù cây ăn quả có giá trị cao, dễ trồng, thích hợp tốt với điều kiện thổ nhưỡng của nước ta, nhưng lại thường xuyên đối mặt với nhiều loại bệnh hại, gây thiệt hại mùa màng, ảnh hưởng đến thu nhập của người trồng. Để chủ động đối phó với các loại bệnh hại cam quýt thường gặp, Kênh nông nghiệp tổng hợp gợi ý đến bạn các biện pháp phòng ngừa bệnh hiệu quả sau. 

1. Tìm hiểu một số bệnh hại cam quýt thường gặp

Các cây họ cam quýt là đối tượng của rất nhiều loại sâu bệnh hại. Ngoài các loại sâu hại phổ biến thường gặp như rầy chổng cánh, bọ xít xanh, sâu vẽ bùa,... thì các cây cam quýt cũng đối mặt với nhiều loại bệnh hại như thái thư, bệnh loét, vàng lá, thối hoa,...

Bệnh thán thư

Bệnh thán thư là bệnh hại nhiều loại cây trồng, trong đó có các cây ăn quả họ cam quýt. Bệnh thán thư hại cam quýt do nấm Colletotrichugloeosprioides hoặc Colletotrichum acutatum gây nên. Loài nấm bệnh hại cam quýt này chủ yếu phát sinh, phát triển ở giai đoạn cây bắt đầu có hoa, cho quả. Nấm bệnh nhiều dần về cuối thời kỳ ra hoa của cây. 

Nấm gây bệnh thán thư hại cây cam quýt phát sinh, phát triển trên đất trồng thiếu canxi và magiê. Ở những vùng đất quá úng hoặc khô hạn, nghèo chất dinh dưỡng, điều kiện môi trường nhiệt độ cao, độ ẩm thấp sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho nấm bệnh phát sinh, phát triển. 

Bệnh loét 

Bệnh loét hại cây ăn quả có múi do vi khuẩn Xanthomonas campestris pv. citri (Hasse) Dye gây nên. Vi khuẩn gây bệnh hại cam quýt này có hình gậy, một đầu có một lông mao, gram âm, háo khí. Vi khuẩn gây bệnh tồn tại chủ yếu trên tàn dư lá, quả, cành, thân cây đã bị bệnh. Sau đó, lây lan nhờ các tác nhân cơ giới, gió, nước mưa. 

Bệnh loét trên cây ăn quả họ cam quýt thường gây hại nặng trong mùa mưa, điều kiện thời tiết ẩm. Bệnh phát sinh, phát triển mạnh ở điều kiện nhiệt độ 26 - 35 độ C, độ ẩm cao. Bệnh loét lây lan nhanh, hại trên tất cả các giống cây có múi. Trong đó, chanh, bưởi chùm là những loại cây bị hại nặng nhất.

Dấu hiệu của bệnh loét trên cây họ cam quýt (Nguồn: Internet)

Bệnh vàng lá, thối rễ 

Bệnh vàng lá thối rễ do các tác nhân như nấm Fusarium, Pythium, Phytophthora, rệp sáp đất, tuyến trùng, nhện hại rễ gây nên. Các loại côn trùng, sâu hại như rệp sáp, tuyến trùng, nhện thường tạo ra các vết thương hở trên bộ rễ. Từ đó, khiến rễ giảm khả năng miễn dịch và tạo điều kiện thuận lợi cho tổ hợp nấm (Fusarium,Rhizoctonia, Pythium, Phytophthora) xâm nhập và gây hại.

Bệnh hại cam quýt vàng lá thối rễ thường xuất hiện, gây hại nghiêm trọng trong đầu mùa nắng. Rễ cây bị nấm hại tấn công sẽ bị thối và có màu nâu, phần vỏ rễ tuột ra khỏi phần gỗ. Bên trong rễ thường có các sọc nâu lan dần vào rễ cái. Nấm hại tấn công khiến rễ mất khả năng hấp thụ nước, dinh dưỡng để nuôi cây làm cành bị chết khô. Dần dần, tất cả rễ đều bị thối đen và chết khiến cho cây chết hoàn toàn. 

2. Các biện pháp tránh bệnh hại cam quýt hiệu quả

Để phòng tránh bệnh hại cam quýt, bà con có thể áp dụng các biện pháp phòng bệnh sau: 

• Khi trồng, bà con chọn cây giống sạch bệnh. Lựa chọn những giống cây trồng, các cành ghép tốt, khỏe, có khả năng chống chịu sâu bệnh tốt.

• Để phòng ngừa sâu bệnh hại cam quýt, khi thiết kế vườn trồng cây, bà con phải làm hệ thống rãnh thoát nước tốt. Vườn trồng cây họ cam quýt phải cao ráo, thoát nước. Nếu vườn ở vị trí thấp thì phải làm bờ bao để kiểm soát nước vào mùa mưa lũ.

• Tỉa cành, tạo hình cho cây khi cây còn nhỏ. Để vườn cây thông thoáng, đón được ánh nắng mặt trời, bà con nên thường xuyên cắt tỉa, loại bỏ những cành khô, già yếu, cành lá sâu bệnh. Đồng thời vệ sinh vườn, thu dọn lá, quả rụng mang ra khỏi vườn và tiêu hủy

• Vào đầu mùa mưa, bà con nên chủ động phòng ngừa bệnh hại cam quýt bằng việc bón vôi để sát khuẩn, ngăn ngừa nấm bệnh, nâng độ pH đất nhằm giúp cây sinh trưởng, phát triển tốt. Nên bổ sung Calcium Nitrate một năm 3 lần nhằm tăng cường sức miễn dịch cho bộ rễ và sức đề kháng cho cây. Định kỳ mỗi năm một lần, bà con tiến hành quét nước vôi hoặc thuốc Boocđô vào gốc cây để phòng ngừa sâu bệnh hại cam quýt. 

Thường xuyên dọn cỏ, vệ sinh vườn, thu dọn rác, lá cành rụng để hạn chế nguồn bệnh lây lan (Nguồn: Internet)

• Thăm vườn thường xuyên để kịp thời phát hiện sâu, bệnh hại cây trồng nhằm có biện pháp xử lý kịp thời. 

• Tăng cường bón phân hữu cơ, đặc biệt là phân hữu cơ vi sinh để giúp cấu trúc đất ổn định, tăng độ mùn, giúp đất tơi xốp, đồng thời, tiêu diệt mầm bệnh tồn tại trong đất. 

Trên đây là một số bệnh hại cam quýt thường gặp và cách phòng trừ bệnh. Bà con có thể chủ động áp dụng các biện pháp phòng ngừa trên để bảo vệ cây trồng, hạn chế khả năng cây mắc bệnh. 

 >>> Xem thêm: Bọ trĩ hại điều: Dấu hiệu nhận biết và cách phòng trừ