Bọ trĩ hại điều: Dấu hiệu nhận biết và cách phòng trừ

Theo kiến thức nông nghiệp, bọ trĩ là loại côn trùng gây hại đa thực, phổ ký chủ rộng gây hại trên nhiều loại cây trồng khác nhau từ các loại cây cảnh đến cây ăn quả, cây lương thực, các loại cây rau màu,... Trong đó, điều là một trong những cây bị bọ trĩ hại nặng, gây ảnh hưởng rất lớn đến năng suất của cây trồng.

Bọ trĩ hại điều thường cắn phá lá non, đọt non, cánh hoa khiến cây trồng sinh trưởng kém. Ngoài ra, vết chích do bọ trĩ gây ra còn tạo điều kiện cho vi khuẩn và nấm xâm nhập,  gây bệnh cho cây. Dấu hiệu nhận biết bệnh là gì và cách đối phó với bọ trĩ ra sao hẳn là thắc mắc của nhiều bà con nông dân. Để hiểu hơn về loài sâu bệnh này nhằm có cách khắc phục phù hợp, mời bà con cùng tham khảo các thông tin trong bài viết sau.

1. Dấu hiệu nhận biết bọ trĩ hại điều

Bọ trĩ gây hại cây điều dùng miệng đục thủng các bộ phận non của cây như chồi non, lá non, bông, trái non,… Chúng hút nhựa các bộ phận này và làm cây suy yếu. Bọ trị tấn công điều sẽ khiến cây bị tình trạng khô bông và khô trái non. Trái điều không phát triển và cho hạt lép. Ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả kinh tế của người trồng điều. 

Khi bọ trĩ hại điều, thông thường chúng sẽ chích hút ở mặt dưới lá khiến lá phát triển không bình thường. Triệu chứng nhận biết điều bị bọ trĩ tấn công rõ nhất ở phần lá. Bà con có thể xác định bọ trĩ hại điều thông qua các dấu hiệu sau: 

• Bọ trĩ gây hại chủ yếu trên lá non, đọt non của cây điều.

• Bọ trĩ hại điều khiến mép lá non cong queo, hai mép lá cụp xuống hoặc cong lên trên. 

• Lá bị hại có màu xanh nhạt hơn bình thường. 

• Bọ trĩ gây hại trên chồi non làm chồi không ra lá. 

• Bọ trĩ hại điều khiến phiến lá non bị phồng rộp, gân lá bị biến dạng, chồi non không phát triển

• Bọ trĩ gây hại trên bông khiến bông héo, khô và rụng hàng loạt. 

• Nếu bọ trĩ gây hại trên trái sẽ làm da trái gần cuống chuyển sang màu xám đậm (da cám). Trái điều biến dạng, bị sần sùi khiến giá trị thương phẩm giảm. 

Vườn điều bị bọ trĩ tấn công (Nguồn: Internet)

2. Nguyên nhân xuất hiện bọ trĩ hại điều  

Bọ trĩ (Scirtothrips dorsalis Hood) chính là tác nhân chính gây bệnh cho nhiều loại cây trồng. Đây là một trong những loại sâu bệnh hại cây trồng rất nghiêm trọng. Vòng đời của chúng được chia ra làm bốn giai đoạn, trong đó giai đoạn nhộng, chúng phát triển dưới đất và trong giá thể trồng cây. 

• Giai đoạn trứng: 2 –  4 ngày

• Giai đoạn ấu trùng: từ 3 – 6 ngày

• Giai đoạn nhộng: kéo dài từ 2 – 5 ngày

• Giai đoạn thành trùng:  kéo dài từ 30 – 45 ngày.  

Trứng bọ trĩ hại điều rất nhỏ có hình hạt đậu và có màu trong suốt đến trắng nhạt. Trứng thường được đẻ rải rác trên kẽ lá. Trung bình 1 con bọ trĩ cái có thể đẻ khoảng 150 - 300 trứng. Giai đoạn ấu trùng bọ trĩ rất giống thành trùng nhưng có màu nhạt hơn, nhỏ hơn và không có cánh. 

Giai đoạn nhộng bọ trĩ trải qua 2 giai đoạn là tiền nhộng và nhộng giả. Khi thành trùng, bọ trĩ có cơ thể rất nhỏ, chiều dài cơ thể chỉ khoảng 0,8 – 1mm. Cơ thể chúng thon dài, có màu vàng trong với 2 mắt màu đen, 3 đôi chân, 2 đôi cánh dài, hẹp có nhiều nhiều lông tơ. 

Điều kiện thời tiết thuận lợi để bọ trĩ hại điều phát sinh, phát triển là kiểu thời tiết nắng nóng, khô hanh. Ở miền Nam nước ta, bọ trĩ thường xuất hiện vào các tháng nắng nóng từ tháng 12  đến tháng 5 năm sau. Thời gian xuân hè chính là thời điểm để bọ trĩ gây hại sinh trưởng, phát triển mạnh mẽ nhất. 

Mật độ trồng cây quá dày cũng tạo điều kiện cho bọ trĩ xuất hiện và gây hại cây trồng.

Hình dáng của bọ trĩ (Nguồn: Internet)

3. Biện pháp điều trị bọ trĩ hại điều 

Khi phát hiện bọ trĩ hại điều, bà con nên căn cứ vào tình trạng gây hại nhiều hay ít để có biện pháp điều trị phù hợp. 

Đối với tình trạng cây bị hại ở thể nhẹ, bà con có thể dùng vòi phun áp lực cao phun nước thường xuyên lên cây để làm giảm mật độ bọ trĩ.

Nếu mật độ bọ trĩ gây hại cao vào giai đoạn cây ra lá non, ra hoa, trái non,… bà con có thể luân phiên sử dụng các loại thuốc trị bọ trĩ như Dầu khoáng SK Enspray 99EC,  Sago Super 20EC, Fenbis 25EC,… để phun cho cây. 

Để phòng trừ bọ trĩ an toàn và hiệu quả, bà con nên phun nhiều nước. Thường xuyên phun kỹ mặt dưới của lá, nơi có bọ trĩ ẩn náu. Để tránh hiện tượng kháng thuốc, bà con phun luân phiên các loại thuốc có gốc khác nhau, nên sử dụng thuốc liên tiếp từ 2 - 3 lần với mỗi lần cách nhau khoảng 7 - 10 ngày.

Bài viết vừa chia sẻ đến bà con các thông tin và loài bọ trĩ hại điều. Hy vọng những kiến thức trong bài viết sẽ giúp bà con có cách đối phó tốt nhất với các loại côn trùng gây hại cho cây điều. 

 >>> Xem thêm: Các loại sâu hại ớt phổ biến và cách điều trị hiệu quả

-Thông tin tham khảo được Bác Sĩ Nông Nghiệp tổng hợp-