Các biện pháp phòng chống bệnh lở mồm long móng ở bò

Trong nông nghiệp chăn nuôi, bệnh lở mồm long móng được xem là kẻ thù số 1 của bà con nông dân. Bệnh đã từng bùng phát thành dịch, gây thiệt hại nặng nề cho người chăn nuôi. Bệnh lở mồm long móng ở bò là một bệnh cấp tính nguy hiểm, lây lan rất nhanh. Bệnh xảy ra quanh năm, đặc biệt mùa mưa lũ có nguy cơ phát bệnh cao và diễn biến nặng hơn. Bệnh lở mồm long móng chưa có thuốc đặc trị. Bò bị bệnh có nguy cơ chết rất cao. Vì vậy, phòng chống bệnh là biện pháp được ưu tiên thực hiện. 

1. Bệnh lở mồm long móng ở bò là bệnh gì? 

Bệnh lở mồm long móng là một căn bệnh truyền nhiễm thường xảy ra ở các loài động vật móng guốc chẵn, trong đó có bò. Vi rút thuộc giống Aphthovirus, họ Picornaviridae là tác nhân chính gây nên bệnh lở mồm long móng ở bò. Bệnh có có tốc độ lây lan mạnh. Loại vi rút này hiện có 7 típ là: Asia 1, A, O, C, và SAT 1, SAT 2, SAT 3 với hơn 60 phân típ. Khu vực Đông Nam Á ghi nhận 3 típ là O, A và Asia 1. Riêng ở Việt Nam đã phát hiện các típ: O, A và Asia 1.

Vi rút gây bệnh lở mồm long móng ở bò dễ bị tiêu diệt bởi nhiệt độ cao (đun sôi 100°C) và dưới ánh nắng mặt trời. Vi rút có thể tồn tại ở thịt đông lạnh trong thời gian dài, tồn tại ngoài môi trường từ 5 - 15 phút ở 60°C. Chúng chết nhanh ở 100°C, tồn tại 425 ngày ở 0 - 4°C, dễ bị tiêu diệt bởi các chất có độ pH ≤ 3 và các chất có tính kiềm mạnh pH ≥ 9. Vi rút gây bệnh lở mồm long móng ở bò sống được khoảng 07 ngày trong các chất có độ kiềm nhẹ (pH từ 7,2-7,8) và các chất thải hữu cơ của chuồng nuôi. 

Bệnh lở mồm long móng ở bò là loại bệnh truyền nhiễm nguy hiểm hàng đầu ở bò hiện nay. Tại Việt Nam, ghi nhận năm 2006, bệnh đã phát triển thành dịch và lây lan rất mạnh ở hầu hết các tỉnh thành gây thiệt hại nặng nề cho bà con nông dân. Do đó công tác phòng chống bệnh lở mồm long móng luôn được ưu tiên thực hiện tại tất cả các địa phương trên khắp cả nước.

Bò bị dịch lở mồm long móng (Nguồn: Internet)

2. Biện pháp phòng, chống bệnh lở mồm long móng ở bò

2.1 Phòng bệnh

Để chủ động phòng bệnh lở mồm long móng, bà con áp dụng các biện pháp sau: 

• Tiêm ngừa vắc-xin: Tiêm vắc-xin là biện pháp phòng bệnh tốt nhất hiện nay được khuyến khích thực hiện, đặc biệt chú ý tiêm phòng cho trâu bò ở những vùng đã từng xảy ra dịch. Tiêm phòng vắc-xin lần 1 cho bò từ 2 tuần tuổi trở lên, sau 28 ngày tiêm nhắc lại lần 2. Sau đó tiêm nhắc lại 1 lần sau 6 tháng.

• Cán bộ thú y địa phương cần tăng cường công tác tuyên truyền về mức độ nguy hiểm của dịch bệnh cũng như nguyên nhân, triệu chứng, bệnh tích và cách phòng, chống bệnh lở mồm long móng ở bò cho tất cả bà con chăn nuôi. 

• Giữ gìn chuồng trại luôn sạch sẽ, khô ráo, định kỳ phun sát trùng, khử khuẩn. Thường xuyên vệ sinh chuồng trại, dụng cụ chăn nuôi, bãi chăn thả, phương tiện vận chuyển,… Khu vực có bò nghi mắc bệnh, phải được thực hiện tiêu độc, khử trùng ngay.

• Chọn con giống đưa vào chăn nuôi phải là con giống có nguồn gốc rõ ràng, khoẻ mạnh, đã được tiêm phòng đầy đủ. Bò mua về, trước khi nhập đàn, nên nuôi cách ly khoảng 21 ngày. 

• Nước uống, thức ăn dùng trong chăn nuôi phải đảm bảo vệ sinh thú y. Máng ăn, máng uống phải vệ sinh thường xuyên. Tránh để thức ăn dư thừa ngày này qua ngày khác.

• Tăng cường kiểm soát, quản lý chuồng nuôi. Nhân viên thú y, người lạ vào thăm quan chuồng nuôi phải được vệ sinh, khử trùng, trang bị bảo hộ trước khi vào khu vực chăn nuôi. 

• Cách ly triệt để trâu bò bị ốm, không chăn thả tập trung. 

Chú trọng vệ sinh chuồng bò sạch sẽ để phòng bệnh (Nguồn: Internet)

2.2. Chống dịch lở mồm long móng ở bò 

Người chăn nuôi bò phải thường xuyên theo dõi, quan sát đàn bò. Khi thấy bò có các biểu hiện của bệnh lở mồm long móng như bỏ ăn, ốm, sốt, chảy nước dãi, có mụn nước ở vùng miệng, ở quanh móng chân hoặc chết bất thường thì phải tiến hành cách ly các con ốm ra khu vực riêng ngay. Tuyệt đối không được bán chạy, không được chăn thả, giết mổ, vứt xác bò chết, chất thải của chúng ra môi trường.

Báo ngay cơ quan thú y địa phương để được hướng dẫn xử lý thích hợp. Thực hiện tiêu hủy những con bò chết, những con ốm nặng nhằm không phát tán mầm bệnh ra môi trường

Nhanh chóng thực hiện tốt công tác khử trùng, tiêu độc. Đối với hộ có trâu bò bị bệnh lở mồm long móng, cần phun hóa chất ngày 1 lần, địa phương có dịch phun 2 ngày 1 lần. Tiến hành thực hiện liên tục trong suốt quãng thời gian xảy ra dịch bệnh.  

Tiêm phòng vắc-xin bao vây ổ dịch. Tiêm từ ngoài vào trong. Khi tiêm, người tiêm phòng phải đảm bảo thực hiện tốt an toàn sinh học nhằm không làm lây lan dịch bệnh. 

Bệnh lở mồm long móng ở bò hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Nâng cao sức đề kháng tự nhiên cho đàn bò bằng cách bổ sung vitamin, điện giải, cho ăn thức ăn mềm dễ tiêu, sử dụng các thuốc trợ sức, trợ lực, vệ sinh môi trường, chuồng trại. 

Bài viết vừa chia sẻ đến bà con các biện pháp phòng chống bệnh lở mồm long móng ở bò. Với những thông tin trên, chúng tôi hy vọng sẽ giúp bà con có thêm kinh nghiệm cần thiết trong việc phòng bệnh để vật nuôi luôn khỏe mạnh, cho hiệu quả chăn nuôi cao.  

>>> Xem thêm: Bò bị viêm da nổi cục: nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị