CHĂN NUÔI AN TOÀN SINH HỌC LÀ GÌ VÀ CÁC NGUYÊN TẮC CƠ BẢN

Hiện nay các phương pháp chăn nuôi an toàn sinh học là hướng phát triển bền vững cho ngành chăn nuôi cũng như là định hướng chung của ngành nông nghiệp tại Việt Nam. Các nguyên tắc chăn nuôi an toàn sinh học không những kiểm soát được dịch bệnh, bảo vệ gia súc gia cầm, mang lại lợi ích cho người chăn nuôi nói riêng mà còn góp phần phát triển mục tiêu tăng trưởng của ngành Nông nghiệp nói chung.

Tuy nhiên, không phải người chăn nuôi nào cũng biết về khái niệm chăn nuôi an toàn sinh học là gì và các nguyên tắc kèm theo.

Chăn nuôi an toàn sinh học là gì?

Khái niệm “chăn nuôi an toàn sinh học là gì?” tại các cơ sở chăn nuôi gia súc, gia cầm hiện nay thì cách chăn nuôi an toàn khoa học là quy trình đồng bộ thực hiện các biện pháp kỹ thuật, quản lý và vệ sinh thú y nhằm ngăn ngừa - hạn chế sự lây nhiễm của mầm bệnh từ bên ngoài tự nhiên hoặc con người tạo ra nhằm gây hại đến hệ sinh thái chăn nuôi.

Chăn nuôi an toàn sinh học là gì là câu hỏi được nhiều nhà chăn nuôi thắc mắc

Mục đích của việc chăn nuôi an toàn sinh học là để ngăn cản sự xâm nhập của các tác nhân sinh học từ bên ngoài, không để vật nuôi phát bệnh, hạn chế tối đa sự lây lan mầm bệnh giữa các khu trong trang trại, đồng thời ngăn cản sự lây lan mầm bệnh từ bên trong ra ngoài trang trại (nếu có).

Các nguyên tắc chăn nuôi an toàn sinh học cần lưu ý

Nhằm đảm bảo cơ sở chăn nuôi an toàn, phòng ngừa các bệnh cũng như hạn chế lây lan tái phát virus gây bệnh thì cơ sở chăn nuôi nên áp dụng các nguyên tắc chăn nuôi an toàn sinh học như:

- Cách ly: Xây dựng các khoảng cách cần thiết giữa các khu vực chăn nuôi với khu dân cư­, trường học, bệnh viện hay chợ,...; Bên cạnh đó, cũng cần đảm bảo khoảng cách giữa các chuồng, các khu chăn nuôi, trạm ấp, hay nhà chứa thức ăn, khu tiêu huỷ phân động vật,....

- Lựa chọn vị trí xây dựng chuồng trại: Cần tuân thủ nguyên tắc chăn nuôi an toàn sinh học cách xa nhà ở và khu dân c­ư với khoảng cách tối thiểu là 500m, cách đư­ờng Quốc lộ 1.000m, cách chợ 3.000m.

- Tạo vành đai thú y tiêu chuẩn: Thiết lập hàng rào bao quanh các khu chăn nuôi (theo loại gia súc, gia cầm, theo lứa tuổi phát triển…) nhằm quản lý tốt các khu vực và ngăn chặn sự xâm nhập của người, động vật khác vào khu vực chăn nuôi.

-  Giám sát vệ sinh sát trùng bằng vôi bột, hóa chất tẩy rửa an toàn, khu vực vật dụng bảo hộ, dụng cụ riêng biệt, khu vực ăn uống cho công nhân viên như:

· Khu vực cổng ra vào

· Khu vực sát trùng, nhà thay quần áo bảo hộ cho cán bộ công nhân

· Vệ sinh thức ăn, khu vực chế biến, khử trùng và diệt côn trùng

· Đảm bảo nguồn nước uống hợp vệ sinh và đư­ợc kiểm tra định kỳ

· Định kỳ vệ sinh, sát trùng chuồng trại, trang thiết bị, dụng cụ chăn nuôi và v­ườn, ao hồ chăn thả (1-2 lần/tuần đối với vùng không có dịch và 1-2 lần/ngày đối với vùng đang có dịch). Điểm mặt một số hóa chất có thể dùng:

        Lodin 1%,

        NaOH 2%, 

        BKA 2%,

        Clorin 3%,

        Formol 2%,

        Nước vôi 10%, …

**Lưu ý: Sau mỗi đợt chăn nuôi phải thu gom chất độn chuồng đ­ưa vào các hố ủ vôi bột, cọ rửa chuồng, máng ăn uống, dụng cụ chăn nuôi, hệ thống cống rãnh, ao hồ phải đ­ược vệ sinh thư­ờng xuyên, định kỳ tẩy uế.

Xây dựng rào chắn, phân chia khu vực nuôi trồng hợp lý, đảm bảo cách ly tốt giữa các chuồng

- Chuồng trại và các trang thiết bị: Hệ thống chuồng trại nuôi gia súc, gia cầm phải thông thoáng sạch sẽ, trên địa hình cao ráo. Xung quanh xây tường lửng 50cm, có l­ưới thép, có rèm che m­ưa, nắng, gió. Nên tích hợp sử dụng đệm lót sinh thái để hạn chế bệnh tật và giảm ô nhiễm môi trường.

- Thức ăn: Nguồn thức ăn cho gia súc, gia cầm được yêu cầu phải đủ dinh dư­ỡng, phù hợp với từng giống vật nuôi, từng giai đoạn nuôi cụ thể. Thức ăn cần đư­ợc bảo quản nơi khô ráo, sạch sẽ, không bị nấm mốc, nhiễm khuẩn, độc tố,...

- Hạn chế khách tối đa khách ra vào thăm quan, nên bố trí cho cán bộ thú y, công nhân viên ăn, ngủ tại trại (đặc biệt trong giai đoạn nguy cơ phát dịch cao). Trư­ớc khi vào trại phải tắm rửa, thay quần áo (đặc biệt công nhân không đư­ợc nuôi gia súc, gia cầm tại nhà riêng).

- Gia súc, gia cầm khi đ­ưa vào trại phải khỏe mạnh, tiêm đầy đủ các loại vacxin, đư­ợc nhập từ cơ sở đảm bảo an toàn dịch bệnh (có giấy chứng nhận kiểm dịch). Trư­ớc khi nhập đàn phải cách ly, theo dõi trong khoảng 3 tuần.

- Cần bố trí các phư­ơng tiện di chuyển/vận chuyển nội bộ riêng trong trại. Trước khi ra vào đều phải phun thuốc khử trùng.

Cần bố trí khu vực phun thuốc diệt khuẩn, khử trùng cho các phư­ơng tiện di chuyển/vận tải

nhằm đảm bảo các nguyên tắc chăn nuôi an toàn sinh học

Phương thức xây dựng vùng chăn nuôi an toàn sinh học

Áp dụng cách chăn nuôi an toàn sinh học là xu hướng phổ biến ở các quốc gia phát triển. Việc này đảm bảo khu vực chăn nuôi được an toàn, đảm bảo năng suất, chất lượng của nguồn cung thực phẩm sạch cho thị trường hoặc xuất khẩu, nâng cao giá trị cho các sản phẩm như thịt, sữa, trứng… từ chăn nuôi. Ngoài ra, các nguyên tắc chăn nuôi an toàn sinh học còn giúp các trang trại phát triển bền vững và ngăn ngừa tác động của những căn bệnh, dịch bệnh mới chưa có vacxin phòng tránh.

Nhà chăn nuôi cần tham khảo thêm các quy trình chăn nuôi chuẩn do Bộ Nông nghiệp và phát triển Nông thôn hướng dẫn như:

- Quy trình quốc gia về các kỹ thuật, điều kiện trại chăn nuôi gia cầm an toàn sinh học

Link: Tại đây

- Quy trình quốc gia về các kỹ thuật, điều kiện trại chăn nuôi lợn an toàn sinh học

Link: Tại đây

Nhà nông cần áp dụng các quy trình quốc gia về các kỹ thuật, điều kiện trại chăn nuôi gia súc gia cầm

Lưu ý các công tác xử lý khi có dịch bệnh diễn ra trong trang trại

Khi có gia súc, gia cầm chết, hoặc chết hàng loạt chủ trang trại phải báo ngay cho chính quyền địa ph­ương, cán bộ thú y biết để có hướng xử lý kịp thời. Đặc biệt, không bán tháo gia súc, gia cầm ốm, không vứt bừa bãi ra khu vực ao hồ xung quanh trại hay gần khu dân cư và không ăn thịt gia súc, gia cầm bệnh.

Cấm vận chuyển, buôn bán, giết mổ gia súc, gia cầm và sản phẩm gia súc, gia cầm dưới mọi hình thức  khi có dịch. Thành lập nhanh các chốt kiểm dịch nhằm ngăn chặn ngư­ời hay ph­ương tiện ra vào khu có dịch. Tiêu hủy xác gia súc, gia cầm chết nghi mắc bệnh nguy hiểm theo quy trình chuẩn về chôn, đốt theo h­ướng dẫn của cơ quan ban ngành và cán bộ thú y.

Vệ sinh sạch sẽ, tiêu độc, khử trùng chuồng trại, môi trường xung quanh khu vực có dịch ổ dịch bằng hóa chất, vôi bột chuyên dụng. Thực hiện tiêm phòng nhanh chóng cho toàn bộ gia súc, gia cầm xung quanh vùng đang diễn ra dịch bệnh.

Câu hỏi Chăn nuôi an toàn sinh học là gì? Và các nguyên tắc chăn nuôi an toàn sinh học đã được bác sĩ nông nghiệp giải đáp cặn kẽ. Hy vọng với những thông tin hữu ích cung cấp trên giúp bạn nhà nông hình dung ra khái niệm và cách chăn nuôi an toàn sinh học để thực hiện theo đủ và đúng như hướng dẫn, đảm bảo phát triển kinh tế bền vững.

- Thông tin tham khảo được Bác sĩ nông nghiệp tổng hợp -