Các giai đoạn phát triển của cây ngô (bắp)

1. Giai đoạn ngô 3 – 4 lá

– Sau khi được gieo (từ 5 – 8 ngày) mầm mọc thành cây con mới: chủ yếu sử dụng chất dinh dưỡng dự trữ trong hạt nhờ quá trình hút nước và các quá trình oxi hóa các chất bên trong hạt.

– Khi ngô trưởng thành cây con mới: sẽ bắt đầu hút dinh dưỡng của đất và cơ quan quang hợp của bộ lá bắt đầu hoạt động. Ở giai đoạn này cây ngô không cần nhiều dinh dưỡng chủ yếu cần đất thoáng khí để đảm bảo cung cấp đủ oxi cho bộ rễ phát triển. Để tạo điều kiện cho cây sinh trưởng thuận lợi thì khi cây ngô có lá thứ 4 nên bắt đầu xới xáo, bón phân và kết hợp chăm sóc đợt 1.

2. Giai đoạn ngô 7 – 8 lá

– Đặc tính: cây ngô sinh trưởng rất mạnh về tất cả các bộ phận rễ, thân, lá.

– Nhu cầu dinh dưỡng: cây cần nhiều nước và chất dinh dưỡng, nếu gặp hạn sẽ làm cho cây bị thấp, số lượng hoa hình thành ít, chất lượng kém.

Do tốc độ sinh trưởng nhanh nên nhu cầu dinh dưỡng của phân bón của cây ngô ở thời kỳ này là rất lớn để đạt được hiệu suất cao về phân bón. Nếu thiếu dinh dưỡng trong giai đoạn này sẽ làm giảm năng suất rõ rệt.

– Bón phân: bón phân cho ngô đợt 2 bằng cách bón nhiều phân vô cơ kết hợp với tưới nước duy trì độ ẩm khoảng 80%.

3. Giai đoạn ngô xoáy nõn

– Đặc tính: cây ngô ngừng sinh trưởng thân lá để chuẩn bị trổ cờ, nhưng vẫn tiếp tục hút các chất dinh dưỡng từ đất.

– Nhu cầu dinh dưỡng: Các chất dinh dưỡng và các chất hữu cơ bắt đầu tập trung mạnh vào các cơ quan sinh sản

– Bón phân: đảm bảo dinh dưỡng đầy đủ và cần chú ý duy trì độ ẩm 70 – 75%.

4. Giai đoạn ngô trỗ cờ, tung phấn, phun râu, thụ tinh

– Đặc tính: là giai đoạn bắt đầu khi nhánh cuối cùng của bông cờ xuất hiện rõ và bắp chưa phun râu. giai đoạn này thường kéo dài trung bình khoảng từ 10 – 15 ngày nhưng lại là giai đoạn ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất ngô vì nó quyết định đến số hạt/bắp. Nếu quá trình thụ phấn, thụ tinh diễn ra thuận lợi số hạt/bắp lớn còn nếu quá trình trổ cờ, phun râu bất thuận (nghẹn cờ, râu hoặc thiếu nước hạt phấn mất sức sống…) ảnh hưởng đến thụ phấn, thụ tinh thì sẽ làm giảm số hạt/bắp (gây ra hiện tượng khuyết hàng, khuyết hạt).

– Nhu cầu dinh dưỡng: nếu điều kiện thời tiết thuận lợi, dinh dưỡng và nước đầy đủ thì thời gian tung phấn và phun râu chênh lệch càng ngắn, còn nếu điều kiện ngoại cảnh bất thuận, dinh dưỡng không đầy đủ và nhất là thiếu nước thì thời điểm tung phấn và phun râu chênh lệch càng lớn. Nói chung ở thời kỳ này cây ngô chủ yếu cần đủ nước, dinh dưỡng không cần nhiều.

5. Giai đoạn ngô thâm râu

Đặc tính:

- Râu ngô bắt đầu chuyển dần từ trạng thái tươi (màu nâu đỏ) héo dần và thâm đi là dấu hiệu của quá trình thụ phấn thụ tinh đã kết thúc.

- Sau phun râu khoảng 18 – 20 ngày hạt mềm, các chất dinh dưỡng dự trữ trong hạt ở trạng thái lỏng, màu trẳng như sữa, râu bắp đã khô, hàm lượng nước chiếm phần lớn khoảng 80% khối lượng hạt (nên còn gọi là thời kỳ chín sữa).

Nhu cầu dinh dưỡng:

- Đây là hời kỳ vận chuyển dinh dưỡng từ các cơ quan thân lá về hạt mạnh mẽ nhất nên việc đảm bảo đủ nước và dinh dưỡng ở thời kỳ đóng vai trò rất quan trọng.

- Và nhất là yếu tố kali còn có tác dụng thúc đẩy quá trình vận chuyển dinh dưỡng từ cơ quan dinh dưỡng về cơ quan dự trữ càng thuận lợi hơn.

6. Cây ngô sau thụ phấn, thụ tinh

Đặc tính: Sau phun râu khoảng 24 – 28 ngày hạt đã hình thành xong chất lỏng trong hạt đặc lại dạng hồ, hạt dần cứng lại, phôi tăng nhanh về kích thước, hàm lượng nước trong hạt bắt đầu giảm còn khoảng 70% (còn gọi là thời kỳ chín sáp).

Sau phun râu khoảng 55 – 60 ngày hạt đã chín sinh lý hoàn toàn, lớp sẹo đen ở chân hạt đã hình thành, trọng lượng hạt đạt mức tối đa, báo hiệu kết thúc sự phát triển của hạt, trọng lượng nước trong hạt giảm còn 30 – 35%, lá ngô và lá bi chuyển vàng.

(Bài viết mang tính thao khảo)