Cây giống sake: Nguồn gốc, đặc điểm và công dụng

Trong nông nghiệp trồng trọt, cây giống sake là một trong những cây lương thực có sản lượng cao. Mỗi cây có thể cho đến 200 quả mỗi mùa. Quả sake có hình dạng giống quả mít nhưng không tạo múi mà chứa thịt quả và hạt. Hiện nay, giống cây này được trồng rộng rãi ở nhiều nơi. Để hiểu hơn về giống cây sake, mời bà con cùng tìm hiểu về nguồn gốc, đặc điểm và công dụng của cây. 

1. Nguồn gốc của cây giống sake

Sake (sa kê), ở một số nơi gọi là cây bánh mì là loài cây bản địa của bán đảo Mã Lai và một số đảo miền tây Thái Bình Dương. Cây giống Sake có tên khoa học là Artocarpus altilis, thuộc họ Dâu tằm (Moraceae). Loại cây này thường mọc ở những nơi đất cát ven bờ sông, bờ biển, những nơi có khí hậu nắng nóng. 

Hiện nay, cây sake được trồng rộng rãi khắp nơi trên thế giới như châu Phi, châu Á. Ở một số nơi, cây sake được trồng như một loại cây lương thực. Ở nước ta, cây được trồng rộng khắp trong khu vực nhiệt đới, nhiều nhất ở Nam Bộ.    

Cây sake được trồng nhiều ở miền Nam nước ta (Nguồn: Internet)

2. Đặc điểm hình thái của cây sake

Sake là loại cây thân gỗ lớn, có chiều cao trung bình khoảng từ 10 - 20m, đường kính thân cây trưởng thành khoảng 40 - 60cm. Thân cây có nhựa mủ màu trắng sữa. Cây giống sake có phiến lá to, tán rộng, nhiều tầng, xanh tươi quanh năm.

Cây giống sake có thân thẳng đứng. Lớp vỏ bên ngoài thân có màu nâu xám. Cây có nhiều cành nhỏ dài. Các cành của cây thường phân chia theo tầng tạo thành các lớp tầng, tán cây rất đẹp mắt. 

Lá của cây giống sake khá to, được chia thành khoảng 5 – 10 thùy nhọn. Cuống là to mập gần giống như lá đu đủ. Lá có mặt trên màu xanh đậm, bóng, mặt dưới màu nhạt hơn và hơi nhám. Trên mỗi thùy lá có những đường gân trắng nổi rõ. Lá của cây giống sake khi còn non có màu xanh đậm, dày, bóng. Lá già chuyển sang màu nâu như lá khô. Lá rụng sẽ rụng cả cuống, để lại những vết sẹo trên cành và thân cây.

Trên cây sake, hoa cái và hoa đực mọc riêng thành từng cụm. Cụm hoa đực có kích thước nhỏ hơn cụm hoa cá. Hoa đực có một nhị  màu vàng và thường nở trước. Cụm hoa cái có dạng hình cầu. Khi chưa nở, nụ hóa có màu xanh non mọc thẳng đứng, lúc hoa nở sẽ có màu vàng. Thời gian thụ phấn của hoa khoảng 2 – 3 ngày nếu quá thời gian trên, hoa vẫn sẽ thụ phấn nhưng không đậu quả.  

Quả sake có hình dáng bên ngoài khá giống quả mít với nhiều gai nhọn trên thân. Quả của giống cây sake to khoảng bằng quả bưởi, có hình cầu hoặc hình trứng. Quả sake không có múi, bên trong chỉ có lõi chứa tinh bột màu trắng, có thể có hạt hoặc không hạt.

Ở một số nơi, quả sake còn được dùng như một loại thực phẩm ăn hằng ngày.

Quả sake có vẻ ngoài khá giống quả mít với nhiều gai nhọn (Nguồn: Internet)

3. Công dụng của sake

Trong Đông y, lá, quả, thân của cây sake được xem  là vị thuốc quý có khả năng chữa trị được nhiều bệnh. Lá sake thường được dùng kèm với các loại thuốc khác để đun tươi hoặc phơi khô sắc uống nhằm ngăn ngừa và chữa các bệnh như bệnh đái tháo đường, viêm gan gây vàng da, bệnh gout, sỏi thận, ổn định huyết áp,…

Vỏ của giống cây sake tươi được dùng để đun nước uống. Nước của vỏ cây sake có tác dụng tiêu độc, sát trùng, kháng viêm, chữa trị bệnh ghẻ lở, viêm ngứa da rất hiệu quả. Ngoài ra, rễ của giống cây sake còn có tác dụng chữa ho, hen suyễn, viêm  răng, viêm lợi,…

Ngoài tác dụng chữa bệnh, quả của cây giống sake còn là loại thực phẩm dùng hằng ngày. Ở một số nơi như Châu Phi, quả được người dân ăn để chống đói. Quả  sake có chứa đến 70 – 80% tinh bột, vào cơ thể sẽ chuyển hóa thành đường. Người dân Ấn Độ thường dùng quả sake tươi bóc vỏ rồi thái lát mỏng cho lên chảo rán cùng mỡ hoặc cho thêm chút bơ. Món ăn này có hương vị gần  giống như bánh mì rán. Cũng chính vì vậy mà loài cây này còn được gọi là cây bánh mì. 

Ngoài ra, quả sake còn được dùng làm nguyên liệu cho nhiều món ăn như kho thịt gà, kho cùng thịt ba chỉ, hầm xương heo,... Quả sake dùng để nấu chè ăn có hương vị rất thơm và béo ngậy.

Ngoài những công dụng kể trên, cây giống sake còn có công dụng trang trí, che bóng mát. Gỗ sake cứng chắc được khai thác chế biến lâm sản, dùng trong xây dựng và làm củi đun. Loài cây nảy còn được trồng thành rừng để chống xói mòn, sạt lở đất, phủ xanh đồi núi trọc.

Sake là một loại cây lương thực cho giá trị kinh tế cao hiện được trồng nhiều ở khu vực phía Nam nước ta. Bài viết vừa chia sẻ đến bạn những thông tin cần biết về cây giống sake. Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn hiểu hơn về giống cây trồng này để có biện pháp trồng, chăm sóc phù hợp. 

>>> Xem thêm: Cây mít ruột đỏ: Nguồn gốc, đặc điểm hình dáng, sinh trưởng