Cây giống hoa thiên lý: Nguồn gốc, đặc điểm thực vật và công dụng

Hoa thiên lý là loại cây trồng phổ biến ở khắp nơi trên đất nước ta để làm giàn che bóng mát, lấy hoa, lá làm thực phẩm. Những năm gần đây, nhu cầu trồng hoa thiên lý ngày càng cao bởi cây dễ trồng, dễ chăm sóc, cho năng suất cao và nhu cầu sử dụng cũng ngày một tăng. Để hiểu hơn về loại cây trồng này, mời bà con cùng Kênh nông nghiệp tìm hiểu về nguồn gốc, đặc điểm và công dụng của cây giống hoa thiên lý. 

1. Nguồn gốc của cây giống hoa thiên lý

Hoa thiên lý còn có tên khác là hoa dạ lý hương. Đây là loài cây có hoa mọc thành từng chùm. Cây có tên khoa học là Telosma cordata (Burm. F) Merr, thuộc họ thiên lý (Asclepiadaceae). Cây giống hoa thiên lý có xuất xứ, nguồn gốc từ các nước Trung Quốc, Ấn Độ, Myanmar và Pakistan. 

Hoa thiên lý rất thơm chứa tinh dầu, chúng thường được sử dụng để nấu ăn. Hoa thiên lý thường được dùng để ăn lẩu như một loại rau ăn kèm. Trong y học, hoa thiên lý còn được dùng để điều trị viêm màng kết.

Tại Việt Nam, cây giống hoa thiên lý thường được trồng trong vườn thành giàn leo để tạo bóng mát, hưởng hương thơm và tận dụng để lấy hoa và lá non nấu ăn. Cây hoa thiên lý được trồng khá phổ biến ở miền Bắc nước ta. 

Trên đảo Hawaii, cây giống hoa thiên lý có tên là "pakalana". Hoa được người dân nơi đây chuộng dùng để kết thành tràng hoa đeo cổ. 

Hoa thiên lý mang ý nghĩa đại diện cho một tình yêu chung thủy và son sắt. Một tình yêu cùng nhau vượt qua nhiều khó khăn, trở ngại để đến được với nhau và sống hạnh phúc bên nhau trọn đời. Dù có cách xa ngàn dặm vẫn không thể chia lìa.

Hoa thiên lý thường được trồng thành giàn để che bóng mát và lấy hoa (Nguồn: Internet)

2. Đặc điểm thực vật của cây giống hoa thiên lý

2.1. Đặc điểm hình dáng

Cây giống hoa thiên lý thuộc loại cây thân mềm hóa gỗ. Thân cây giống hoa tiên lý trơn, có màu nâu ở cành già, cành non có màu xanh đậm. Thân cây mảnh, mềm,  có lông, không có tua cuốn. Cây được trồng theo kiểu leo giàn. Thân cây thường dài từ 1 - 10m, có màu lục ánh vàng. 

Cây giống hoa thiên lý có lá hình tim, màu xanh đậm, cuống lá từ 1- 5cm. Lá có phần đầu nhọn,  phiến lá hình trứng dài từ 4 - 12cm, rộng 3 - 10cm, lông trải đều trên gân lá.

Hoa Thiên Lý mọc thành từng cụm to dưới nách lá. Mỗi bông có 5 cánh mở rộng. Cánh hoa có màu xanh lục hoặc ngả vàng. Cuống hoa dài từ 0,5 - 1,5cm, có lông măng, tràng hoa màu xanh lục ánh vàng, ống tràng dài 6 -10mm, rộng từ  4- 6mm. Hoa thiên lý có hương thơm dịu nhẹ rất dễ chịu. Mùa hoa thường nở rộ từ đầu tháng 5 đến tháng 10 dương lịch hằng năm..

2.2. Đặc điểm sinh trưởng

Cây giống hoa tiên lý là loài cây dễ trồng, có tốc độ sinh trưởng, phát triển nhanh, cho năng suất cao. Đây là loài cây thuộc họ thân leo có khả năng kháng bệnh cao. Cây giống hoa thiên lý sống tốt ở nhiệt độ từ 20 - 35 độ C

Cây giống hoa thiên lý thích hợp trồng ở những nơi có nhiều gió và ánh sáng. Cây trồng được trên nhiều loại đất khác nhau. Ở nước ta, cây thiên lý thích hợp trồng ở cả 3 miền Bắc - Trung - Nam.

Cây giống hoa tiên lý sinh trưởng mạnh mẽ nhất vào mùa xuân. Cây được trồng ở điều kiện khí hậu, thổ những thích hợp sẽ phát triển rất nhanh chóng và cho nhiều hoa. Vùng có nhiều nắng và gió là nơi thích hợp để trồng cây. 

Cây giống hoa thiên lý được bán phổ biến ở khắp nơi (Nguồn: Internet)

3. Công dụng của cây giống hoa thiên lý

Cây giống hoa thiên lý thường được trồng trước nhà theo kiểu leo giản để tạo bóng râm che mát và làm đẹp cho cảnh quan sân vườn. Đồng thời, tạo không khí trong lành, mát mẻ cho không gian sống.

Ngoài công dụng thẩm mỹ, hoa thiên lý còn được dùng làm nguyên liệu cho nhiều món ăn hấp dẫn như xào, nấu canh, nấu lầu,... Hoa có hương vị thanh mát, ngọt và có mùi thơm đặc trưng và giàu giá trị dinh dưỡng. 

Cây giống hoa thiên lý còn là vị thuốc quý trong đông y. Loài hoa này có tác dụng giải nhiệt, an thần giúp người dùng đỡ mệt mỏi, đau lưng và có giấc ngủ ngon hơn. Lá thiên lý còn có tác dụng giúp giảm đau xương khớp, hỗ trợ giảm cân. Rễ của cây giống hoa thiên lý còn được tận dụng để làm nước uống có tác dụng thanh nhiệt, giải độc cơ thể và tăng sức đề kháng. Theo Đông y, hoa thiên lý có vị ngọt tính bình nên được dùng để có tác dụng bồi bổ, giải độc, phòng chống rôm sảy. Đây được xem là một vị thuốc an thần, có tác dụng điều trị chứng mất ngủ. Lá thiên lý dùng trong nhiều bài thuốc trị giảm đau nhức xương khớp; sát trùng, kháng viêm và chống lở loét, kích thích lên da non,...

Ở nước ta, cây giống hoa thiên lý chủ yếu được sử dụng làm thực phẩm và làm thuốc đông y. Đây là loài cây dễ trồng, dễ chăm sóc, bạn có thể trồng cây cho leo giàn, leo ban công, hàng rào để lấy rau, hoa ăn và che bóng mát, tạo vẻ đẹp cho không gian sống. 

 >>> Xem thêm: Nguồn gốc, đặc điểm hình dáng, sinh trưởng của cây bí ngồi