Nông dân lai tạo giống ăn quả: Giống bưởi Đào Chuyên và câu chuyện về người “cha đẻ” ra giống bưởi quý

Đối với nhiều người trồng cây ăn quả, giống bưởi Đào Chuyên đã không còn xa lạ. Bưởi Đào Chuyên quả to, khi chín có màu vàng tươi, vỏ mỏng. Bưởi có 12 múi, vô cùng nhiều nước và rất ngọt. Bưởi Đào Chuyên là giống bưởi sai quả, thường có quả thành từng chùm, mỗi chùm từ 5 - 6 quả.  Bộ lá của cây khác các giống bưởi khác lá khá dày và to. Lá cây có thể che được ánh nắng mặt trời nên quả bưởi lúc nào cũng to, đẹp, vàng ươm. Biết nhiều về giống bưởi ngon này nhưng ít ai biết rằng người lai tạo nên giống bưởi Đào Chuyên lại là một lão nông quanh năm cần mẫn bên vườn tược. Dù không được học chuyên về nông nghiệp, nhưng với sự mày mò, tìm hiểu và không ngừng học hỏi, thử nghiệm, ông Đào Văn Chuyên ở Hưng Yên đã tạo ra giống bưởi ngon và đặt tên cây theo tên gọi của chính mình. 

Hành trình lai tạo nên giống bưởi ngon của lão nông Đào Minh Chuyên

Giống bưởi Đào Chuyên hiện nay đã có mặt khắp nơi trên cả nước. Đây là một trong những giống bưởi ngon được nhiều người yêu thích. “Cha đẻ” của giống bưởi nào chính là ông Đào Minh Chuyên (1969) ở thị trấn Như Quỳnh, huyện Văn Lâm, tỉnh Hưng Yên. Giống bưởi này được lấy tên từ người lai tạo ra nó, chữ Đào trong họ và chữ Chuyên trong tên, ghép lại là Đào Chuyên. 

Là người nông dân thực thụ, quanh năm gắn bó với ruộng đồng, vườn tược, ông Đào Minh Chuyên luôn nỗ lực vươn lên và mong muốn có thể cải thiện cuộc sống. Ngoài làm nông, ông Chuyên đã có thời gian cùng vợ đi buôn trái cây ra chợ Long Biên (hà Nội). Thời điểm đó, có lúc ông đã gần như mất trắng số vốn ban đầu tích góp được. Sau thất bại đó, vợ chồng ông lại về làm vườn, cải tạo đất ruộng trồng giống cam đường. Thời điểm đó, cam đường bán được với giá cao. Cùng với nguồn thu nhập từ chăn nuôi lợn, đánh lưới bén, cuộc sống của gia đình ông dần cải thiện và khấm khá. Thế nhưng, với tính tò mò, ham học hỏi và không ngừng cố gắn cải thiện sản xuất, ông Chuyên nhận thấy giống cam đường mặt dù thu được lợi nhuận cao nhưng cây lại cho năng suất thấp. Ông tiếp tục mày mò, tìm tòi với mong muốn tạo ra được giống cây ăn trái có năng suất cao, chất lượng quả ngon và thu lại lợi nhuận tốt cho người nông dân.

Bưởi Đào Chuyên chín có màu vàng ươm (Ảnh: Sưu tầm)

Khi phá bỏ vườn cam đường để chuyển sang trồng bưởi, ông Đào Minh Chuyên mang rất nhiều trăn trở. thời điểm đầu, ông trồng các giống bưởi truyền thống. Mặc dù có mang lại lợi nhuận nhưng ông vẫn không hài lòng về một số nhược điểm của chúng. Muốn tạo ra một giống bưởi ngon khắc phục được những nhược điểm của các giống bưởi truyền thống nhưng ông lại không có nhiều kiến thức chuyên môn về lai tạo giống, ông cũng không được đào tạo qua trường lớn nên gặp rất nhiều khó khăn. Không khuất phục, ông tự học hỏi, mày mò tìm hiểu qua sách, báo, internets, tích cực tham gia các buổi tập huấn chuyển giao công nghệ cây trồng,.. Sau nhiều tháng thử nghiệm cắt, ghép bằng nhiều phương pháp khác nhau, năm 2010, ông Chuyên đã ghép thành công giống bưởi mới, lấy tên là bưởi Đào Chuyên. 

Giống bưởi Đào Chuyên được ông Chuyên  ghép mắt từ 2 loại bưởi cổ. Ông cho biết, ban đầu ông ghép 4 cây nhưng chỉ có 2 cây sống được. 2 cây sống được, đến năm thứ 3 thì cho quả. Dù là lần đầu ra quả nhưng cây lại rất sai quả. Lứa quả đầu cho kết quả ngoài mong đợi với khối lượng quả to nặng đến 1,6 kg, quả bưởi có hình thức đẹp. Khi bưởi chín, vỏ có màu vàng tươi, mỏng, bưởi chỉ có 12 múi nhưng rất nhiều nước. Bưởi ngọt mát, không bị nát tép, có thể để lâu từ 3 - 5 tháng mà không cần dùng đến thuốc bảo quản. 2 tháng trước khi thu hoạch, không cần phải phun trước bảo vệ thực vật. Giống bưởi này có khả năng chống chọi sâu bệnh rất tốt. 

Thành quả lai tạo được như mong đợi, ông Chuyên bắt đầu mở rộng diện tích trồng trọt. ông vay mượn thêm vốn đề đầu tư thuê đất, nhân rộng mô hình. Hiện nay, ông Đào Minh Chuyên đang sở hữu hơn 3 nghìn gốc bưởi trong khu vườn rộng 4 mẫu. Quá trình chăm sóc giống bưởi lai tạo được, ông chỉ sử dụng phân bón hữu cơ, chủ yếu là đậu tương. Ông còn mày mò nghiên cứu và áp dụng nhiều giải pháp khắc phục sâu bệnh hại, nâng cao chất lượng cây trồng như kỹ thuật “phân hóa mầm hoa”,  “che phủ bầu đất”,  và “trẻ hóa cây bưởi” vô cùng hiệu quả.

Giống bưởi Đào Chuyên có nhiều ưu điểm để phân biệt với các giống khác như bưởi thường ra quả thành chùm, mỗi chùm có đến 6 - 7 quả, quả bưởi to, vàng ươm.  Cây vô cùng sai quả, cây trưởng thành có thể ra từ 150 – 200 quả/năm. Mỗi năm, cứ đến cuối tháng 10 âm lịch, vườn bưởi của ông Chuyên lại chín vàng, hương thơm ngào ngạt. Ước tính mỗi năm, vườn bưởi của ông có thể mang lại cho ông thu nhập cả hàng tỷ đồng. 

Giống bưởi Đào Chuyên đến gần hơn với nông dân cả nước

Dù không được học chuyên về nông nghiệp, không được đào tạo bài bãi về kỹ thuật cắt ghép cây, nhưng với niềm đam mê đối với nghề nông, với vườn tược, người nông dân vùng đất Hưng Yên - lão nông Đào Minh Chuyên đã lai tạo ra giống bưởi ngon được nhiều người biết đến. Đó là quá trình tìm tòi, học hỏi, cố gắng không ngừng và một tính yêu to lớn đối với nghề nông. Với tất cả nỗ lực đó, năm 2017, giống bưởi do ông Chuyên lai tạo đã được vinh danh trong top 50 thương hiệu xuất sắc của 3 miền. Đến 10/2018, Bưởi Đào Chuyên”của được dán tem truy xuất nguồn gốc, được bán ra thị trường. Năm 2019, bưởi Đào Chuyên đã được Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ chứng nhận đăng ký nhãn hiệu với thương hiệu Bưởi Đào Chuyên.

Ông Đào Văn Chuyên bên vườn bưởi giống (Ảnh: Sưu tầm)

Hiện nay, giống bưởi Đào Chuyên đã được nhiều nông dân trên khắp cả nước biết đến, tìm hiểu và mua giống về trồng. Mỗi năm ông Chuyên xuất bán khoảng 40.000 gốc bưởi giống đi khắp các tỉnh thành trên cả nước. Đặc biệt, những ai muốn tìm hiểu kỹ thuật trồng bưởi của ông Chuyên, khi đến với ông, đều được chia sẻ, chỉ dẫn tận tình

Bưởi Đào Chuyên được nhiều người sau khi trồng đánh giá là giống bưởi dễ trồng, dễ chăm sóc, chống chọi tốt với sâu bệnh hại. Đặc biệt, giống bưởi này cho chất lượng quả tốt, sai quả và mang lại hiệu quả kinh tế cao. Ngay lứa quả đầu, bưởi Đào Chuyên đã cho ra chất lượng quả ngon, không giống như một số giống bưởi khác phải mất đến 2 -3 lứa mới cho ra chất lượng quả như ý. 

Hiện nay, bưởi Đào Chuyên đã được trồng rộng rãi khắp nơi. Nhiều người nhờ giống bưởi này mà thoát nghèo, vươn lên khấm khá. Riêng với ông Chuyên, ông vẫn yêu đất, yêu cây, yêu công việc làm nông và vẫn tìm tòi, mày mò thêm những cách trồng, cách phòng trừ sâu bệnh. Với ông Chuyên, chỉ cần say mê và cần cù, tất cả đều có thể làm được. Và hễ ai đến nhà ông, ông lại say sưa nói về cây bưởi, nói về cách trồng, cách tưới tiêu ,chăm sóc với một niềm yêu thích lớn lao. Sức sống, niềm say mê trong ông có thể khiến cho bất kỳ ai yêu nghề nông đều cảm thấy như được truyền thêm lửa. 

>>> Xem thêm: Bưởi phúc trạch - Đặc tính và câu chuyện lịch sử làm nên danh tiếng của giống bưởi quý

Nếu có thắc mắc hoặc muốn tư vấn vui lòng liên hệ: Hotline 02871069698 hoặc Fanpage Bác sĩ Nông nghiệp.

- Thông tin tham khảo được Bác Sĩ Nông Nghiệp tổng hợp