Phòng trị bệnh đốm nâu gây hại lúa

Bệnh đốm nâu gây hại lúa là bệnh cực kỳ nguy hiểm cho ngành trồng lúa. Nấm bệnh gây hại sẽ làm thất thu, mất năng suất và giảm chất lượng hạt lúa. Bệnh được phát hiện đầu tiên vào năm 1901, và bệnh gây hại phổ biến ở các giống lúa trồng ở Châu Á, Châu Mỹ và Châu Phi. Bệnh đốm nâu gây hại lúa là nguyên nhân của việc mất mùa và nạn đói ở Bengal vào năm 1942.

1. Nguyên nhân của bệnh đốm nâu gây hại lúa

Bệnh đốm nâu gây hại lúa hay còn được gọi là bệnh tiêm lửa do nấm Bipolaris oryzae gây ra, nấm này còn có tên khác là Helminthosporium oryzae. Nấm bệnh đốm nâu gây hại lúa sinh trưởng trong điều kiện nhiệt độ khá rộng. Ở điều kiện độ ẩm không khí từ 60 - 100% thì nhiệt độ thích hợp để nấm sinh trưởng là khoảng từ 27 - 30^oC.

Biểu hiện nhẹ của bệnh đốm nâu gây hại lúa (Ảnh: sưu tầm)

Bệnh đốm nâu gây hại lúa làm cho lá mạ bị cháy, cây lúa nhiễm bệnh vào thời kỳ làm đòng sẽ ảnh hưởng đến thời kỳ trổ vỏ, làm hạt lúa bị đen lép hoặc lửng hạt. Bệnh đốm nâu sẽ gây hại nặng hay nhẹ tùy thuộc vào điều kiện thời tiết và giống canh tác. Nếu giống lúa canh tác mẫn cảm với bệnh sẽ gây thiệt hại nhiều đến năng suất và chất lượng hạt gạo thành phẩm. Giống chống chịu hoặc kháng thi vết bệnh đốm nâu gây hại lúa  sẽ nhỏ và sẽ ít thiệt hại hơn. 

Bệnh đốm nâu gây hại lúa lây truyền trên đồng ruộng chủ yếu là nhờ gió, ngoài ra bệnh còn có thể gây hại trên các nhóm cỏ 1 lá mầm ( lồng vực, đuôi phụng,...) xuất hiện trong ruộng canh tác. Tỷ lệ truyền nhiễm từ cây bệnh sang cây khỏe lên đến 59.4% và thời gian từ lúc nấm bệnh bắt đầu xâm nhập cho tới khi xâm nhập thành công là 4 tiếng.

Biểu hiện ban đầu của bện đốm nay là các vết bệnh màu vàng nhạt sau đó từ từ mở rộng thành các vết màu nau có viền vàng hình oval hoặc hạt vừng (mè). Nấm bệnh gây hại trên bẹ lá làm đồng và vỏ hạt thóc có màu nâu không có hình dạng nhất định, nếu bệnh đốm nâu gây hại trên bông lúa ở mức độ nẵng sẽ làm ảnh hưởng đến nội nhũ và khiến cho hạt lúa bị lép, lửng. 

Vết bệnh đốm nâu gây hại lúa (Ảnh: sưu tầm)

2. Phòng trị bệnh đốm nâu gây hại lúa

Để phòng bệnh đốm nâu gây hại lúa cần áp dụng các biện pháp phòng trừ dịch hại tổng hợp như:

• Vệ sinh đồng ruộng thật kỹ, dọn sạch tàn dư cỏ dại, rơm rạ.

• Cần thường xuyên cập nhật diễn biến tình hình sâu bệnh hại, và thời vụ gieo trồng phù hợp.

• Nấm bệnh đốm nâu gây hại lúa sẽ xâm nhập và gây hại mạnh nếu cây lúa bị thiếu dinh dưỡng và mất cân bằng. Cần bón phân đúng cách, đúng lúc, tránh tình trạng cây lúa bị thiếu dinh dưỡng, đảm bảo sự sinh trưởng và sức đề kháng của cây.

• Đảm bảo cung cấp đủ nước trong suốt thời gian canh tác.

• Khâu chọn lọc và bảo quản giống cần phải chú ý như phải phơi khô, lựa chọn hạt lúa căng mẩy, không có vết bệnh đốm nâu bên ngoài vỏ trấu của hạt lúa.

• Trước khi gieo trồng cần xử lý hạt giống để diệt trừ mầm bệnh đốm nâu gây hại lúa bằng cách: ngâm hạt giống vào nước ấm khoảng 54 - 55oC trong vòng từ 10 - 20 phút, hoặc xử lý bằng các loại thuốc diệt nấm trước khi đem ủ cho hạt nảy mầm và đi gieo.

• Để phòng bệnh đốm nâu gây hại lua khi trồng cần tiến hành thu dọn cỏ dại trong ruộng thường xuyên để tránh cỏ dại trở thành cây ký chủ cho nấm bệnh ký sinh và lây lan sang cây lúa.

Cỏ dại có thể trở thành vật ký chủ của nấm bệnh đốm nâu trên đồng ruộng (Ảnh: sưu tầm)

• Trong trường hợp nấm bệnh đốm nâu gây hại nặng trên đồng ruộng quá nhiều có thể tiến hành phun các loại thuốc như Help (400SC, 400OD), Majetictop 420SC, Camilo 150SC. Liều lượng theo chỉ dẫn trên bao bì sản phẩm.

- Thông tin tham khảo được Bác Sĩ Nông Nghiệp tổng hợp -