Tìm hiểu một số loại bệnh hại cây ăn quả và cách phòng trừ

Cây ăn quả là loại cây trồng nông nghiệp có giá trị kinh tế cao, được trồng kinh doanh phổ biến ở nhiều vùng miền của nước ta. Tuy nhiên, việc trồng nhóm cây này luôn khiến người nông dân phải đối mặt với nhiều loại sâu bệnh hại. Khi cây ăn quả bị sâu bệnh hại, nếu không có biện pháp chữa trị kịp thời sẽ khiến năng suất và chất lượng quả kém. Vì vậy phòng ngừa bệnh là biện pháp được ưu tiên hàng đầu nhằm hạn chế sâu bệnh hại cây ăn quả, gây ảnh hưởng đến hiệu quả kinh tế của bà con nông dân. 

1. Một số loại bệnh hại cây ăn quả thường gặp

Trồng cây ăn quả, người nông dân phải đối phó với rất nhiều loại sâu bệnh hại cây. Mỗi giống cây cũng có những loại bệnh hại riêng. Sau đây là một số loại bệnh hại cây ăn quả thường gặp nhất: 

Bệnh thán thư: 

Bệnh thán thư là loại bệnh hại cây ăn quả xảy ra phổ biến ở nhiều loại cây trồng. Tác nhân gây bệnh là nấm colletotrichum. Bệnh này xảy ra thường xuyên các cây có múi, xoài, na, chôm chôm, sầu riêng, thanh long, măng cụt, đu đủ,…

Bệnh có thể gây chủ yếu ở các bộ phận của cây như lá, hoa quả, cành non và chồi. Cây nhiễm bệnh thán thư, trên lá sẽ xuất hiện các đốm màu nâu, hình hơi tròn, khô. Vết bệnh phát triển lớn lên sẽ liên kết với nhau làm khô cháy một mảng lá, khiến lá vàng úa và rụng. Bệnh hại cây ăn quả này khiến cây sinh trưởng kém, làm hoa bị khô đen, rụng, quả non bị thối và rụng. Điều này khiến năng suất và chất lượng quả giảm. ư

Bệnh thán thư trên cây dưa hấu (Nguồn: Internet)

Bệnh thối nụ hoa:

Tác nhân gây bệnh thối nụ hoa ở cây ăn quả là nấm Colletotrichum sp. Bệnh xảy ra ở nhiều loại cây ăn quả khác nhau. Trong đó, cây vải và cây nhãn là những cây bị hại phổ biến nhất. Bệnh thường gây hại vào giai đoạn vải, nhãn bắt đầu ra lộc, nụ, hoa và quả non làm cho nụ hoa bị biến màu nâu, chuyển dần sang đen, rồi thối, khô và rụng, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất cây trồng. 

Bệnh vàng thối rễ 

Tuyến trùng, nhện hại rễ, rệp sáp đất là các tác nhân chính gây bệnh vàng lá thối rễ ở cây ăn quả. Những loại côn trùng này thường tạo ra các vết thương hở trên bộ rễ, làm giảm khả năng miễn dịch của rễ. Từ đó, tạo điều kiện thuận lợi cho các loại nấm Pythium, Fusarium, Phytophthora, Rhizoctonia xâm nhập và gây hại cây trồng. 

Nấm xâm nhập khiến bộ rễ bị thối dần từ rễ nhỏ lan vào trong rễ lớn. Rễ bị thối sẽ chuyển sang màu nâu, vỏ rễ tuột khỏi phần gỗ làm rể mất khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng, nước. Khi bệnh mới xuất hiện, phần gân lá của cây bắt đầu có màu vàng nhạt, phiến lá ngả sang màu vàng cam và dễ rụng, lá dần chuyển sang vàng. Cây bị bệnh cho chất lượng quả kém và rụng sớm. Bệnh nặng, tất cả rễ bị thối đen và chết khiến cây chết toàn thân. 

2. Các biện pháp phòng bệnh hại cây ăn quả 

Tùy vào giống cây trồng, điều kiện sinh thái, vùng trồng mà các loại cây ăn quả sẽ mắc các bệnh hại khác nhau và những thời điểm khác nhau. Vì vậy, người trồng cần áp dụng chung những nguyên tắc cơ bản trong việc phòng trừ bệnh cho cây trồng nhằm tiêu diệt sâu bệnh hại cũng như đảm bảo chất lượng quả, sự an toàn vệ sinh thực phẩm và năng suất cây trồng.

Để phòng trừ bệnh hại cây trồng, bà con nên áp dụng các biện pháp sau:

Để phòng bệnh cho cây ăn quả cần thường xuyên thu gom lá, quả, cành rụng trong vườn (Nguồn: Internet)

• Khi chọn lựa giống cây để trồng, bà con nên chọn những giống tốt, khỏe, có khả năng chống chịu được sâu bệnh. Trồng cây ăn quả theo phương pháp thâm canh nhằm tạo điều kiện để cây sinh trưởng, phát triển tốt, cách này sẽ giúp nâng cao khả năng chống chịu sâu bệnh của cây.

• Mỗi loại sâu bệnh có một loại thiên địch riêng. Bà con có thể tận dụng các loài thiên địch tự nhiên để phòng trừ sâu bệnh hại cây ăn quả. Trồng xen canh các loài cây thu hút thiên địch, bảo vệ và phát huy chúng, tạo điều kiện để chúng cư trú, phát triển là một trong những cách phòng sâu bệnh hại cây ăn quả hiệu quả và ít tốn kém.

• Giữ gìn vệ sinh vườn cây. Thu gom lá, hoa, quả rụng, cành khô, gãy thường xuyên để vườn luôn thông thoáng. Tỉa bớt những cành rậm rạp, để ảnh nắng có thể chiếu vào mọi ngóc ngách của vườn trồng.

• Bón phân đầy đủ cho cây để cây phát triển khỏe mạnh, tăng khả năng chống chịu sâu bệnh hại. 

• Hằng năm, tiến hành quét nước vôi vào gốc cây theo định kỳ để phòng bệnh hại cây ăn quả. Ngoài ra, bà con cũng có thể dùng thuốc Boocđô thay cho vôi.

• Khi một cây trong vườn có dấu hiệu nhiễm bệnh, bà con ngắt bỏ cành lá bị bệnh mang đi tiêu hủy. Thường xuyên quan sát, theo dõi sự phát triển của sâu bệnh để có biện pháp đối phó kịp thời và hạn chế tình trạng bệnh lân lan sang cây trồng khác.

• Người trồng cây lưu ý hạn chế việc sử dụng các loại thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật, chỉ phun khi thực sự cần thiết để tránh gây ảnh hưởng đến chất lượng quả.

Phòng trừ sâu bệnh hại cây ăn quả là một trong những công việc chăm sóc, bảo vệ cây quan trọng. Tuy nhiên, khi phòng trừ sâu bệnh cần tuân theo những nguyên tắc nhất định để không làm ảnh hưởng đến chất lượng quả. Đồng thời, tạo sự yên tâm cho người tiêu dùng.

>>> Xem thêm: Các biện pháp phòng ngừa sâu bệnh hại cây trồng an toàn, hiệu quả