Xơ dừa trồng cây là gì? Tác dụng và cách ủ xơ dừa trồng cây hiệu quả

Xơ dừa trồng cây là một loại vật liệu được nhiều người ưu tiên lựa chọn để trồng cây trong chậu, làm giá thể thủy canh phổ biến hiện nay. Xơ dừa trồng cây có khả năng giữ ẩm tốt để giúp cây phát triển, tuy nhiên nếu không xử lý các thành phần hóa học của xơ dừa sẽ làm cho cây không thể hấp thu được chất dinh dưỡng làm cây không phát triển và có thể gây chết cây.

1. Xơ dừa trồng cây là gì? Công dụng và thành phần của xơ dừa trồng cây

Xơ dừa trồng cây hay còn được gọi là mụn dừa là sản phẩm lấy từ phần vỏ của trái dừa xay nhuyễn. Trong một quả dừa thành phẩm xơ dừa chiếm tỷ lệ khoảng 23 - 24%. Xơ dừa trồng cây có khả năng giữ ẩm, giữ chất dinh dưỡng cho giá thể. Xơ dừa trồng cây có thể được sử dụng trực tiếp hoặc phối trộn với một số loại giá thể khác như trấu hun, vỏ đậu, vỏ trấu, phân hữu cơ,... để tăng độ tơi xốp và bổ sung thêm chất dinh dưỡng cho cây trồng.

Xơ dừa là một loại nguyên liệu được tận dụng từ phần vỏ dừa bỏ đi (Ảnh: sưu tầm)

Xơ dừa trồng cây là một loại vật liệu hữu cơ, các thành phần hóa học và đặc tính của xơ dừa bao gồm: 

Xơ dừa trồng cây là loại nguyên vật liệu dễ kím và rất phù hợp để làm giá thể trồng nhiều loại cây từ cây trong gia đình đến các vườn ươm và các vườn chuyên sản xuất rau, hoa, quả công nghệ cao. Xơ dừa có thể được tái sử dụng đến 3 lần. Có rất nhiều loại xơ dừa trồng cây hiện nay bao gồm: xơ dừa chưa xử lý, xơ dừa đã qua xử lý, xơ dừa dạng viên nén, xơ dừa ủ vi sinh. Nếu mua loại xơ dừa chưa qua xử lý thì cần tiến hành xử lý để loại bỏ tanin và lignin trong xơ dừa trồng cây vì hai chất này có thể gây kết tủa phân bón và chất dinh dưỡng gây nghẹt rễ, vàng và gây chết cây. 

2. Cách để xử lý xơ dừa trồng cây

Xơ dừa trồng cây là một loại vật liệu dễ kiếm và có giá thành rẻ. Xơ dừa trồng cây đã qua xử lý lignin và tanin rất tốt và tiện lợi để trồng cây. Nếu không xử lý sạch tanin và lignin trong xơ dừa sẽ gây ảnh hưởng đến cây trồng. Vì vậy cần có phương pháp xử lý xơ dừa đúng cách để không gây hại đến cây trồng.

Sau khi mua xơ dừa về đổ vào bồn chuyên dụng chuyên để xử lý xơ dừa trồng cây hoặc các loại thau chậu không bị chảy nước, đổ nước vào ngâm. Sau khoảng 3 - 4 ngày tiến hành đổ nước đó bỏ và thấy phần nước đổ đi có màu đỏ nâu sẫm. Tiếp tục ngâm xả xơ dừa trồng cây cho đến khi nước đổ ra là nước trong màu nâu rất nhạt hoặc không màu là đã xử lý xong tanin

Pha vôi bột vào nước với tỷ lệ 2kg/100l rồi hòa tan hoàn toàn. Để dung dịch nước vôi trong vừa pha xong cho lắng đọng, sử dụng phần nước vôi trong để xử lý lignin. Cho nước vôi trong vào bể chứa nước xử lý, sau đó cho xơ dừa trồng cây vào ngâm trong khoảng 14 ngày. Khoảng 2 - 3 ngày tiến hành khuấy trong bồn xử lý cho đều. 

Sau 14 ngày ngâm xơ dừa trồng cây vào dung dịch nước vôi để xử lý lignin thì xả bỏ nước trong bồn, cho nước sạch vào ngâm xơ dừa khoảng 1 ngày rồi tiếp tục xả với nước sạch khoảng 2 - 3 lầ để rửa sạch nước vôi trong xơ dừa.

Xơ dừa trồng cây cần được xử lý trước khi sử dụng (Ảnh: sưu tầm)

Sau khi xơ dừa trồng cây đã được xử lý xong tanin và lignin thì tiến thành đem phơi cho khô để bảo quản và sử dụng. 

3. Một số cách phối trộn giá thể với xơ dừa trồng cây

Xơ dừa trồng cây có thể được phối trộn với một số loại vật chất và phân bón hữu cơ khác như: trấu hun, tro trấu, vỏ đậu, vỏ trấu, đá ferlite, phân chuồng hoai mục, các loại phân hữu cơ vi sinh,... để tăng độ xốp, độ thoáng và hàm lượng dinh dưỡng cho giá thể trồng. 

Có thể phối trộn xơ dừa trồng cây + Tro trấu hoặc trấu hun + Vỏ trấu (hoặc vỏ đậu) + phân chuồng (hoặc phân hữu cơ vi sinh) với các tỉ lệ như 2:1:1:1, 1:1:1:1, 2:2:1:1,...

Xơ dừa được dùng nhiều khi trồng cây trong nhà kính (Ảnh: sưu tầm)

Cách để phối trộn và ủ giá thể với xơ dừa trồng cây đã xử lý:

• Bước 1: Cho các loại vật liệu vào theo tỷ lệ nhất định và cho thêm chế phẩm sinh học Trichoderma để tăng cường hệ vi sinh cho giá thể và ngăn ngừa một số loại nấm bệnh gây hại 

• Bước 2: Tiến hành trộn (đảo) đều các nguyên liệu giá thể lại với nhau rồi tưới nước để nấm Trichoderma phát triển. Nếu có các loại đá trồng cây như đá perlite, đá nham thạch,... có thể bổ sung vào tỷ lệ khoảng 10% lượng giá thể để tăng độ thoáng và bổ sung một số khoáng chất thiết yếu cho giá thể. Sau khi trộn thì dùng bạt đậy kín đống ủ.

• Bước 3: Sau khi ủ khoảng 10 - 15 ngày, mở đốn ủ giá thể ra rồi trộn đều lại, nếu đống ủ quá khô thì tưới thêm nước vào để tạo điều kiện cho hệ vi sinh phát triển. Có thể tiến hành trộn đống ủ giá thể trồng cây nhiều lần mỗi lần cách nhau khoảng 7 - 8 ngày.

• Bước 4: Sau khi ủ xong khoảng 30 ngày là giá thể trồng cây đã có thể sử dụng. Thời gian ủ càng lâu giá thể càng có nhiều chất dinh dưỡng do các các loại nấm vi sinh tiến hành phân hủy các vật chất như xơ dừa trồng cây, phân hữu cơ,.. để tạo thành chất dinh dưỡng hữu cơ mà cây trồng có thể hấp thu dễ dàng.

• Lưu ý: sau khi đem giá thể ra khỏi đống ủ cần tưới nước để hạ bớt nhiệt độ của giá thể xơ dừa trồng cây trước khi trồng cây vào.

Nếu quá trình xử lý và phối trộn giá thể quá phức tạp và mất nhiều thời gian thì có thể mua các loại xơ dừa trồng cây đã xử lý hoặc các loại giá thể chuyên dụng đã được phối trộn sẵn ở các cửa hàng vật tư nông nghiệp.

 Xơ dừa trồng cây đã xử lý dạng cục (Ảnh: sưu tầm)

- Thông tin tham khảo được Bác Sĩ Nông Nghiệp tổng hợp -