Cá dĩa: Nguồn gốc, đặc điểm, tập tính sinh sản của cá

Cá dĩa có nguồn gốc từ Nam Mỹ là loại cá có ngoại hình nổi bật được nhiều người chơi cá cảnh yêu thích. Loài cá này có thân hình dẹt như chiếc đĩa cùng màu sắc, hoa văn trên thân độc đáo. Dù mới du nhập vào Việt Nam nhưng cá đã nhanh chóng được đón nhận. Loài cá có ngoại hình bắt mắt này luôn nằm trong top những loại cá cảnh giá trị cao được nhiều người săn đón. 

1. Nguồn gốc của cá dĩa

Dù mới du nhập vào Việt Nam khoảng vào những năm 2000 nhưng cá dĩa đã nhanh chóng được những người yêu cá cảnh ở Việt Nam đón nhận. Đây là loài cá cảnh có giá trị cao được nuôi phổ biến khắp nơi trên thế giới. Cá dĩa có nguồn gốc từ Nam Mỹ. Nơi phát hiện nó lần đầu tiên là ở lưu vực sông Amazon, nơi vốn nổi tiếng là quê hương của nhiều loài cá nước ngọt

Hiện nay, cá dĩa có 2 loại là cá dĩa tự nhiên và cá dĩa thuần chủng.Cá dĩa tự nhiên bao gồm 4 giống chính là dĩa nâu, heckle, xanh dương và xanh lá. Cá dĩa tự nhiên có giá trị rất cao. Cá dĩa nuôi làm cảnh hiện nay là loại cá dĩa thuần chủng đã được lai tạo từ nhiều chuyên gia nuôi cá. Cá được lai tạo có nhiều màu sắc, hoa văn khác nhau. Cá dĩa là loài cá quý hiếm. Khi mới du nhập vào Việt Nam cá có giá trị khá cao. Sau đó, cá được nhiều chuyên gia cá cảnh ở Việt Nam tiến hành nhân giống và trở nên dần phổ biến hơn.

Cá dĩa có màu sắc nổi bật cùng hoa văn trên thân cá độc đáo (Ảnh: Sưu tầm)

2. Đặc điểm hình dáng của cá dĩa

Giống như tên gọi của mình, cá dĩa có thân hình cao, dẹp 2 bên tựa như chiếc đĩa. Cá dĩa có nhiều kiểu hình, đa dạng kiểu hoa văn màu sắc trên thân cá tùy thuộc vào từng giống cá dĩa. Cá dĩa trưởng thành có chiều dài cơ thể dao động từ 10 - 15cm. Đặc điểm chung của cá Dĩa là có thân hình dẹp ngang hình dĩa tròn. Cá có màu sắc rất đa dạng cùng nhiều đốm hoa văn trên cơ thể. Cá dĩa có đầu ngắn, mắt cá lớn và linh động. Các vi của cá tương đối phát triển. Phần vi ở ngực và νi ở đuôi là những tia vі mềm. Trên thân cá dĩa сó nhiều sọc đứng. Các sóc đứng trên thân cá thường có độ đậm nhạt khác nhau tùy theo loài. Cá dìa đực thường có kích thước cơ thể lớn hơn cá dìa cái. 

3. Môi trường sống của cá dĩa

Cá Dĩa phân bố tự nhiên ở khu vực sông Amazon thuộc Nam Mỹ. Môi trường nước sinh sống của cá có nhiệt độ trung bình dao động từ 28 – 30 độ C, độ pH khoảng 4 -6. Cá dĩa là loài cá có bảng tính ôn hòa. Chúng sống theo bầy đàn. Cá dìa sống trong tự nhiên thường ăn đa dạng các loại thức ăn như các loài cá nhỏ, côn trùng, giáp xác, tảo, mùn bã hữu cơ,...  Với thân hình tròn dẹt đặc trưng, cá dĩa có thể thích nghi với việc ẩn nấp dưới thảm thực vật, len lỏi qua rong cỏ dễ dàng. Cá dĩa được nuôi làm cảnh đầu tiên ở Mỹ lần đầu tiên vào những năm 50 của thế kỷ 19. Sau đó phát triển dần sau các nước Châu Á như Đài Loan, Hồng Kông, Singapore, Thái Lan,… Hiện nay, cá dìa được nhân giống và nuôi làm cảnh phổ biến khắp nơi trên thế giới.

Cá dĩa được tìm thấy lần đầu tiên ở Nam Mỹ (Ảnh: Sưu tầm)

4. Tập tính sinh sản của cá dìa

Cá dĩa  có thể sản quanh năm. Vào mùa lạnh, chúng có xu hướng đẻ ít trứng hơn. Cá dìa có tập tính bắt cặp để sinh sản. Đến mùa sinh sản, cá cái và cá đực thường bơi sát nhau. Trong thời kỳ phát dụ, cá dìa có màu sắc sặc sỡ hơn. Cá mài thường tỏ ra hung hăng, thường cắn vào cá trống để báo hiệu việc sẵn sàng sinh sản. Trước khi đẻ cá thường có hiện tượng rùng mình, toàn thân rung, vây xếp lại. Đôi khi, chúng đứng yên tại chỗ và ít bắt mồi hơn. Cá cái thường đẻ trứng lên tổ hay giá thể (thực vật thủy sinh, đã ở tầng đáy). Sau đó cá đực sẽ bơi theo hướng cá cái đẻ trứng để thụ tinh cho trứng.  Trung bình, cá dĩa cái sẽ sinh sản từ 200 – 800 trứng tùy vào độ tuổi sinh sản. Lần đầu tiên sinh nở, chúng thường để khoảng 150 - 200 trứng, số lượng trứng sẽ tăng dần theo độ tuổi cá.  

Sau khi sinh, cá bố mẹ sẽ chăm sóc trứng và cá con. Sau 2 -3 ngày sinh sản thì trứng nở. Cá con sẽ tiêu hết noãn hoàng từ sau 3 – 4 ngày. Cá sau khi nở vẫn tiếp tục bám trên mình cá bố mẹ từ 14 - 18 ngày. Cá con ăn chất nhầy trên cơ thể bố mẹ. Cá dìa mới nở thường có kích thước khoảng 1,2 – 2mm. Sau 5 – 6 tuần tuổi, cá  có kích thước khoảng  2,4 – 2,5cm. Cá ở độ tuổi 5 – 6 tuổi trở lên sẽ hoàn thiện cơ thể với hình dáng, màu sắc đầy đủ. Cá dìa có tuổi thọ trung bình khoảng 8 năm. Có một số con có thể sống đến 12, 13 năm 

Cá dĩa vàng (Ảnh: Sưu tầm)

5. Các loại cá dĩa phổ biến hiện nay

• Cá dĩa lam: Cá dĩa lam là loại cá có màu xanh coban trong suốt. Khi còn bé, cá có màu xanh ngọc lam thuần túy. Thân cá có điểm xuyết sọc trắng, xanh đậm. Phần vây bơi cá có chỗ trong suốt, vây mỏng hơn so với cây những loài cá khác.

• Cá dĩa xanh lục: Dòng cá dĩa này sở hữu màu xanh lục nổi trội, điểm xuyết các đốm đỏ dọc quanh thân. Cá dĩa xanh lục đôi khi có các sọc đen quanh mắt. Đây cũng là dòng cá cảnh được nhiều người chuộng nuôi

• Cá dĩa nâu: Cá dĩa nâu là loại cá có các đường sọc mời nhạc, phân bố không đồng đều trên cơ thể và màu sắc hơi xỉn.

• Cá dĩa Heckel: Là dòng cá dĩa tự nhiên sở hữu màu sắc độc đáo. Chúng có phần sọc chính trên cơ thể nổi bật. Màu sắc này đối lập với màu tối trên toàn bộ màu sắc cơ thể. Cá Heckel màu đỏ được xem là một trong những loại cá dĩa đẹp nhất được nhiều người săn lùng

• Cá dĩa bông xanh: Cá có cả hai màu đỏ và xanh nổi bật. Đây là loại cá được lai tạo từ nhiều loại cá dĩa khác nhau.. Cá có màu xanh bao phủ toàn thân, điểm xuyết là những chấm đỏ. Cá có đôi mắt đỏ với những sọc đỏ quanh mắt vô cùng độc đáo. 

• Cá dĩa bồ câu: Cá có thân hình màu kem hoặc màu trắng sáng. Trên thân có những họa tiết đan lưới màu đỏ, đuôi chúng màu đen. 

• Cá dĩa vàng: Cá sở hữu màu vàng sáng toàn thân. Trên cơ thể có các sọc  trắng mờ ẩn hiện. Cá có mắt màu đỏ, vây trong suốt.  

Bài viết vừa chia sẻ đến bạn tất tần tật thông tin về cá dĩa - một loài cá kiểng được nhiều người nuôi yêu thích. Với những chia sẻ trên, hy vọng bạn sẽ có thêm những kiến thức về loài cá xinh đẹp này.