Cá Koi

1. Nguồn gốc của cá Koi

Được xem là Quốc Ngư của Nhật Bản, cá Koi hay còn được biết đến là cá chép Nhật thuộc họ cá Chép, có nguồn gốc từ Trung Á.

Được biết đến đầu tiên ở Trung Quốc, tuy nhiên, đến năm 1914 nhằm tôn vinh vị thái tử Hirohito Nhật Bản đã tổ chức triển lãm cá chép Koi đầu tiên tại Tokyo và Niigata, chính thức được mang tên Niigata Koi. Từ đây, cá chép Nhật với 2 màu chủ đạo "đỏ và trắng" được tôn vinh và mua bán rộng rãi.

Để nghiên cứu thêm về cách lai tạo màu, sinh sản, nhân giống và nuôi dưỡng v.v. từ năm 1950, Nhật Bản đã cử các chuyên gia đến học hỏi tại Trung tâm Khoa học Kỹ thuật thuộc khoa Sinh vật trường Đại học Chicago và khoa Hóa lý thuộc Viện nghiên cứu Illinois, Hoa Kỳ.

Cá chép do người Nhật lai tạo đẹp về màu sắc và đắt giá. Do vậy, mỗi khi nhắc đến loài cá chép được lai tạo có nhiều màu sắc đẹp, người ta liên tưởng ngay đến người Nhật và thường được dùng chung một tên gọi là "cá chép Nhật".

Thực ra, cá chép do Nhật Bản lai tạo có tên gọi là Nishikigoi, dịch ra tiếng Việt là cá chép nhiều màu sắc, đến thế kỷ 19 thì có thêm tên gọi KOI. Từ Koi theo tiếng Nhật là cá chép, từ đồng âm khác nghĩa là tình yêu, yêu mến.

Do cá Koi của Nhật thuộc loại xuất sắc, đắt giá và nổi tiếng, nên người Nhật đã tự đặt ra những quy cách về gam màu, tên gọi để phân biệt từng chủng loại.

Và từ đấy, cá Koi được biết đến đến rộng rãi hơn.

2. Cá Koi có bao nhiêu loài?

Ngày nay, cá Koi vẫn rất phổ biến tại Trung Quốc và Nhật Bản với khoảng hơn 100 loài khác nhau. Và được yêu thích rộng rãi của nhiều quốc gia khác.

Cá Koi có đến khoảng hơn 100 giống khác nhau, tuy nhiên đều mang những đặc điểm chung về hình thái sau:

- Thường có thân hình đẹp, màu sắc đa dạng nên thích hợp sử dụng để trang trí bể cá  cảnh trong nhà.

- Có thể tăng trưởng từ 50 – 150mm mỗi năm, tuổi thọ cá Koi trung bình từ 25 – 35 năm. Tuy nhiên có những trường hợp nuôi cá Koi ao thì có thể lên đến hơn 200 tuổi.

- Có vảy và đầu hơi gù, có vây ở ngực, lưng, bụng và đuôi cá.

3. Các chuẩn loại cá Koi

Cá Koi được chia ra làm hai loại: Koi chuẩn và Koi bướm.

- Koi chuẩn: Hình dáng giống như cá nguyên thủy, nhưng được pha trộn nhiều màu sắc rất đẹp (khi được nhìn từ trên xuống, dọc theo sống lưng), do đó cá Koi chỉ thật sự đẹp khi được nuôi ở ao.

- Koi bướm: Khác với cá nguyên thủy là vi, vây và đuôi dài, khi bơi nhìn uyển chuyển rất đẹp, nên có thể nuôi được ở cả ao và hồ kiếng. Koi bướm còn có những tên gọi khác như "cá chép vây dài" hoặc "cá chép Rồng".

Từ năm 1980 Nhật Bản mới bắt đầu nhân giống loại Koi bướm.

4. 8 loại nhóm cá Koi chính

Người Nhật tin rằng những mảng màu trên mình cá chép Koi khi là những hình xăm sẽ luôn luôn mang lại sự may mắn. Tiêu chuẩn về màu được người Nhật đặt tên như sau:

Có 8 loại nhóm cá Koi chính được đi kèm với đặc tính màu sắc khác nhau như sau :

- Trắng pha Đỏ = Kohaku.

- Trắng pha Đỏ+Đen = Showa Sanke.

- Trắng pha Đen = Utsurimono.

- Đen pha Trắng = Shiro Bekko.

- Vàng pha Đen = Ki Utsuri.

- Bạch kim hoặc Vàng kim = Kinginrin.

- Xám bạc = Asagi.

- Trắng, trên đỉnh đầu có một vòng tròn Đỏ = Tancho. (Loại đặc biệt tượng trưng cho quốc kỳ của Nhật Bản)

Ngoài ra còn có một số giống khác như: Sanke, Ogon, Shusui, Matsuba, Chagoi, Soragoi, Karasu (crow), Taisho Sanke, Koromo, Kawarimono.

5. Đặc điểm của cá Koi

Đối với mỗi giống khi tuổi tác mà môi trường thay đổi cũng sẽ ảnh hưởng đến màu sắc và kích thước cá. Chính vì thế bạn cần biết về đặc điểm tập tính sinh trưởng của cá:

a. Tập tính ăn uống

Koi là loài cá ăn tạo, tuy nhiên vì là dòng cá cao cấp nên thức ăn cũng cần đảm bảo vệ sinh:

- Đối với cá Koi con: thức ăn bằng sinh vật phù du, bột đậu nành pha loãng, bobo,…

- Đối với Koi đã cứng cáp: sử dụng động vật tầng đáy như giun, loăng quăng, ốc, ấu trùng sinh sống ở hồ,…

- Cá trưởng thành: có thể ăn thực phẩm như cám, bã đậu, thóc lép, thức ăn dạng viên đã chế biến sẵn.

Dù ăn tạp, nhưng bạn cũng không nên cho cá Koi ăn quá nhiều vì ảnh hưởng đến hình dáng và màu sắc của cá sau này.

b. Tập tính sinh sản

Cá Koi có thể đẻ sau 2 – 3 năm tuổi, thường để vào ban ngày và đẻ được từ 150 – 200 nghìn trứng tùy vào môi trường và điều kiện sinh sống của cá.

Cá là động vật thụ tinh ngoài nên sau khi cá đẻ xong thì cá đực sẽ bơi theo sau và thụ tinh lên trứng. Sau từ 40 – 50 giờ thì trứng nở.

- Thông tin tham khảo được Bác sĩ nông nghiệp tổng hợp -