Cam thảo đất - vị thuốc Nam quý cho mọi nhà

Cam thảo đất là vị thuốc Nam quý có nguồn gốc từ cây cam thảo đất. Từ lâu, nó đã là nguyên liệu không thể thiếu trong nhiều bài thuốc Đông y chữa bệnh như mẩn ngứa, dị ứng phát ban, mề đay, mụn nhọt… Vậy, vị thuốc này có nguồn gốc, đặc điểm, công dụng gì? Bà con liệu đã biết kỹ thuật trồng và chăm sóc cây đúng cách? Trong bài viết dưới đây, Bác sĩ nông nghiệp sẽ giải đáp hết thắc mắc trên cho bà con!

1. Đặc điểm của cam thảo đất 

Đặc điểm của cây cam thảo đất (Ảnh: Internet) 

• Tên gọi: Cam thảo đất còn được gọi với nhiều cái tên khác như cây nam thảo, thổ cam thảo, dã cam thảo… Tên khoa học của nó là Seoparia dulcis, thuộc họ hoa mõm chó (Scrophulariaceae). 

• Đặc điểm thực vật: Là giống cây nông nghiệp thân thảo, có chiều cao từ 30cm - 80cm, mọc thẳng, thân nhẵn. Rễ cây khá to, hình trụ. Lá cây mọc đối nhau hoặc mọc vòng 3 lá một, nó có hình mác hoặc hình trứng ngược. Mỗi lá sẽ có từ 4 đến 8 hoa nhỏ thường mọc ở nách lá. Vào mùa hè, hoa sẽ nở rộ, có màu trắng rất đẹp, không có gai ở dưới và có gai ở trên. Quả của cây có hình bầu dục và có nhiều hạt nhỏ ở trong. 

• Phân bố: Cây sinh trưởng phát triển mạnh ở vùng có khí hậu nhiệt đới hay đầm lầy. Ở nước ta, cây mọc hoang ở nhiều nơi như ven bờ ao, ven ruộng, thậm chí là ven đường… tập trung chủ yếu ở các tỉnh đồng bằng. 

2. Kỹ thuật trồng và chăm sóc, thu hoạch cây cam thảo đất 

2.1. Kỹ thuật trồng cây 

Thời gian lý tưởng nhất để trồng cây cam thảo là mùa xuân hoặc mùa đông. Để cam thảo đất có thể sinh trưởng và phát triển tốt nhất, bà con cần chú ý thực hiện các bước sau trong quá trình gieo trồng: 

• Bước 1: Chọn đất thích hợp 

Bà con nên chọn loại đất khô, tơi xốp nhiều dinh dưỡng là tốt nhất. Ngoài ra, bà con có thể tiến hành bón trộn thêm phân chuồng đã mục để tăng thêm dinh dưỡng cho đất trồng. Quá trình làm đất này bà con phải cẩn thận kỹ lưỡng để cây được phát triển khỏe mạnh, thuận lợi. 

• Bước 2: Gieo trồng 

Thông thường, bà con có thể tiến hành gieo trồng bằng cách gieo hạt hoặc cắm hom. 

Phương pháp gieo hạt: Thực hiện vào mùa xuân là chủ yếu để nâng cao tỷ lệ nảy mầm. Sau khi đã làm đất, bà con tiến hành gieo hạt trực tiếp rồi quãi đất tầm 1cm lên bề mặt. Tiếp đó tưới nước để giữ độ ẩm cho đất, tầm nửa tháng sau mầm sẽ bắt đầu mọc. 

Phương pháp cắm hom: Chọn phần hom dài khoảng 15cm và có khoảng 2 - 3 mắt đang ngủ. Sau khi bà con đã làm đất và đào rãnh đất rồi tiến hành đặt hom. Khoảng cách thích hợp nhất giữa các hom là khoảng 10cm. Sau đó, bà con lấp đất và dùng tay nén đất nhằm để hom được cố định và tưới nước cho cây. 

Kỹ thuật trồng cây cam thảo đất đúng cách (Ảnh: Internet) 

2.2. Kỹ thuật chăm sóc 

Để cây cam thảo phát triển khỏe mạnh nhất, quá trình chăm sóc cũng cần bà con phải lưu tầm. 

• Đầu tiên là làm cỏ và bón phân cho cây ít nhất 1 lần trong khoảng 1 - 2 tháng để đảm bảo đất luôn tơi xốp và diệt trừ các loại cỏ có hại cho cây. Bà con nên sử dụng các loại phân bón lót để bón cho cây. 

• Thứ hai, bà con cũng cần tưới nước cho cây đều đặn để giữ độ ẩm cho đất. Nhờ đó, cây mới có đủ nước để sinh trưởng thuận lợi. 

• Cuối cùng, khi cam thảo đất bắt đầu mọc từ 3 đến 5 lá, bà con dựa vào mật độ cây có trong rạch để tỉa bớt nhằm tạo ra không gian thông thoáng cho cây phát triển. 

Cách chăm sóc cây cam thảo đất đúng cách (Ảnh: Internet) 

2.3. Kỹ thuật thu hái 

Cam thảo đất có thể thu hái vào hầu hết các khoảng thời gian trong năm. Tuy nhiên, vụ thu hoạch lý tưởng nhất rơi vào khoảng mùa xuân hoặc mùa hè - đây là lúc cây có nhiều dược chất nhất. 

• Khi thu hái cây, bà con nhổ toàn bộ cây, kể cả phần rễ của nó. 

• Sau khi thu hoạch xong, bà con đem cây rửa sạch để loại bỏ hết bụi bẩn, đất cát. 

• Tiếp theo, bà con có thể cắt nhỏ hoặc để nguyên đem đi phơi khô trong khoảng 1 đến 2 ngày. 

• Nếu muốn bảo quản được lâu, hãy để cây vào không gian tránh ánh nắng, tránh độ ẩm cao, thích hợp nhất là nơi thoáng mát. 

3. Công dụng đối với sức khỏe của cam thảo đất 

Trong Y học Cổ truyền, cam thảo đất là vị thuốc có nhiều công dụng như nhuận phế, hỗ trợ thanh nhiệt, giải độc, mát gan, lợi tiểu, kiện tỳ, ngăn ngừa biến chứng của bệnh tiểu đường, giúp giảm huyết áp, điều trị ho, viêm họng, cảm lạnh hay các bệnh nhiệt miệng, rôm sảy ở trẻ nhỏ… 

Công dụng đối với sức khỏe của vị thuốc cam thảo (Ảnh: Internet) 

Mặc dù có nhiều tác dụng đối với sức khỏe nhưng cam thảo cũng có thể gây hại cho người dùng. Nếu sử dụng cam thảo đất quá liều, bạn có thể đối mặt với các nguy cơ như tăng huyết áp, rối loạn cơ, rối loạn nhịp tim, giảm nồng độ kali trong máu… 

Vì vậy, bà con không nên quá lạm dụng vị thuốc này. Đồng thời không nên sử dụng liên tục hoặc quá liều lượng đối với những đối tượng như phụ nữ đang cho con bú, người bị bệnh các bệnh liên quan đến gan, thận, táo bón mãn tính, bị rối loạn huyết áp… 

Như vậy, cam thảo đất chính là vị thuốc Nam quý, có nhiều công dụng đối với sức khỏe con người. Tuy nhiên nó cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây bệnh nếu sử dụng không đúng cách. Hy vọng thông qua bài viết trên đây, bà con sẽ có thêm cho mình nhiều kiến thức hữu ích về vị thuốc này. 

>>> Xem thêm: Cây sầu riêng giống: Nguồn gốc, đặc điểm và công dụng