Cây chà là: đặc điểm, nguồn gốc và công dụng

Một số nơi của nước ta hiện đang phát triển mô hình nông nghiệp trồng cây chà là lấy quả và bước đầu mang lại hiệu quả cao. Đây là loài cây ưa thích khí hậu khô nóng nên rất thích hợp trồng ở miền Nam nước ta. Cây chà là có sản lượng quả cao, quả có hương vị ngọt ngon đang được thị trường rất ưa chuộng. Để hiểu hơn về loại cây này, mời bà con cùng tìm hiểu đặc điểm, nguồn gốc và công dụng của cây. 

1. Nguồn gốc của cây chà là 

Cây chà là được xem là một trong những loài cây ăn quả cao nhất thế giới. Cây thuộc họ Cau, có tên khoa học là Phoenix dactylifera. Cây hiện có hàng trăm giống khác nhau được trồng khắp nơi trên thế giới. Một số tài liệu cho biết loài cây này có nguồn gốc từ Trung Đông và Bắc Phi. Cây được trồng nhiều ở các nước Ả Rập, Ấn Độ, Israel.

Cây chà là là loài cây ưa thích khí hậu khô nóng, chúng thích sống ở những vùng khí hậu khô hạn nhưng có mạch nước ngầm. Trước đây, cây chà là được trồng nhiều ở các vùng Trung Đông, khối Ả Rập, Israel - những nơi có điều kiện khí hậu tốt để cây phát triển. Ở Dubai, cây được trồng nhiều ở những khu vực ven biển. Sau này, cây được trồng rộng rãi khắp nơi trên thế giới.  

Ngày trước, chà là được tìm thấy nhiều ở Việt Nam nhưng hiện nay cây không còn được trồng phổ biến. Do người trồng ở nước ta chưa có nhiều kiến thức về loại cây trồng này khi trồng không thu lại kết quả như mong đợi. Sau đó cây không được chú trọng phát triển. Thời điểm gần đây, một số mô hình trồng cây chà là được đầu tư bắt đầu xuất hiện ở một số địa phương. 

Tại nước bạn Thái Lan, cây chà rất phát triển. Đến đây, bà con có thể bắt gặp rất nhiều vườn cây chà đẹp, phát triển xanh tốt. Trái chà là được bán rộng rãi khắp nơi và thu lại hiệu quả kinh tế rất tốt. 

Cây chà là có nguồn gốc đến từ Trung Đông và Bắc Phi (Nguồn: Internet)

2. Đặc điểm hình thái của cây chà là 

Cây chà là là loài cây ăn quả thân gỗ. Chiều cao của cây trưởng thành dao động từ 3 - 30m. Thân cây tròn mập, đường kính thân dao động từ 30 - 60cm. Vẻ ngoài của cây chà là khá giống cây dừa. Cây có dạng thân thẳng, thân cây màu xám, vỏ xù xì 

Lá cây chà là dạng lá kép lông chim, thường nhọn ở đầu, có chiều dài trung bình 50cm, tàu lá dài từ 3 – 6m, bẹ có nhiều gai. Lá cứng có màu xám xanh và chĩa ra xung quanh. Lá cây chỉ mọc tập trung ở đỉnh nên nhìn từ xa tàu lá trông giống như một chiếc vương miện rậm rạp.

Hoa của cây chà là là hoa đơn tính, có kích thước nhỏ. Hoa có màu trắng pha nâu. Hoa thụ phấn nhờ gió, ong, bướm. 

Cây chà là cho quả có chiều dài khoảng 3 - 7cm, đường kính từ 2 - 3cm. Quả còn non có màu xanh, khi chín có màu nâu đỏ hoặc mày vàng tùy loại. Quả dáng trụ hoặc hình bầu dục, có chứa hạt. Bên trong quả có một lớp bột trái cây dày. Quả có hương vị thơm ngọt và giàu dinh dưỡng. 

Cây chà là thường ra hoa vào khoảng tháng 2 - 3 rồi đậu trái. Thông thường, người ta thu hoạch trái chà là vào khoảng tháng 8 - 12. 

Cây chà là sai quả (Nguồn: Internet)

 3. Công dụng của cây chà là

Hiện nay, cây chà là được trồng chủ yếu để lấy quả. Quả chà là có thể dùng ăn tươi hoặc sấy khô làm mứt. Quả có hương vị ngọt thanh, bắt miệng. Đây là loại quả rất giàu vitamin C, tốt cho sức khỏe người dùng. Quả chà là bảo quản được rất lâu từ 2 tuần đến gần một năm.

Quả chà là có nhiều công dụng tốt cho sức khỏe con người. Các chất có trong quả chà là giúp cơ thể hấp thụ chất sắt và protein hiệu quả hơn. 

Trong thành phần của quả chà là của có chứa hàm lượng tannin khá cao, vì vậy chúng thường được dùng để chữa trị các bệnh về đường ruột như viêm ruột, tiêu chảy,... Siro tinh chế từ quả chà là còn có tác dụng phòng trị đau họng, cảm lạnh, viêm phế quản,... Ở nhiều nơi trên thế giới, quả của cây chà là còn được dùng sản xuất đường. Ngoài ra, người ta còn dùng hạt chà là, hoa chà là làm thực phẩm với nhiều cách chế biến độc đáo.

Bên cạnh việc lấy quả, cây chà là còn được trồng làm cảnh. Các bộ phận khác của cây còn được ứng dụng để tạo ra nhiều vật dụng có ích cho đời sống. Lá của cây chà là được người ta phơi, sấy khô đan giỏ, làm chiếu, làm quạt. Hạt chà là được dùng điều chế xà phòng, mỹ phẩm, làm thức ăn cho động vật, tinh chế hóa chất axit oxalic trong ngành hóa học,.. 

Ngoài ra, sợi gỗ cây chà là còn được dùng làm nguyên liệu cho việc chế tạo dây thừng, vải thô. Gỗ của cây được sử dụng làm củi đốt và dùng trong nhiều công trình xây dựng như làm cầu cống. 

Bài viết vừa chia sẻ đến bà con các thông tin đầy đủ về cây chà là, một loài cây ăn quả được ưa chuộng trên thế giới. Thị trường tiêu thụ loại quả của cây chà là hiện rất tiềm năng nên bà con có thể tham khảo trồng loại cây này để phát triển kinh tế. 

>>> Xem thêm: Dừa xiêm xanh lùn: Đặc điểm hình thái và điều kiện thích nghi