Cây thường xuân: nguồn gốc, đặc điểm, công dụng, ý nghĩa của dây thường xuân

Dây thường xuân là một trong những loại cây leo hàng rào, bờ tường quen thuộc. Chúng ta vẫn thường bắt gặp chúng ở những bờ rào ở các biệt thự, quán cà phê sân vườn, nhà ở,... Loại cây này không chỉ mang đến không gian xanh mát cho nhà ở mà còn tạo nét thẩm mỹ cho không gian kiến trúc. Cây thường xuân có nguồn gốc từ đâu? Chúng có đặc điểm, công dụng như thế nào trong đời sống? Mời bạn cùng Bác sĩ nông nghiệp tìm hiểu nhé!

1. Nguồn gốc của cây thường xuân

Cây thường xuân hay còn được dân gian gọi với cái tên quen thuộc là dây thường xuân là một loại cây leo rào, bờ tường phố biển ở nước ta. Cây còn được gọi với những cái tên quen thuộc khác như cây vạn niên, dây lá nho. Cây thường xuân có tên khoa học là Hedera helix, là loài thực vật thuộc họ Araliaceae, .chi Hedera. Cây thường xuân có nguồn gốc từ tây Á và ở châu Âu. Tại Việt Nam, cây thường xuân mọc chủ yếu ở khu vực rừng ẩm thuộc Lào Cai và Lai Châu. Chúng thường phân bố ở độ cao từ 1.300m trở lên và mọc lan trên bề mặt cao 20 – 30 cm.

Cây thường xuân là loại cây ưa khí hậu ấm mát, chịu được bóng râm. Cây thường xuân thường chủ yếu mọc bám trên đá vôi ẩm. Cây có hệ thống rễ bám rất phát triển. Cây thường xuân phân cành nhiều, thường tạo thành mảng lớn bao phủ các phiến đá vôi. Hiện nay, cây thường xuân được nhiều người chuộng trồng để làm hàng rào và tạo màu xanh cho không gian sống. Cây khá dễ trồng, dễ chăm sóc, chúng không đòi hỏi nhiều về ánh sáng. Cây thường xuân xanh tốt quanh năm. 

Cây thường xuân thường được chuộng trồng để leo hàng rào, trang trí nhà cửa (Ảnh: Sưu tầm)

2. Đặc điểm hình dáng của cây thường xuân

Cây thường xuân có dáng vẻ bên ngoài yểu điệu, mỏng manh. Đây là loài cây thân thảo với những dòng dây leo thoạt nhìn có vẻ yếu đuối. Tuy nhiên, khác với vẻ bề ngoài, loài cây này lại có sức sống vô vùng mãnh liệt, bền bỉ. Cây sống tốt trong cả điều kiện mùa đông giá rét và cả mùa hè khắc nghiệt. Cây vô cùng dễ trồng, chỉ cần cắt một đoạn ngâm trong nước là cây có thể ra rễ. Đem trồng dưới đất là cây có thể nhanh chóng phân nhánh, leo tường, leo bờ rào,...

Cây thường xuân có thân có thể dài lên đến khoảng 20-30m. Thân cây có nhiều đốt. Trên mỗi đốt thường sẽ có lá và rễ mọc ngay trên đó. Trên cành non của cây thường xuân thường được bao phủ bởi một lớp lông tơ mềm mại. Cành về già thì khá nhẵn. Cũng giống như cành, lá cây thường xuân cũng thay đổi theo từng giai đoạn. Khi còn non, lá cây sẽ có màu xanh nhạt và đậm dần khi lá trưởng thành. Lá cây khá đặc biệt với 3 chóp lá xòe rộng. cây thường xuân thường cho hoa nhiều vào dịp đầu thu. Hoa thường xuân có 5 cánh, màu vàng nhạt, các cành hoa chụm lại trông giống chiếc ô. Hoa thường xuân có hương thơm thoang thoảng nhẹ nhàng, khá dễ chịu. Hoa thường xuân thường nở khoảng 1 -2 tháng sẽ cho quả, Quản thường xuân có màu hơi đỏ, khi chín có màu vàng. 

3. Đặc điểm sinh học, môi trường sống của cây thường xuân

Cây thường xuân có tốc độ sinh trưởng, phát triển rất nhanh. Từ một nhánh nhỏ, cây có thể nhanh chóng lan ra thành bụi lớn, bao phủ lấy hàng rào, bờ tường, phiến đá. Tuy là loài cây ưa môi trường đất ẩm và ưa bóng râm nhưng cây thường xuân vẫn  thích nghi được ở nhiều điều kiện môi trường sống khác nhau. Cây không quan trọng về nhiệt độ, môi trường sống, Nó có thể sống ở nhiều môi trường khác nhau. Cây thường xuân được trồng ở ngoài sáng sẽ có sự phát triển mạnh mẽ hơn so với cây trồng trong nhà. 

Cây thường xuân trồng trong chậu để trang trí (Ảnh: Sưu tầm)

Cây thường xuân có khả năng xanh tốt quanh năm. Vì vậy nó thường được trồng làm lớp phủ bề mặt, trang trí cho các khu vườn. Trong tự nhiên, cây thường xuân phân bố, phát triển mạnh mẽ ở những khu vực râm mát trong rừng, trên các vách đá, sườn dốc, nơi có đất đai ẩm ướt, màu mỡ. Cây thường xuân trồng làm cảnh, trang trí, sống tốt trong cả môi trường trong nhà và ngoài trời. Tuy nhiên, cây không chịu được ánh nắng mặt trời quá gay gắt. 

4. Công dụng của cây thường xuân trong đời sống 

Cây thường xuân là loài cây được trồng phổ biến để phủ xanh các mảng tường, bờ rào, các phiến đá trong vườn,... Ngoài tác dụng trang trí, cây thường xuân còn có khả năng lọc bụi tạo môi trường trong lành, xanh mát. Bên cạnh công dụng làm đẹp môi trường sống, cây thường xuân còn được sử dụng như một vị thuốc dân gian.

Trong y học cổ truyền, lá thường xuân thường được dùng để bào chế các loại siro trị ho ở người lớn và trẻ em. Thường xuân có tác dụng bổ phế, giảm đờm, trừ ho, bình suyễn, hoạt huyết. Ngoài ra, lá thường xuân còn có tác dụng làm  mát gan, giải độc.

Lá thường xuân có chứa polyphenol, cùng các hợp chất saponin, flavonoid, có khả năng chống viêm, chống oxy hóa rất tốt.  Lá thường xuân còn có tác dụng giải độc cơ thể hiệu quả, đặc biệt giải độc gan, mật, giúp các cơ quan này hoạt động hiệu quả. lá thường xuân còn có công dụng làm lành da, giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng vết thương, đau đớn mụn nhọt hiệu quả.

Lá thường xuân còn được chiết xuất cao để trị ho (Ảnh: Sưu tầm)

5. Ý nghĩa phong thủy của cây thường xuân

Trong phong thủy, cây thường xuân mang ý nghĩa xua đuổi tà ma, những điều không hay, đen đủi, mang đến cho gia chủ nhiều sự tốt lành, may mắn. Tên gọi của cây tượng trưng cho sự bình an, thịnh vượng, tài lộc sinh sôi. Cây thường xuân mang mệnh mộc, cây tương ứng với màu xanh lá, biểu tượng của sự an yên, hạnh phúc. Cây phù hợp với mọi lứa tuổi. Đặc biệt, thích hợp với những người mệnh thủy. 

Cây thường xuân là loại cây được nhiều người chuộng trồng để trang trí hàng rào, bờ tường, làm đẹp cảnh quan sân vườn,... Đây là loài cây có khả năng phát triển mạnh mẽ và có thể trồng được ở mọi điều kiện thời tiết khác nhau. Nếu bạn muốn có một bờ tường phủ xanh đẹp mắt hay một khu vườn với những hàng dây leo quấn quanh đá thì hãy trồng những cây thường xuân xanh mát này nhé!