Kỹ thuật trồng dây thìa canh làm dược liệu mang lại hiệu quả kinh tế

Dây thìa canh là loại cây thân thảo, dạng thân bò sống lâu năm và có nguồn gốc từ những khu vực rừng nhiệt đới và á nhiệt đới ở Ấn Độ. Từ lâu dây thìa canh đã được sử dụng để điều trị bệnh tiểu đường và bệnh mỡ trong máu. Có thể trồng dây thìa canh tại nhà để hỗ trợ trị bệnh tiểu đường hoặc tạo ra thu nhập từ việc trồng cây dược liệu này.

1. Điều kiện ngoại cảnh và lựa chọn đất trồng dây thìa canh

Dây thìa canh là loại cây sinh trưởng và phát triển tốt ở điều kiện khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới. Có thể sinh trưởng ở điều kiện khô hạn. Vì vậy có thể trồng dây thìa canh ở nhiều điều kiện khí hậu khác nhau nhưng thích hợp để cây sinh trưởng và phát triển nhất là vùng có lượng mưa trung bình cao và phân bố điều ở các tháng trong năm.

Đất để trồng dây thìa canh rất đa dạng và có thể được trồng ở nhiều loại địa hình khác nhau. Đất thịt pha cát, đất đỏ, đất thịt trung bình, đất đen có pH khoảng 5 - 6.5 là thích hợp nhất để trồng dây thìa canh. Tuy nhiên không được trồng dây thìa canh ở khu vực dễ bị úng và trũng nước, cần chọn nơi có khả năng thoát nước tốt khi trời mưa và giữ độ ẩm đất tốt để trồng dây thìa canh.

Chọn đất trồng thìa canh là loại đất có khả năng thoát nước và giữ ẩm tốt (Ảnh: sưu tầm)

2. Chọn giống để trồng dây thìa canh

Căn cứ vào đặc điểm hình thái có thể phân dây thìa canh ra thành hai loại để trồng:

• Dây thìa canh lá nhỏ: Loại này có lá hình bầu dục dài khoảng 1.0 - 3.5cm lá mềm có thể trồng và phát triển ở vùng khô hạn.

• Dây thìa canh lá lớn và dày: Loại này có lá hình bầu dục dài và chiều dài lá khoảng 3 - 6cm. Lá có màu xanh đậm hơn so với loại dây thìa canh lá nhỏ.

Phương pháp nhân giống để trồng dây thìa canh thường là phương pháp nhân giống bằng hạt và giâm cành.

Nhân giống bằng hạt: Số lượng hạt giống để trồng dây thìa canh trên 1ha/vụ là 2 - 3kg hạt giống. Mù vụ để thu hoạch hạt là vài tháng 12, hạt được thu từ quả tươi.  Đem hạt ngâm trong nước qua đêm và đem gieo vào khay ươm có chứa giá thể trộn với cát. Hạt sẽ nảy mầm vào khoảng ngày thứ 15 sau khi gieo. Cây con sau khi được khoảng 40 - 50 ngày sẽ chuyển sang bầu bằng túi PE để cho cây phát triển.

Chọn đúng loại giống để trồng dây tìa canh rất quan trọng (Ảnh: sưu tầm)

Nhân giống dây thìa canh bằng phương pháp giâm cành: là phương pháp nhân giống để trồng dây thìa canh thương mại. Cắt hom thân trưởng thành khoảng 15cm và xử lý với chất kích thích ra rễ (NAA, IBA,...) khoảng 18 tiếng. Sau đó được giâm vào các bầu giá thể PE đã được xử lý nấm bệnh để ươm. Để rễ phát triển sau khoảng 90 ngày sẽ tiến hành trồng dây thìa canh giống ra đồng ruộng.

3. Kỹ thuật trồng dây thìa canh và phương pháp chăm sóc dây thìa canh

Làm đất để trồng dây thìa canh: Chọn vùng đất cao, không bị ngập úng, đất càng nhiều mùn và chất hữu cơ càng tốt. Tiến hành cày sâu, phơi ải đất và xử lý với vôi hoặc Trichoderma để tiêu diệt nấm bệnh gây hại tồn dư trong đất, lên luống cao khoảng 30 - 35cm, chiều rộng bề mặt luống từ 1 - 1.2m và làm sạch cỏ dại

Mật độ và khoảng cách trồng dây thìa canh: Trồng 2 hàng trên một luống khoảng cách giữa hai hàng là 1m, khoảng cách giữa các cây là 30 - 40cm. Đối với trồng hàng đơn thì khoảng cách giữa các cây là 20cm. Mật độ để trồng dây thìa canh tối thiểu là 3.055 cây/1000m². 

Lên giàn: có thể tiến hành lên giàn bằng tre nứa hoặc lưới thép để trồng dây thìa canh,  

Ngoài ra còn có thể trồng bằng phương pháp đào hố, khoảng cách giữa các hàng là 2.5m và giữ các hố là 1.75m. Đào hố trước 15 ngày và phủ rơm rạ lên bề mặt hố và bón cho mỗi hố 2kg phân chuồng hoai mục trước khi tiến hành trồng dây thìa canh con vào.

Trồng dây thìa canh trên trụ bê tông và lưới sắt (Ảnh: sưu tầm)

Chăm sóc dây thìa canh:

• Sau khi đã trồng dây thìa canh thì phủ một lớp lá hoặc rơm vào gốc và bề mặt luống để giữ độ ẩm cho cây con phát triển và hạn chế cỏ dại. Cần tưới đẫm nước sau khi trồng.

• Sau khi cây phát triển đến khoảng 30 - 40cm thì bấm ngọn để cây phân nhiều nhánh.

• Trong giai đoạn cây con và đang phát triển nhánh cần phải thường xuyên làm cỏ dại vung quanh gốc để hạn chế cạnh tranh dinh dưỡng với cây trồng.

Bón phân khi trồng dây thìa canh:

• Bón lót bằng phân chuồng hoai mục kết hợp với super lân từ 2.500kg đến 2.700kg phân chuồng ủ hoai + 40kg super lân cho 1.000m².

• Sử dụng 50kg kg phân NPK chia ra làm 3 lần bón. 

  • Lần 1: sau khi trồng dây thìa canh 1 tuần.

  • Lần 2: sau lần 1 10 ngày

  • Lần 3: khi dây leo ⅔ giàn 

• Sau khi thu hoạch cần bón thúc định kỳ.

Phòng trừ sâu bệnh hại khi trồng dây thìa canh: hai loại sâu bệnh hại xuất hiện nhiều khi trồng dây thìa canh là rệp sáp và muội đen nên cần phải thường xuyên theo dõi để có biện pháp xử lý hiệu quả. 

>>>> Đọc Thêm: Rệp sáp hại cây trồng và biện pháp phòng trừ 

 - Thông tin tham khảo được Bác Sĩ Nông Nghiệp tổng hợp -