Nhiều nước cấm sử dụng thuốc trừ cỏ lưu dẫn glyphosate

Theo thông tin nông nghiệp, thuốc trừ cỏ lưu dẫn Glyphosate đã được dừng sử dụng, sản xuất, nhập khẩu, buôn bán, tại Việt Nam từ sau ngày 30/6/2021. Hiện nay, loại thuốc BVTV này cũng bị cấm, hạn chế sử dụng ở nhiều nước trên thế giới. 

1. Thông tin chung về thuốc trừ cỏ lưu dẫn glyphosate

Thuốc trừ cỏ lưu dẫn Glyphosate là một loại thuốc diệt cỏ được sử dụng phổ biến ở nhiều nước trên thế giới. Thuốc được sử dụng để diệt cỏ dại, đặc biệt là loại cỏ dại lá rộng hàng năm, cỏ cạnh tranh với mùa màng. Thuốc trừ cỏ lưu dẫn Glyphosate được nghiên cứu bởi nhà hóa học John E. Franz của hãng Monsanto vào năm 1970. Thuốc được bán ra thị trường vào năm 1974 dưới tên thương mại Roundup. Đây là loại thuốc diệt cỏ có phổ tác động rộng, diệt trừ được hầu hết các loại cỏ lâu năm và cỏ hằng năm. Thuốc đặc biệt có hiệu quả cao, kéo dài đối với các loại cỏ ống, cỏ tranh, cỏ mắc cỡ, lau sậy.

Glyphosate chủ yếu được hấp thụ qua lá, một phần nhỏ qua rễ rồi vận chuyển đến các điểm phát triển. Thuốc trừ cỏ lưu dẫn Glyphosate gây ức chế enzyme thực vật liên quan đến việc tổng hợp của ba hoạt chất amino acid thơm: tyrosine, phenylalanine và tryptophan. 

Thuốc trừ cỏ lưu dẫn glyphosate (Nguồn: Internet)

Mặc dù glyphosate và các công thức như Roundup được các cơ quan quản lý thuốc BVTV trên toàn thế giới chấp nhận nhưng mối quan tâm về tác động của chúng đối với môi trường và con người vẫn tồn tại

Năm 2016, ủy ban chung của tổ chức WHO và FAO về dư lượng thuốc trừ sâu đã công bố một báo cáo xác nhận rằng việc sử dụng các công thức của thuốc glyphosate không gây nguy hiểm cho sức khỏe con người và cũng cho phép các giới hạn ăn hàng ngày được chấp nhận cho độc tính mãn tính. Trong khi đó, cơ quan Hóa chất châu Âu (ECHA) phân loại glyphosate là một chất gây tổn hại mắt nghiêm trọng, một chất độc hại đối với sinh vật thủy sinh, nhưng không tìm thấy các bằng chứng gây ung thư, đột biến hay độc hại đối với sinh sản và các cơ quan cụ thể.

Cơ chế tác động của thuốc trừ cỏ lưu dẫn Glyphosate 

Thuốc trừ cỏ lưu dẫn Glyphosate tham gia vào quá trình tổng hợp axit amin thơm chỉ có tác dụng ở thực vật, không tác động đối với con người và động vật. Glyphosate gây ức chế hoạt động của enzyme enolpyruvylshikimate - 3 - phosphate synthase (EPSPS). Đây là loại enzim tham gia vào quá trình sinh tổng hợp amino acid thơm trên cây cỏ. EPSPS đã bị ức chế nên không có khả năng tổng hợp các hợp chất thơm cần thiết để cỏ sinh trưởng và phát triển khiến cây cỏ bị chết. 

2. Nhiều nước trên thế giới cấm, hạn chế sử dụng thuốc trừ cỏ lưu dẫn Glyphosate 

Hiện nay, nhiều nước trên thế giới đã chính thức cấm, hạn chế sử dụng thuốc trừ cỏ lưu dẫn Glyphosate. Cụ thể: 

Luxembourg là quốc gia đầu tiên tại Châu Âu cấm dùng hoàn toàn Glyphosate. Theo đó,  quyết định cấm sử dụng thuốc trừ cỏ lưu dẫn Glyphosate của quốc gia này có hiệu lực từ ngày 31/12/2020.

Vào cuối năm 2015, các nước Pháp, Thuỵ Sĩ, Hà Lan có quyết định cấm sử dụng thuốc Glyphosate tại các địa điểm công cộng như trường học, công viên,.... 

Ý, Đan Mạch hiện áp dụng nhiều biện pháp hạn chế, quản lý chặt chẽ việc sử dụng thuốc Glyphosate với mục đích phi nông nghiệp.

Các nước ở Châu Mỹ bao gồm Brazil, Colombia, Mexico đã tuyên bố ngừng hoàn toàn việc dùng thuốc có hoạt chất Glyphosate cho việc tiêu huỷ cây cần sa. 

Ngày 10/2/2021, Đức đã quyết định giảm dần việc dùng thuốc Glyphosate. Đến năm 2014, nước này đã quyết định ngừng sử dụng hoàn toàn để bảo vệ môi trường và sinh thái.

Ở Liên minh châu Âu, Glyphosate được chấp thuận sử dụng tại EU cho đến hết ngày 15/12/2022.

Ngày 27/11/2019, Thái Lan ban bố quyết định hạn chế sử dụng thuốc trừ cỏ lưu dẫn Glyphosate. 

Tại Hoa Kỳ, 26 bang đã ban bố tình trạng cấm hoặc hạn chế sử dụng Glyphosate tại nơi công cộng, công viên, sân golf, trường học,...

Hiện nay, thuốc trừ cỏ glyphosate hiện bị cấm sử dụng, hạn chế ở một số nước trên thế giới (Nguồn: Internet)

3. Việt Nam cấm sử dụng thuốc trừ cỏ lưu dẫn glyphosate

Từ tháng 4/2016, Cục BVTV đã tham mưu Bộ NN & PTNT quyết định tạm dừng đăng ký các thuốc bảo vệ thực vật có chứa hoạt chất Glyphosate. Vào tháng 4/2019, Bộ NN&PTNT đã quyết định loại bỏ thuốc trừ cỏ lưu dẫn Glyphosate khỏi Danh mục thuốc BVTV được sử dụng tại Việt Nam. Theo Thông tư số 10/2020/TT-BNNPTNT công bố 9/9/2020 của Bộ NN&PTNT, các thuốc bảo vệ thực vật có chứa hoạt chất Glyphosate sẽ không được sản xuất, nhập khẩu tại Việt Nam, chỉ được sử dụng, buôn bán đến hết ngày 30/6/2021. Quá thời gian này, các doanh nghiệp còn tồn đọng các sản phẩm có chứa hoạt chất  Glyphosate phải tiêu hủy đúng theo quy định. 

Ngày 4/5/2021, Cục BVTV đã họp cùng Đại sứ quán Mỹ tại Hà Nội thông báo về lộ trình loại bỏ thuốc trừ cỏ lưu dẫn Glyphosate khỏi danh mục thuốc BVTV được sử dụng tại Việt Nam theo đúng Thông tư số 10/2020/TT - BNNPTNT. Đây là loại thuốc bảo vệ thực vật hiện đang cấm dùng và bị hạn chế ở nhiều nước trên thế giới. 

 >>> Xem thêm: Tìm hiểu thủ tục xin phép sử dụng máy bay phun thuốc trừ sâu