Nhu cầu dinh dưỡng của dê

1. Nhu cầu về vật chất khô:

Nhu cầu thu nhận vật chất khô của dê tính trên khả năng ăn tự do và tùy thuộc vào tính sản xuất của giống, trung bình ở mức 3 - 6% so với trọng lượng cơ thể chúng.

So với trâu bò, dê có mức thu nhận cao nếu tính theo trọng lượng cơ thể chúng.

Ðặc biệt là dê đang vắt sữa vào tháng thứ nhất và hai của chu kỳ, dê có khả năng thu nhận vật chất khô rất cao.

Dê có thể ăn được hầu hết các loại lá cây, cỏ (170 loài, 80 họ cây).

Các loại phụ phế phẩm nông, công nghiệp dành cho chăn nuôi. Nếu cho dê ăn tự do thì khả năng thu nhận vật chất khô rất cao.

2. Nhu cầu về năng lượng:

Hiệu quả sử dụng nhất dinh dưỡng phụ thuộc vào sự cung cấp đầy đủ năng lượng. Thiếu hụt năng lượng làm dê sinh trưởng kém, thành thục chậm. Ở dê trưởng thành nếu thiếu năng lượng sẽ kéo theo giảm sản lượng sữa và trọng lượng cơ thể.

Nhu cầu năng lượng phụ thuộc vào tuổi, trọng lượng cơ thể, khả năng sinh trưởng và sản xuất. Ngoài ra, nhu cầu năng lượng cũng chịu ảnh hưởng bởi môi trường (nhiệt độ, ẩm độ, thông thoáng...), sự phát triển của lông...

3. Nhu cầu về Protein :

Protein là thành phần kiến tạo nên cơ thể con vật, thiếu protein cũng có ảnh hưởng lớn như đối với năng lượng. Nhu cầu protein được thể hiện ở hai mức : Nhu cầu duy trì và nhu cầu sản xuất.

a. Nhu cầu duy trì:

Là lượng protein cần thiết để bù đắp vào sự mất mát trong quá trình hoạt động (sự bài tiết của phân, nước tiểu, mồ hôi...). Mức protein cho duy trì khoảng 1g protein tiêu hóa cho kg trọng lượng sống.

b. Nhu cầu sản xuất:

Là nhu cầu cho sinh sản (nuôi dưỡng bào thai), cho sinh trưởng và cho sản xuất sữa.

Sự phát triển bào thai giai đoạn cuối chửa, nhu cầu protein cao hơn giai đoạn đầu chửa.

Nhu cầu protein cho sinh trưởng ảnh hưởng đến mức độ tăng trọng hàng ngày của dê.

Nếu tăng trọng 50 g/ngày cần cung cấp một lượng protein tiêu hóa là 23 - 60g và tăng trọng 100 g/ngày cần 33 - 70 g protein tiêu hóa.

Nhu cầu protein cho sản xuất sữa phụ thuộc vào hàm lượng béo trong sữa, nếu hàm lượng béo cao thì nhu cầu protein cao.

4. Nhu cầu về khoáng :

Chất khoáng là nhu cầu cần thiết để phát triển xương, răng, mô và cũng cần cho quá trình tạo nên enzym, hormon và những chất cần thiết khác cho quá trình trao đổi bình thường của cơ thể. Nhu cầu khoáng cho dê có thể phân làm hai nhóm chính :

a. Khoáng đa lượng:

- Canxi (Ca) cần cho việc kiến tạo xương và răng, nhất là gia súc đang sinh trưởng ; cần cho quá trình tạo sữa ở những gia súc đang cho sữa.- Photpho (P) : Cũng là nhu cầu cần cho mô và xương, thiếu P sẽ làm cho sinh trưởng và phát triển kém, giảm ăn...

- Natri (Na) và Clo (Cl) : Có thể cung cấp thường xuyên bằng loại đá liếm hoặc ống muối treo trong chuồng nuôi, đồng thời làm tăng tính ngon miệng.- Magiê (Mg) : Là nhu cầu đối với hoạt động riêng biệt của hệ thống thần kinh, enzym. Thiếu Mg làm dê biếng ăn, dễ bị kích thích và sự hóa vôi mô mềm.

- Lưu huỳnh (S) : Là một thành phần quan trọng vì nó là thành phần của một số amino acid, đồng thời cũng là một nguyên tố khoáng cần thiết trong quá trình tổng hợp protein của vi sinh vật dạ cỏ.

b. Khoáng vi lượng:

- Sắt (Fe) : cần thiết cho quá trình hình thành Hemoglobin và các enzym trong quá trình oxy hóa.- Iod (I9) : cần thiết cho quá trình tổng hợp những hormon tuyến giáp trạng để điều khiển cường độ trao đổi chất. Thiếu I gia súc mang thai đẻ con yếu và có thể chết.

- Kẽm (Zn) : cần thiết cho việc sản xuất của hơn 200 enzym liên quan đến quá trình trao đổi chất. Thiếu kẽm gia súc hạn chế sinh trưởng, giảm sinh tinh ở con đực, giảm khả năng thu nhận thức ăn...- Mangan (Mn) : cần thiết cho hoạt động của enzym. Nếu thiếu gia súc sẽ giảm khả năng sinh sản, đi lại miễn cưỡng, biến dạng da chân.

5. Nhu cầu về vitamin:

 Dê không đòi hỏi cao về nhu cầu vitamin C, vitamin K, vitamin nhóm B cung cấp từ khẩu phần ăn mà chỉ cần cung cấp cho dê đầy đủ vitamin D và vitamin E.

Vitamin A góp phần tạo ra những sắc tố nhạy cảm với ánh sáng ở võng mạc và duy trì biểu mô. Vitamin D có vai trò quan trọng cho quá trình canxi hóa xương. Vitamin E liên quan tới quá trình bảo tồn toàn vẹn màng sinh học.

6. Nhu cầu về nước:

Dê có nhu cầu về nước đặc biệt thấp, có thể coi là thấp nhất trong số các loại gia súc nhai lại. Tuy nhiên nếu nhiệt độ môi trường là 20 – 40 độ C thì nhu cầu nước uống của dê sẽ tăng. Vì vậy cần tạo điều kiến cho dê uống nước nhiều, đặc biệt là dê cái sữa, khi đó năng suất sữa sẽ cao hơn.

Để tạo điều kiện cho dê uống nước nhiều cần có các biện pháp sau đây:

- Cho dê uống nước sạch.

- Tạo điều kiện dễ dàng cho dê uống nước do đó cần để nước uống gần chuồng.

- Đối về dê sữa cần tập cho dê uống nước trộn cám để kích thích vị giác của dê.

Nhu cầu về nước của dê sữa trong mùa khô khoảng 3l/ngày. Để sản xuất 1l sữa cần 1,5l nước.

- Thông tin tham khảo được Bác sĩ nông nghiệp tổng hợp -