Những kỹ thuật nuôi ong mật cơ bản nhất bà con nên tham khảo

Nuôi ong lấy mật là một nghề mang lại lợi nhuận lớn. Một trong những yếu tố quyết định đến sản lượng và chất lượng mật, bên cạnh việc đòi hỏi nhiều kinh nghiệm của người nuôi ong, đó là nguồn gốc của loài ong. Để biết thêm thông tin về cách nuôi ong lấy mật, mời bà con cùng Bác sĩ Nông nghiệp tham khảo bài viết dưới đây. 

1. Giới thiệu về cách nuôi ong mật

Nuôi ong mật là một thế giới thú vị cho phép chúng ta kết nối nhiều hơn với thiên nhiên và  sản xuất ra những giọt mật ong chất lượng hàng đầu với mục đích thương mại (sữa ong chúa, keo ong, sáp ong…) hoặc sử dụng trong gia đình. 

Để nuôi ong mật cần có những bước lập kế hoạch cụ thể từ những bước nhỏ nhất, đôi khi mất rất nhiều thời gian và tiền bạc. 

Ở một số quốc gia, người dân phải được sự chấp thuận của nhà nước, tham gia các khóa học chuẩn bị hoặc được sự chấp thuận chính thức trước của xã, phường trước khi bắt đầu kinh doanh nuôi ong mật. Ngoài ra, hãy lưu ý rằng một vết ong đốt có thể gây tử vong cho những người bị dị ứng do ong đốt. 

Ong mật còn có vai trò quan trọng đối với việc thụ phấn cho cây trồng. Vì chúng là “người vận chuyển” để phấn hoa từ nhụy hoa này đến được nhụy hoa khác nhờ sự bám dính vào chân những con ong bay đi khắp khu vườn. 

Ong chiếm ít nhất 80% tổng số cây tự thụ phấn nên nông dân thường đặt tổ ong gần cây trồng của họ (như là  cà chua, ớt, hạnh nhân, v.v.) với mục đích chỉ để thụ phấn.

Nuôi ong lấy mật được xem là cách làm giàu của nhiều hộ gia đình vì hiệu quả kinh tế (Ảnh: Sưu tầm)

2. Kỹ thuật cơ bản cách nuôi ong mật

2.1. Địa điểm nuôi ong mật

Để đàn ong lấy được nhiều mật một cách an toàn, người nuôi nên chọn địa điểm tổ ong đáp ứng các yêu cầu sau: 

• Không có hồ lớn gần đó, yên tĩnh, thoáng mát

• Tránh gần các khu công trình, đường giao thông, tránh xa các thùng chứa, không khí.

• Thực vật gần đó không được bị phun thuốc trừ sâu, đặt gần nguồn mật của phấn hoa. 

• Vùng không có dịch bệnh, ít hoặc không có ong rừng, không có chim gây hại. 

Thùng nuôi 

Thùng nuôi ong là nơi trú ngụ của ong. Nuôi ong sẽ hiệu quả hơn nếu bà con có một “ngôi nhà tốt” cho chúng. 

• Có thể nuôi ong trong thùng gỗ chuyên dụng hay tận dụng phần thân cây tròn rỗng tạo thành gọi là bộng ong. 

• Tốt nhất nên nuôi ong trong các thùng cải tiến có khung cầu di chuyển được, vừa thuận tiện  cho người nuôi ong vừa cho sản lượng mật cao.

• Kích thước thùng nuôi khoảng 47 x 43 x 25 cm là kích cỡ rất được ưa chuộng. 

• Thùng phải có hai cửa sổ đóng mở ở hai đầu để thuận tiện cho việc di chuyển, có lỗ lớn và sàn bay để ong ra vào, có nắp đậy để tránh nắng mưa. và chân (thường làm bằng sắt) để bảo vệ tổ ong khỏi những kẻ thù có hại như kiến, cóc. 

Nuôi ong sẽ hiệu quả hơn nếu bạn có một “ngôi nhà tốt” cho chúng (Ảnh: Sưu tầm)

Vị trí đặt

Thùng ong nên cao cách mặt đất 25-30cm và thùng này cách thùng kia ít nhất 1m. Các cửa thùng nên đặt theo các hướng khác nhau. Chọn vị trí khô ráo, thoáng mát như dưới hiên nhà, cạnh gốc cây… Không lắp ở sân gạch, nền xi măng, nơi  ẩm thấp hoặc gần chuồng trại.

>>> Xem thêm: Kỹ thuật nuôi gà đẻ trứng - Xây chuồng trại, kỹ thuật nuôi và lịch tiêm phòng

2.2. Chăm sóc ong mật

Đảm bảo nhiệt độ thùng nuôi ong mật là 33-35 độ C và độ ẩm là 60-80%. Không để  ong ngoài nắng, không đặt cửa hướng Tây, tránh cho ong sống quá chật chội. Vào những ngày nắng nóng, hãy để vào trong thùng ong một máng nước. 

Điều chỉnh đàn ong trước mùa lạnh để làm đều đàn. Do đó, hãy ngừng nhân giống trước ngày 30 tháng 11 để có đủ thời gian nâng đàn trong suốt mùa đông. Nếu mật chưa vít nắp, bạn cần cho ăn bổ sung để ong có thể cho ra đủ lượng mật. 

Rơm, lá chuối khô ... được dùng làm vật tránh rét, chắn gió để ở ngoài ván ngăn hoặc  trên các xà cầu. Bịt kín các khe hở tổ ong, giữ cửa tổ ong hướng về phía Bắc. Nếu trời quá khô hanh, cho ong mật uống nước muối với tỷ lệ 9 / 1.000. 

Trong quá trình nuôi phải thường xuyên kiểm tra xem mỗi đàn có một con ong chúa tốt hay không. Thường xuyên thay chúa cho đàn ong 6-9 tháng  một lần. Việc tạo ra ong chúa nên diễn ra trong thời kỳ có nhiều mật hoa và nhiều phấn hoa tự nhiên.  

Bịt kín các khe hở tổ ong, giữ cửa tổ ong hướng về phía Bắc (Ảnh: Sưu tầm)

3. Một số phương pháp tạo ong chúa 

Một đàn ong cơ bản đầy đủ cần có cả ong chúa, ong thợ, trứng ong và ấu trùng. Chất lượng của một đàn ong được quyết định bởi tỷ lệ  trứng, ấu trùng và nhộng. 

Tùy thuộc vào số ngày sống sót của trứng ong thợ, ấu trùng và nhộng, tỷ lệ 1 trứng - 2 ấu trùng - 4 nhộng là thế bền vững của  đàn ong. Nếu bất kỳ tỷ lệ nào trong số này bị mất cân bằng, cả đàn ong sẽ cố gắng sinh sản để trở lại trạng thái cân bằng sinh học.

3.1. Dùng mũ ong chúa chia bầy tự nhiên

• Chọn đàn ong phát triển tốt, nuôi bằng nước đường trong 2-3 đêm (tỷ lệ 1: 1), bổ sung cầu nhộng già và giảm bớt cầu cũ để ong có thể tập trung hơn. Điều này sẽ khiến đàn ong tích cực xây thêm mũ chúa nhanh hơn để chuẩn bị cho đợt chia đàn. 

• Chọn mũ chúa cao, dài, thẳng và đẹp để làm giống. 

• Nếu mũ chúa đã cũ, dùng dao sắc cắt phần đế mũ chúa đi 1,5 cm và gắn vào  ong cần thay ong chúa.  

Tỷ lệ 1 trứng - 2 ấu trùng - 4 nhộng là thế bền vững của đàn ong (Ảnh: Sưu tầm)

3.2. Tạo ong chúa bằng phương pháp nhân giống

• Chọn một đàn sinh trưởng mạnh để làm giống. 

• Làm cầu bằng trứng ong chúa mới đẻ và dùng dao cắt theo hình ziczac để làm mũ chúa nơi ong có ấu trùng, bà con nên chọn loại bánh tổ mới để ong dễ tiếp thu hơn.  

3.3. Tạo ong chúa di trùng

Đây là một kỹ thuật nuôi ong hiện đại được áp dụng nhiều trong hiện nay.

• Phương pháp này cách ly ong chúa khỏi đàn khỏe mạnh, không bệnh tật. 

• Hai giờ sau, ấu trùng một ngày tuổi được đặt vào cốc sáp gắn với thang của cầu, và đặt vào bầy đã bị bắt đi ong chúa. 

• Ong được cho ăn thêm 3–4 đêm. Sau 2 ngày, bà con vặt bỏ đi các mũ chúa cấp tạo. 

• Sau 9-10 ngày, cắt bỏ mũ chúa sử dụng. Mũ được gắn vào các đàn ong mới phân chia, hoặc nếu đàn có một ong chúa cũ cần được thay thế, một ong chúa mới sẽ đẻ trứng sau khoảng 10-12 ngày. 

Nuôi ong mật là mô hình cho lại hiệu quả kinh tế cao (Ảnh: Sưu tầm)

Trong mật ong chứa hỗn hợp các loại đường cùng các thành phần dinh dưỡng khác như: vitamin, nước, cacbonhydrat, calo, chất chống oxy hóa…Trong đó:

- Cacbonhydrat chiếm 82%, gồm: fructozơ và glucozơ chiếm hơn 60%. Và các thành phần khác: mantozo, saccarozo và hỗn hợp carbohydrate. 

- Chứa 2% các khoáng chất, vitamin B2, B3, B6, B9, C tốt cho sức khỏe và làm đẹp. Các khoáng chất như photpho, sắt, kẽm, canxi, magie,... cùng một số chất chống oxy hóa, kháng khuẩn, chống viêm… 

Trên đây là chia sẻ về những kỹ thuật cơ bản nhất trong cách nuôi ong lấy mật tại nhà cũng như các cách tạo ong chúa chi tiết để bà con có thể tham khảo. Nuôi ong mật cho lại hiệu quả kinh tế cao, giá trị và là con đường cần tìm tòi nhiều phương pháp, kỹ thuật khác nữa. Hy vọng, nếu bà con có ý định nuôi ong mật thì đây sẽ là tài liệu cần thiết giúp bà con nông hộ thành công trong chính mô hình của mình.

>>> xem thêm: Tổng hợp kiến thức nuôi kỳ nhông mang hiệu quả kinh tế cao từ A đến Z

Nếu có thắc mắc hoặc muốn tư vấn vui lòng liên hệ: Hotline 02871069698 hoặc Fanpage Bác sĩ Nông nghiệp

- Thông tin tham khảo được Bác sĩ nông nghiệp tổng hợp -