Thời vụ gieo vừng ở miền Bắc và kỹ thuật trồng vừng cho năng suất cao

Theo thông tin nông nghiệp, thời vụ gieo vừng ở miền Bắc và miền Nam có sự khác nhau. Nếu như thời tiết miền Nam nhiều nắng ấm, vừng có thể được trồng quanh năm thì thời vụ gieo vừng ở miền Bắc lại ít hơn do điều kiện thời tiết. Để trồng vừng cho năng suất cao, chất lượng hạt tốt, bà con cần chú trọng thời vụ gieo vừng và kỹ thuật trồng, chăm sóc cây đúng cách.

1. Thời vụ gieo vừng ở nước ta

Vừng là loài cây ngắn ngày có thể trồng quanh năm. Tuy nhiên, để cây cho năng suất cao thì bà con nên chọn thời điểm gieo trồng phù hợp. Mỗi vùng miền ở nước ta có điều kiện khí hậu, nhiệt độ vào các mùa có sự khác nhau. Vì vậy, thời vụ gieo vừng ở miền Bắc khác với thời vụ gieo vừng ở miền Nam. Tuỳ điều kiện địa hình của từng vùng mà bà con chọn thời điểm xuống giống thích hợp để mang lại hiệu quả kinh tế cao nhất. Nhìn chung, thời vụ ở nước ta thường rơi vào 2 vụ chính là vụ Đông Xuân và vụ Hè Thu. 

• Vụ Đông Xuân: Với vụ này, bà con gieo hạt từ tháng 12 - 1 dương lịch và thu hoạch vào khoảng tháng 2 - 3 dương lịch. Đây được xem là vụ mùa cho năng suất cao nhất trong năm ở miền Nam. Thời tiết mùa này thuận lợi cho thu hoạch, phơi hạt dễ dàng. Hạt vừng có màu sáng đẹp, ít bị nấm mốc. Trồng vừng vụ Đông Xuân cây sẽ ít bị sâu bệnh, ít bị đổ ngã.

• Vụ Hè Thu: Gieo hạt vào khoảng tháng 4 - 5 dương lịch và thu hoạch vào tầm tháng 6 - 7 dương lịch. Vụ này, vừng chủ yếu được gieo trên đất màu hoặc đất lúa khi đã thu hoạch xong. Vụ này thường gặp hạn khi gieo và ngập úng do mưa to cục bộ ở một số vùng vào thời kỳ thu hoạch. Với vụ hè thu, bà con gieo trồng càng sớm càng tốt.

Thời vụ gieo vừng ở miền Bắc thích hợp nhất là từ tháng 4 - 5 (Nguồn: Internet)

2. Thời vụ gieo vừng ở miền Bắc 

Vừng là loại cây nhiệt đới thích hợp sống trong điều kiện khí hậu nóng ẩm. Đây cũng là loài cây chịu hạn tốt nhưng để hạt giống nảy mầm thì cần gieo trồng trên đất đủ ẩm. Ở miền Nam nước ta, thời tiết luôn nóng ấm nên vừng có thể được trồng quanh, khác với thời vụ gieo vừng ở miền Bắc. 

Do đặc điểm khí hậu miền Bắc thường có sự phân hóa rõ rệt vào các mùa trong năm. Để vừng cho năng suất cao, thời vụ trồng vừng ở miền Bắc rơi vào những tháng có thời tiết ấm áp. Thời vụ gieo vừng ở miền Bắc thích hợp nhất là từ tháng 4 – 5.

Lưu ý: không nên gieo trồng vừng vào những tháng có thời tiết dưới 20 độ C. Nhiệt độ quá thấp sẽ khiến quá trình nảy mầm, sinh trưởng, phát triển của cây không được thuận lợi. Lựa chọn đúng thời vụ gieo vừng ở miền Bắc sẽ giúp cây phát triển tốt nhất và cho năng suất, chất lượng hạt tốt nhất.

3. Kỹ thuật trồng vừng cho năng suất cao

3.1. Chuẩn bị hạt giống gieo trồng  

Nếu bà con đã từng trồng vừng trước đó thì có thể lấy hạt giống từ mùa vụ trước. Chú ý lấy hạt từ những cây trồng khỏe mạnh, không bị sâu bệnh, nấm hại. Hạt giống được tuyển chọn đồng đều, bảo quản cẩn thận để không bị sâu mọt, côn trùng cắn phá.

Đối với bà con trồng vừng lần đầu, ngoài quan tâm đến thời vụ gieo vừng ở miền Bắc, bà con nên chú trọng chọn hạt giống chất lượng. Nên mua giống ở những cơ sở kinh doanh giống cây trồng uy tín và hợp pháp, nhận được nhiều đánh giá tốt để có giống khỏe, không sâu bệnh.

Trước khi gieo hạt vừng, bà con mang hạt giống phơi dưới nắng nhẹ 2 - 3 giờ. Sau đó, có thể  tiến hành gieo thử một ít hạt để kiểm tra khả năng nảy mầm của giống. Nếu hạt giống có tỷ lệ nảy mầm đạt trên 80% thì mới đem gieo.

3.2. Tiến hành làm đất và lên luống trồng vừng 

Đất để trồng vừng tốt nhất là loại đất thịt nhẹ hoặc đất cát pha. Đất trồng phải thoát nước tốt, độ PH từ 5,5 - 6,5 là phù hợp. 

Trước khi gieo hạt giống, bà con tiến hành cày bừa thật kỹ, làm sạch cỏ, phơi ải 10 ngày. Sau đó bón lót vôi, phân hữu cơ, supe lân và clorua kaly. Lượng phân bón cho 1 sào (360m2) bao gồm 40kg phân chuồng + 19kg supe lân + 15kg vôi + 4kg kali clorua + 2,5kg đạm urê.

Bón lót xong thì bà con bừa lại lần cuối rồi phun thuốc diệt mối, kiến bằng các loại thuốc bảo vệ thực vật có trong danh mục quy định được sử dụng của Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn.

Sau khi đã xử lý đất xong thì bà con tiến hành lên luống trồng vừng. Luống trồng cao 20cm, rộng 2m, rãnh rộng 30cm là phù hợp. Bà con lên luống với mặt luống cao ở chính giữa, 2 bên thoai thoải dần về phía mép luống để luống trồng thoát nước tốt khi gặp mưa to.

Chọn hạt giống gieo trồng từ cây khỏe mạnh, sạch bệnh, hạt có chất lượng đồng đều (Nguồn: Internet)

3.3. Kỹ thuật gieo hạt giống 

Trước khi bắt đầu thời vụ gieo vừng ở miền Bắc, bà con tiến hành xử lý hạt giống bằng các loại thuốc trừ nấm theo hướng dẫn in trên bao bì sản phẩm. Sau đó, tiến hành gieo hạt. Hạt vừng cần được gieo thưa với lượng hạt giống khoảng 5kg/ha. Bà con có thể gieo bằng 2 cách:

Cách 1: Gieo đều trên mặt luống.

Cách gieo này thích hợp với đất trồng vùng đồi dốc. Ưu điểm là đỡ tốn công làm rãnh. Nhược điểm là khó làm cỏ vun xới đất.

Cách 2: Làm các rãnh ngang hoặc dọc theo chiều dài của luống trồng với mỗi rãnh cách nhau 15 – 20 cm.

Cách gieo này phù hợp với đất ruộng phẳng. Ưu điểm của cách gieo này là dễ làm cỏ, xới xáo và chăm sóc. Nhược điểm là tốn công khi làm đất và lên luống.

Tùy vào vùng đất trồng mà bà con chọn cách gieo phù hợp.

4. Chăm sóc ruộng vừng sau khi gieo trồng

Quản lý nước

Tưới nước cho cây theo nguyên tắc đất đủ ẩm. Bà con có thể căn cứ vào độ ẩm của đất để bổ sung lượng nước tưới phù hợp. Chú ý không để nước đọng nước sau mưa, sau tưới. Ruộng trồng vừng cần có hệ thống thoát úng tốt. Thời vụ gieo vừng ở miền Bắc bà con nên tranh thủ xuống giống lúc đất còn ẩm. 

Các giai đoạn cần nước cho cây vừng bao gồm: giai đoạn nảy mầm (sau gieo); thời điểm bắt đầu ra hoa (sau khi gieo trồng 20 - 25 ngày); giai đoạn đậu trái (sau gieo trồng 30 - 35 ngày); trái chắc (40 - 50 ngày);  thời kỳ chín (60 - 65 ngày).

Tỉa thưa và dặm

Khi cây vừng được 12 - 14 ngày tuổi, bà con thực hiện tỉa  thưa cho cây với khoảng cách các cây sau tỉa phù hợp là 25 - 30cm. Bà con có thể dùng dụng cụ sạ hàng để giảm công tỉa. Tỉa thưa là kỹ thuật bắt buộc nhằm giúp cây vừng phát triển đồng đều, khỏe và phân cành mạnh. Sau khi gieo hạt từ 5 - 7 ngày thì bà con tiến hành dặm mè. Nếu diện tích mè chết khoảng 25%  nên sạ lại.

Cây vừng trồng khoảng 3 tháng là có thể thu hoạch (Nguồn: Internet)

Bón thúc

Nếu trồng vừng trên đất cằn cỗi, khi cây cao khoảng 10cm mà lá có hiện tượng đỏ thì bà con cần bón thêm phân đạm với liều lượng 1 kg/sào bắc bộ để kích thích cây vừng phát triển.

Phòng trừ sâu, bệnh

Vừng là loại cây trồng ít bị sâu bệnh hại. Loài cây này có sức sống cao, chịu hạn tốt. Tuy nhiên, cây cũng thường bị rầy rệp, bọ cánh mềm, rầy xanh,... gây hại.  Vì vậy, bà con cần thường xuyên thăm đồng ruộng để kịp thời phát hiện sâu bệnh hại và có các biện pháp xử lý, đối phó kịp thời. 

Thời vụ gieo vừng ở miền Bắc vào khoảng tháng 4 - 5. Cây trồng được khoảng 3 tháng thì có thể thu hoạch. Khi cây vừng có được 3/4 số lá ngả vàng, quả đã cứng, chuyển từ vàng xanh sang vàng thẫm thì có thể thu hoạch được. Bà con dùng liềm cắt cách gốc vừng 10cm rồi mang về ủ 1 - 2 hôm cho rụng hết lá. Sau đó, cho ra sân phơi có lót màng nilon hoặc nong nia trong 4 - 5 giờ. Phơi xong thì đập, sàng sẩy để lấy hạt. Tiếp tục phơi hạt vừng lấy được trong 1 - 2 nắng nữa cho khô thì có thể mang đi bảo quản, sử dụng. 

 >>> Xem thêm: Chọn thời vụ trồng đậu cô ve lùn thích hợp