Tìm hiểu tỷ lệ chuyển hóa thức ăn (FCR) trong chăn nuôi là gì?

 Hiện nay khi chi phí thức ăn tăng cao, giá gia súc, gia cầm cũng có những sự dao động rõ rệt thì người chăn nuôi cần biết cách tối ưu chi phí thức ăn mà vẫn đảm bảo tăng trọng và ổn định cho cả đàn. Bài viết dưới đây giúp bà con phải nắm rõ quy trình chăn nuôi, cách chăm sóc, tỷ lệ chuyển hóa thức ăn (FCR) của vật nuôi. 

Vì vậy, trong thời đại chăn nuôi công nghiệp, cần quan sát các yếu tố ảnh hưởng đến chỉ số tỷ lệ chuyển hóa thức ăn FCR và có biện pháp cải thiện phù hợp. Nhất là vào thời điểm giá cạnh tranh và giá thức ăn chăn nuôi cao như hiện nay.

1. Ý nghĩa tỷ lệ chuyển hóa thức ăn (FCR) trong chăn nuôi

FCR hoặc tỷ lệ chuyển đổi thức ăn là một chỉ số đánh giá năng suất của vật nuôi. Nó được tính toán dựa trên lượng thức ăn ăn vào và tăng trọng của chúng. FCR còn bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố phức tạp khác. Do đó, FCR rất khác nhau giữa các nhóm vật nuôi. 

Hệ số chuyển đổi thức ăn (FCR) trong chăn nuôi đo lường hiệu quả chăn nuôi ở một giai đoạn sản xuất cụ thể, đặc biệt là giai đoạn cho đàn xuất chuồng, là tỉ số giữa lượng thức ăn tiêu thụ và khối lượng cơ thể vật nuôi, theo công thức sau: 

Tỷ lệ chuyển đổi thức ăn (FCR) = khối lượng cơ thể (kg) tiêu tốn thức ăn / kg tăng trọng.

Trong thời điểm giá gia cầm có nhiều biến động như hiện nay, cần theo dõi các yếu tố ảnh hưởng đến chỉ số FCR và có biện pháp cải thiện thích hợp trong công việc chăn nuôi hiện nay. 

FCR có tác động đáng kể đến hiệu quả chăn nuôi. Kiểm soát và hiểu tầm quan trọng của FCR có tầm quan trọng lớn trong chăn nuôi.

Hệ số chuyển đổi thức ăn (FCR) trong chăn nuôi đo lường hiệu quả chăn nuôi ở một giai đoạn sản xuất cụ thể  (Ảnh: Sưu tầm)

>>> Xem thêm: Cách dùng Oxytocin trên heo đơn giản, hiệu quả

2. Ví dụ tỷ lệ chuyển hóa thức ăn FCR ở vật nuôi là gà

Đây là chế độ ăn cho đàn gà màu dựa trên chế độ ăn tiêu chuẩn thử nghiệm của một đàn gà 1000 con được sử dụng.

Hệ số chuyển đổi FCR đối với đàn gà lông màu là 2,5 khi kết thúc thí nghiệm. FCR này là lý tưởng khi đàn được xuất chuồng, nhờ nuôi trên quy mô lớn với các phương pháp chăn nuôi tốt nhất. Quy trình về vấn đề hạn chế kháng sinh trong chăn nuôi mà dùng các sản phẩm từ thiên nhiên cũng có thể giúp FCR đạt hiệu quả rõ rệt.

3. Những yếu tố ảnh hưởng đến hệ số chuyển hóa thức ăn FCR

Hệ số chuyển hóa thức ăn (FCR) có thể được tính toán dễ dàng bằng cách sử dụng công thức trên. Tính toán FCR là công việc thường xuyên và bắt buộc ở các trang trại lớn. Các công ty thức ăn chăn nuôi cũng có chỉ số FCR riêng đáp ứng cho việc sản xuất. Tuy nhiên, FCR còn phụ thuộc vào các yếu tố khác như:

• Bị ảnh hưởng bởi các bệnh thường gặp ở vật nuôi, cụ thể như bệnh về đường tiêu hóa, bệnh hô hấp, bệnh ký sinh trùng ở vật nuôi… 

• Bên cạnh đó thì tuổi tác, giai đoạn phát triển cũng là yếu tố quyết định: Tuổi cũng là yếu tố quyết định hệ số chuyển hóa thức ăn (FCR). Ví dụ, hệ số chuyển đổi thức ăn (FCR) cho đàn 3 tuần tuổi thường dao động từ 0,9 đến 1. 

• Việc vệ sinh chuồng trại không đảm bảo các yếu tố vệ sinh ảnh hưởng đến sinh trưởng và tăng trọng của vật nuôi. Vì vậy bà con cần vệ sinh định kỳ và thường xuyên chuồng trại, khu vực chăn nuôi và khu vực lân cận nhằm đảm bảo vật nuôi có môi trường sống khỏe mạnh và an toàn.

• Sự khác biệt về giống loài cũng ảnh hưởng đến chỉ số FCR của đàn theo một số nghiên cứu khoa học đã cho thấy. Những giống vật nuôi tốt cần được quan tâm, lựa chọn kỹ càng để nâng cao năng suất chăn nuôi gia súc. Từ đó mà các thế hệ sau phát triển tốt và vượt trội hơn về năng suất.

• Chế độ dinh dưỡng - Loại thức ăn cũng ảnh hưởng đến tỷ lệ chuyển hóa thức ăn - FCR trong chăn nuôi: Thức ăn viên, thức ăn tự trộn, hệ thống nước uống trong chuồng cũng là những yếu tố ảnh hưởng đến khả năng ăn và lượng dinh dưỡng được hấp thụ của vật nuôi.

Ví dụ bảng minh họa về phương pháp cho ăn ảnh hưởng đến FCR của đàn gà  (Ảnh: Sưu tầm)

Vì vậy, để nâng cao hiệu quả chăn nuôi, bà con nên ghi chép đầy đủ số liệu (trọng lượng xuất, trọng lượng nhập, lượng thức ăn được sử dụng,…) và theo dõi tỷ lệ chuyển hóa thức ăn FCR để làm cơ sở đánh giá hiệu quả chăn nuôi của đàn cần thực hiện, nâng cao hiệu quả chăn nuôi. 

Ngoài ra, bà con cũng có thể sử dụng Hệ số chuyển đổi thức ăn FCR để so sánh và đánh giá hiệu quả cho ăn và quản lý giữa các lô và chuồng khác nhau trong cùng một trang trại.

Gần 60 - 80% giá thành chăn nuôi là thức ăn đối với nhiều loại vật nuôi, cứ mỗi kg thể trọng lợn thì cần khoảng 2 - 3 kg thức ăn. Con số này càng gần 2kg thì phương pháp, hiệu suất chăn nuôi của bạn càng hiệu quả. Nếu FCR = 2.0, tức là ăn 2 kg thì lợn tăng được 1 kg, nhưng nếu FCR = 5,0, tức là 5 kg thức ăn để thay thế 1 kg thịt lợn sẽ bán ra thì chắc chắn bà con sẽ bị lỗ khi bán ra. Từ đó, người chăn nuôi nên có các biện pháp để củng cố hệ số chuyển đổi thức ăn của đàn. 

>>> Xem thêm: Thiết kế mô hình chăn nuôi heo hộ gia đình mang lại giá trị kinh tế cao

4. Tham khảo cách tính FCR - Tỉ lệ chuyển hóa thức ăn

Như đã đề cập công thức ở trên phần 3, ta có :

Tỷ lệ chuyển đổi thức ăn (FCR) = khối lượng cơ thể (kg) tiêu tốn thức ăn / kg tăng trọng.

Rõ ràng, với công thức trên thì FCR rất dễ tính toán. Các trang trại lớn thường đo FCR một cách thường xuyên và các công ty thức ăn chăn nuôi cũng có chỉ số FCR của riêng họ bởi phương pháp chăn nuôi khác nhau.

Các trang trại lớn thường đo FCR một cách thường xuyên (Ảnh: Sưu tầm)

Khi lợn đến giai đoạn đạt trọng lượng giết mổ, chất béo bắt đầu tích tụ trong thân thịt và năng lượng thu được từ thức ăn bị hao phí trong quá trình tạo mỡ, làm cho việc tăng trọng kém hiệu quả. 

Nói cách khác, FCR cao hơn sẽ tốn kém hơn và lại còn tạo ra áp lực về giá khi lợn ngày càng nhiều mỡ. 

Ngoài ra, để đạt chỉ số FCR tốt thì sức khỏe hệ tiêu hóa của vật nuôi cũng rất quan trọng. Các công ty bán các sản phẩm thức ăn an toàn vật nuôi thương mại sẽ trộn các vi sinh hữu ích vào thức ăn để kiểm soát hệ vi khuẩn đường ruột và cũng là lý do tại sao bà con nên chú ý bổ sung men tiêu hóa cho gia súc, gia cầm định kỳ và thường xuyên.

Bài viết trên của chúng tôi đã tìm kiếm, lựa chọn và cung cấp thông tin, kiến ​​thức cùng các ví dụ cho những người chăn nuôi mong muốn cải thiện chất lượng đàn và đảm bảo Tỷ lệ chuyển đổi thức ăn (FCR) của vật nuôi. Nếu bạn có thắc mắc hay cần tư vấn, đừng ngại gọi cho chúng tôi ngay ở dưới phần bình luận của bài viết.

Để tìm hiểu thêm các thông tin khác về chuyên đề nông nghiệp - chăn nuôi của Bác sĩ nông nghiệp mời quý bà con cùng xem thêm bài viết bên dưới về kỹ thuật thụ tinh nhân tạo ở heo nái - mang lại hiệu quả cao.

>>> Xem thêm: Kỹ thuật thụ tinh nhân tạo ở heo nái - mang lại hiệu quả cao

Nếu có thắc mắc hoặc muốn tư vấn vui lòng liên hệ: Hotline 02871069698 hoặc Fanpage Bác sĩ Nông nghiệp.

- Thông tin tham khảo được Bác sĩ nông nghiệp tổng hợp -