Bơ hass: nguồn gốc và đặc điểm hình thái

Bơ là giống cây nông nghiệp ăn quả có giá trị kinh tế cao được trồng nhiều ở các tỉnh Tây Nguyên của nước ta. Trong các giống bơ được ưa chuộng, bơ hass là loại bơ được yêu thích hơn cả bởi hương vị thơm béo, thịt dẻo, không bị sợi xơ. Bơ hass cho quả quanh năm, mang lại thu nhập ổn định cho bà con nông dân. Để hiểu hơn về giống bơ này, mời bà con cùng tham khảo các thông tin về nguồn gốc, đặc điểm của bơ được chia sẻ trong bài viết sau. 

1. Nguồn gốc của giống bơ hass

Bơ Hass là một trong những giống bơ Mỹ được công nhận vào những năm 1920 – 1930 của thế kỷ trước. Bơ Hass có xuất xứ đến từ vùng La Habra Heights, bang California nước Mỹ. Câu chuyện về nguồn gốc của giống bơ này gắn liền với một nhân viên bưu điện có tên Rudolph Hass.

Theo đó, vào năm 1920, ông Rudolph Hass đã tiến hành mua hạt giống bơ ở một cửa hàng gần nhà về trồng trong khu vườn của mình. Mục đích chính của ông là trồng cho đến khi cây con đủ lớn sẽ ghép chồi với giống bơ Fuerte (giống bơ đang được yêu thích tại Mỹ thời điểm đó). Sau nhiều lần trồng và ghép cây thất bại, ông Rudolph Hass giữ lại được một cây trong vườn. 

Khi cây bơ còn lại lớn lên, cho lứa quả đầu tiên, đã khiến gia đình ông Rudolph Hass bất ngờ với hương vị thơm ngon của nó. Thấy giống bơ này nhiều tiềm năng phát triển, ông Rudolph Hass đã mang giống đi đăng ký sáng chế. Đến năm 1935, giống bơ này được công nhận. Ông Rudolph Hass đã tiến hành đặt tên giống bơ mới theo tên của mình - Bơ Hass. Đây cũng là bằng sáng chế đầu tiên dành cho ngành thực vật ở nước Mỹ lúc bấy giờ. Sau đó, ông đã ủy quyền cho một cơ sở ươm cây có tên là Buakaw thực hiện việc quảng bá,  phân phối giống bơ này. 

Ở Việt Nam, giống bơ hass được nhập về thông qua tư nhân cùng một số cơ quan nông nghiệp thuộc nhà nước như Viện nghiên cứu cây ăn trái miền Nam, Viện Eakmat – WASI. Bơ hass được trồng thử nghiệm tại nước ta lần đầu vào năm 2000. 

Ông Rudolph Hass là người có công lai tạo nên giống bơ hass (Nguồn: Internet)

2. Đặc điểm của cây bơ Hass

Dựa vào hình thái và đặc điểm thực vật, người ta xác định cây bơ hass thuộc chùng Guatemalan. Cây có đặc điểm: 

• Cây bơ hass có chiều cao trung bình khoảng 10m. 

• Cây có cành hơi nhỏ

• Lá bơ mọc xen kẽ, có chiều dài từ 15 - 25cm. Lá cây hơi mỏng, thường có màu xanh nhạt, phiến lá thon dài

• Hoa của bơ hass thường có màu xanh nhạt hoặc màu vàng xanh nằm cuối cành. Hoa mọc thành các cụm lớn, mỗi cụm có đường kính từ 12 – 14mm. Hoa của giống bơ hass thuộc nhóm A, hoa thường tung phấn lúc 3 giờ chiều rồi đóng lại và hoa cái sẽ nhận phấn vào lúc 9 giờ sáng ngày hôm sau.

• Quả bơ hass khi còn non có màu xanh sau đó chuyển dần sang sẫm màu khi già, chín thì có màu nâu đen. Quả bơ hass có vỏ dày, cứng, sần sùi. Quả hình oval, có kích thước nhỏ, trọng lượng khoảng 200 - 400g.

• Phần thịt bên trong quả bơ hass có màu vàng kem, thơm mùi hạt dẻ. Hạt quả bơ hass nhỏ và dính khít nhưng khá dễ tách. Bơ hass thuộc giống bơ sáp dẻo, cơm khô, hiện rất được thị trường ưa chuộng.

• Quả bơ hass giàu hàm lượng dinh dưỡng. Trọng lượng quả chỉ khoảng 140 – 400g nhưng đến 20 loại vitamin và khoáng chất, chất béo và hàm lượng calo dồi dào. 

Quả bơ hass có vỏ xù xì hơn so với các giống bơ khác (Nguồn: Internet)

3. Yêu cầu điều kiện sinh thái của cây bơ hass

Cây bơ hass sinh trưởng, phát triển mạnh mẽ và cho năng suất cao nhất khi được sống trong vùng không khí lạnh. Tuy nhiên, cây vẫn có thể sinh trưởng ở những vùng cận nhiệt đới và nhiệt đới. Nếu sống ở vùng nhiệt đới thấp, nóng ẩm quanh năm, cây bơ hass sẽ cho quả nhỏ và sản lượng thấp.

Hiện nay, ở nước ta, cây bơ hass được trồng tại nhiều vùng miền khác nhau. Trong đó, Tây Nguyên là vùng thích hợp nhất để trồng bơ hass. Bơ trồng ở đây cho năng suất cao và chất lượng tốt nhất. Bơ hass đặc biệt thích nghi tốt trên vùng đất đỏ Bazan có tầng canh tác dày, có hàm lượng dinh dưỡng cao, thoát nước tốt.

Các vùng trồng bơ hass chính trên thế giới có nhiệt độ hàng năm dao động từ 14 – 25 độ C. Trong đó, nhiệt độ tháng lạnh nhất rơi vào khoảng 5 – 17 độ C, trung bình nhiệt độ của tháng nóng nhất là 14 – 25 độ C.

Giống bơ Hass là kết quả của sự lai tạo giữa các giống bơ tốt nhất nên chúng có nhiều ưu điểm vượt trội như có tốc độ sinh trưởng, phát triển tốt, sức chống chịu  sâu bệnh cao, cho năng suất ổn định và chất lượng quả tốt. Giống bơ này thích nghi tốt với điều kiện khí hậu vùng Tây Nguyên nước ta và hiện đang được bà con nơi đây trồng rộng rãi. Đây là loài cây cho quả quanh năm mang lại hiệu quả kinh tế ổn định, giúp nhiều người cải thiện thu nhập, vươn lên thoát nghèo. 

 >>> Xem thêm: Giá trị dinh dưỡng của quả bơ sáp