Nếp cái hoa vàng Đại Thắng - Đặc sản Hải Phòng

Nếp cái hoa vàng là giống nếp truyền thống nổi tiếng của vùng trung du đồng bằng bắc bộ. Đây là giống nếp được chọn lọc từ nhiều giống cây ở địa phương. Nếp cái hoa vàng được sử dụng để làm nhiều món ăn truyền thống như xôi, cốm, gói bánh chưng và nổi tiếng nhất phải kể đến là rượu nếp cái hoa vàng. 

Nếp cái hoa vàng là một giống cây trồng đặc sản nổi tiếng ở miền Bắc nước ta (Ảnh: sưu tầm)

1. Nguồn gốc xuất xứ của đặc sản nếp cái hoa vàng Đại Thắng

Đại Thắng là một xã thuộc huyện Tiên Lãng, Hải Phòng có truyền thống làm nghề nông từ lâu đời.. Giống nếp cái hoa vàng Đại Thắng là giống nếp đặc trưng và đã được trồng từ rất lâu đời ở địa phương. Nếp cái hoa vàng được trồng ở xã Đại Thắng có chất lượng và năng suất vượt trội so với giống nếp được trồng ở địa phương khác. Sản phẩm gạo nếp cái hoa vàng Đại Thắng được công nhận là đặc sản của thành phố Hải Phòng.

Có lợi thế địa hình đồng bằng, đất đai phù sa màu mỡ được bồi đắp từ 2 con sông Văn Úc và sông Mía nên điều kiện thổ nhưỡng của xã Đại Thắng và các xã lân cận rất phù hợp cho sự sinh trưởng của giống nếp cái hoa vàng. Diện tích trồng giống nếp cái hoa vàng ở xã Đại Thắng luôn ổn định vào khoảng 300ha/năm, chiếm hơn 90% tổng diện tích canh tác lúa của toàn xã Đại Thắng. 

Với điều kiện thời tiết, thổ nhưỡng thuận lợi và người dân có kinh nghiệm từ lâu đời trong việc canh tác giống lúa nếp cái hoa vàng đã cho ra một giống nếp đặc sản có chất lượng đặc biệt vượt trội như: hạt nếp tròn, căng mẩy, có màu trắng đục, cho gạo nếp dẻo, thơm hơn so với giống nếp cái hoa vàng được trồng ở những địa phương khác. 

Hạt gạo nếp cái hoa vàng (Ảnh: sưu tầm)

2. Đặc điểm của giống nếp cái hoa vàng Đại Thắng

• Giống lúa  nếp cái hoa vàng là giống lúa mùa đặc hữu ở miền Bắc nước ta. Giống lúa nếp là cây trồng sinh trưởng phụ thuộc vào điều điện quang chu kỳ, Sẽ trổ bông vào thời gian có điều kiện ngày ngắn (khoảng tháng 10 âm lịch) . Thời gian sinh trưởng của của giống nếp cái hoa vàng khoảng từ 150 - 160 ngày. 

• Lúa nếp cái hoa vàng Đại Thắng có chiều cao trung bình khoảng 120- 130cm. Thân cây cứng, ít bị đổ ngã, cây đẻ nhánh trung bình, tỉ lệ bông đậu hạt trung bình (khoảng 50%), bông lúa dài khoảng 20 - 22cm 

Nếp cái hoa vàng là giống cây trồng thuần truyền thống và được trồng nhiều nhất ở xã Đại Thắng (Ảnh: sưu tầm)

• Hạt của giống lúa nếp cái hoa vàng có vỏ trấu màu vàng nâu sẫm, hạt tròn, hạt gạo nếp bên trong có màu trắng đục, dẻo và có hương thơm đặc trưng. Hạt gạo sau khi được chế biến (nấu xôi, gói bánh chưng,...) sẽ cho ra hạt cơm nếp có màu trắng hơi ngà, căng, nở đều, ráo nước, dẻo mềm nhưng không nhão, khi ăn có vị ngọt nhẹ, thơm ngậy. Bên trong hạt gạo nếp cái hoa vàng có chứa nhiều thành phần dinh dưỡng như: gluxit, vitamin B, protein và đặc biệt là hàm lượng amylose lên tới 2.3%.

• Giống lúa nếp cái hoa vàng là giống lúa thuần được tuyển chọn qua nhiều thế hệ của người nông dân xã Đại thắng. Giống có đặc tình chống đổ ngã khá tốt, chịu phèn, mặn, và ngập úng khá. Cây lúa nếp cái hoa vàng mẫn cảm với sâu đục thân, rầy nâu, đạo ôn, khô vằn. Giống lúa nếp này chống chịu với bệnh bạc lá.

3. Nếp cái hoa vàng trong ẩm thực truyền thống 

Lúa nếp cái hoa vàng được thu hoạch theo phương pháp đặc biệt để giữ được hương thơm trong từng hạt gạo. Khi bông bông lúa bắt đầu ngả vàng, người nông dân sẽ rút hết nước trong ruộng ra cho đến khi bông lúa trĩu cong xuống như hình lưỡi câu, chín rũ. Lúa nếp sau khi được gặt hái mang về phơi trên sân sạch sẽ, không phơi dưới trời nắng gắt. Sau khi phơi khô lúa nếp cái hoa vàng sẽ được để vào trong chum, hũ đậy kín nắp.

Rượu được nấu từ gạo nếp cái hoa vàng là loại rượu đặc sản ở Đông Hà khi uống có hậu ngọt, vị thơm. Cốm làng vòng được làm từ gạo nếp cái hoa vàng nổi tiếng trên khắp cả nước nhờ những bí quyết độc quyền. Ngoài ra nếp cái hoa vàng còn được sử dụng là nguyên liệu chính để gói bánh chưng trong dịp Tết cổ truyền.

 - Thông tin tham khảo được Bác Sĩ Nông Nghiệp tổng hợp -